Dit boek is het vervolg op de uitgave ”Airpower” van Stephan de Bruijn en Frank Crébas uit 2010. Alle luchtmachtzaken zijn in dit tweede deel geactualiseerd, waarbij de F-35 Lightning II een prominente plaats inneemt.

De F-35 wordt het nieuwste gevechtsvliegtuig van de Koninklijke Luchtmacht (KLu). Voorheen stond het toestel in de Amerikaanse competitie voor een nieuwe straaljager te boek onder de algemene naam Joint Strike Fighter (JSF). Het vliegtuig is de opvolger van de F-16 van de KLu die, na vele modificatierondes, nu echt tegen het einde van zijn houdbaarheidsdatum zit.

Met een investering van 800 miljoen dollar is Nederland partner in het verdere ontwikkelingsprogramma van de F-35 en neemt ons land ook deel aan de operationele test- en evaluatiefase van het toestel. Nederland heeft hiertoe bij fabrikant Lockheed Martin in Amerika twee testvliegtuigen aangeschaft die al in september 2013 aan de KLu zijn overgedragen.

Vanaf eind mei 2016 waren deze F-35’s (van de A-versie) drie weken in Nederland. Defensie wilde de omwonenden van de toekomstige vliegbases van de F-35A (Leeuwarden en Volkel) via testvluchten alvast kennis laten nemen van de geluidsbelasting van dit vliegtuig. En verder kon het toestel tijdens de Luchtmachtdagen in juni meteen aan het Nederlandse publiek worden gepresenteerd, zodat in ieder geval de 300.000 bezoekers van die dagen nu weten aan welk vliegtuig de miljarden voor de aanschaf van vooralsnog 37 F-35A’s worden besteed.

Oorspronkelijk zouden er ruim tachtig worden gekocht, maar op dat aantal is fors bezuinigd. De Algemene Rekenkamer becijferde de kale stuksprijs van de F-35A in september 2015 op 78,5 miljoen euro. Volgens de planning komen de eerste operationele F-35’s in 2019 naar Nederland. Dit vliegtuig van de zogenoemde vijfde generatie gaat bij de KLu de resterende 68 F-16 Fighting Falcons vervangen die sinds 1979 in dienst zijn. Daarnaast zijn er nog enkele andere toