Dit artikel is het eerste in een serie van drie over een Lutherreis met het gezin. Donderdag deel 2.


Waarom op Lutherreis?

1. Kerkgeschiedenis is belangrijk. God heeft door middel van de Reformatie iets bijzonders gewerkt waarvoor we Hem nog steeds danken. Waar komt dat meer tot leven dan op de plaatsen waar Luther zelf rondliep?

2. Een reis geeft veel mogelijkheden tot verdieping. Thuis heb je weleens een gesprekje over de Reformatie. Een les op school duurt misschien iets langer. Een boek over Luther lezen kinderen in een paar uur uit. Maar als je dagen rondloopt in zijn steden, kloosters, kerken en huizen ga je vanzelf nadenken, vragen stellen, verwerken, je een beeld vormen.

3. Een Lutherreis leert kinderen te kijken naar Europa als een plek waar God heeft gewerkt en nog werkt. Dat vormt hun wereldbeeld. Daarom is het ook waardevol om één of meer Duitse kerkdiensten te bezoeken. Zo zien ze iets van wat er over is van Luthers erfenis. En wat er verloren is gegaan.

4. Luther boeit, ook voor kinderen. Luthers gevoelens zijn herkenbaar: schuld, perfectionisme, verdriet, boosheid, angst, verlangen, twijfel, strijd, vrede, vrolijkheid. Luther was als kind niet de gemakkelijkste en had zelf ook kinderen. Met wat verbeelding ontmoet je zijn kinderen in Wittenberg.

Hoe houd je het leuk?

1. Bereid de reis samen voor. Lees een boek over Luther voor of vertel verhalen over hem. Leer samen zijn liederen. Beluister onderweg een preek naar aanleiding van Hervormingsdag. Zorg dat je ter plekke verhalen kunt vertellen die oude dingen tot leven laten komen.

2. Let op je tempo. Een rondleiding in het Engels of Duits is voor de kinderen niet altijd te volgen. Kijken naar oude dingen is een tijdje leuk, maar vaak zijn ze eerder klaar dan jij. En soms is het goed om door te zetten. Een vakantie is niet het slechtste moment om grenzen wat strakker te trekken en om hun te leren geduldig en beleefd te zijn. Je helpt hen zo dingen te beleven waarvoor zij zelf niet als eerste zouden kiezen.

3. Overvraag de kinderen niet. Vaak trekt een (computer)spelletje in een museum hen als eerste. Meedoen is een betere optie dan hen naar de volgende oude Bijbel achter glas mee te slepen. Zeker kleine kinderen genieten anders van musea. Gun ze de tijd om ergens onder te kruipen of een glijbaantje te ontdekken. Probeer niet alles te zien, maar kies gericht een aantal dingen uit die behapbaar zijn.

4. Als ouders moet je het Duits of Engels op zijn minst enigszins machtig zijn. Alleen op de Wartburg is een Nederlandstalige gids beschikbaar. Verder moet je als ouders de brug slaan. Vertel, leg uit, stel vragen. En geniet van de momenten waarop je je kinderen ziet nadenken.

5. Zorg voor afwisseling. De natuur in Thüringen biedt veel mogelijkheden voor prachtige wandelingen en leuke plekken voor picknicks. In het Egapark in Erfurt is een grote speeltuin gecombineerd met bloementuinen en natuurleermomenten. Voor meer ideeën en verblijfsmogelijkheden, zie germany.travel/gezinsvakantie.

Wittenberg

Wittenberg is dé Lutherstad. De Reformator bracht er het grootste deel van zijn werkzame leven door. Vooral in het Lutherhuis is er veel te zien. Kinderen raken vooral geboeid door de oude kelders in het voormalige klooster waar Luther met zijn gezin woonde. Behalve Luthers wc is er ook een vaste tentoonstelling over het dagelijks leven in Luthers gezin.

Het Melanchthonhuis, een aantal deuren verder in dezelfde straat, is voor een deel speciaal ingericht voor kinderen. Ze kunnen zich verkleden, kastjes openen met een oude sleutel en het huis beleven vanuit het gezichtspunt van de kleine Magdalena Melanchthon.

In de ”Druckerstube” in de voormalige werkplaats van schilder Lucas Cranach ontdekken kinderen hoe belangrijk de boekdrukkunst was voor de Reformatie. Ze genieten van de demonstratie van de drukpers en mogen zelf afdrukken maken.

Luther preekte vaak in de Stadskerk. De moederkerk van de Reformatie bevat een beroemd altaarstuk van Cranach over de Reformatie. Op het plein voor de kerk staan standbeelden van Luther en Melanchthon.

De Slotkapel met de beroemde deur is na een jarenlange restauratie weer open voor het publiek.

Eisleben

De stad waar Luther werd geboren en stierf telt tal van fraaie vakwerkhuizen. Zoals Luthers geboortehuis, dat laat kennismaken met Luthers ouders en de mijnbouw waarin zijn vader actief was.

In Luthers sterfhuis mag Luther op een verrassende manier voor zichzelf spreken. Er staan weinig oude dingen, maar de kinderen worden geboeid door de grote vragen van Luthers en ons leven.

In de Sint-Petrus en Pauluskerk werd de hervormer gedoopt. In de Sint-Andreaskerk hield hij zijn laatste preek.

Wie wil kennismaken met aspecten van het kloosterleven zoals Luther dat kende, kan terecht in klooster Helfta bij Eisleben. De nonnen zingen er in het Latijn en roepen Maria aan. Het park achter het oude klooster biedt rust en ontspanning. Het klooster heeft ook een hotel.

Mansfeld

In deze kleine en romantische stad groeide Luther op. Het museum tegenover zijn ouderlijk huis besteedt aandacht aan Luthers schooltijd (wat kreeg hij veel straf!) en aan hoe hij later zelf schreef over scholen en opvoeding. Kinderen hoeven van Luther maar een uur per dag naar school, dat spreekt ze aan. Interessant is om iets te zien en te vermoeden van hoe Luthers verhouding met zijn vader was.

In het gebouw waar Luther naar school ging, is nu de plaatselijke VVV gevestigd.

Erfurt

De binnenstad van Erfurt is werkelijk prachtig, vol middeleeuwse gebouwen. Ook kinderen genieten van de stadswandeling. Het augustijnenklooster waar Luther als monnik intrad (de poort is er nog), is nu een conferentie- en bezinningsoord van de Evangelische Kerk van Duitsland. Luthers kloostercel is er nog te zien, evenals een aantal andere ruimtes die op kinderniveau veel over het kloosterleven openbaren.

In de imposante Domkerk van de hoofdstad van Thüringen werd Luther tot priester gewijd.

Bij het dorpje Stotternheim bij Erfurt staat de Luthersteen die de waarschijnlijke plaats aangeeft waar Luther de heilige Anna beloofde om het klooster in te gaan. De plek biedt een mooi uitzicht en is een ideale locatie om te picknicken en je als gezin te verpozen.

Eisenach

Het Lutherhuis in de stad waar Luther studeerde legt de nadruk op Luther als Bijbelvertaler en zijn omgang met muziek. Kinderen kunnen naar muziek luisteren en op een computer oefenen met Bijbelvertalen.

Restaurant Eisenacher Hof biedt de mogelijkheid om te eten in de stijl van Luther. De kinderen genieten van bijzonder, veel en stevig gezouten eten. Ze krijgen een middeleeuws servet om en drinken uit een hoorn en puntige kroezen die in een gat op tafel kunnen staan. Voor hen blijkt het nog gratis te zijn ook.

Eisenach is vooral bekend van de Wartburg. Kinderen kunnen een deel van de beklimming naar het kasteel op een ezel afleggen. De sprookjesachtige burcht waar Luther het Nieuwe Testament vertaalde, spreekt tot de verbeelding van kinderen. De rondleiding is in het Nederlands, maar gaat nauwelijks over Luther en is voor kinderen wat hoog gegrepen. Het uitzicht op het rondom gelegen Thüringerwoud is fantastisch.

Klik hiervoor alle artikelen uit het thema Reformatie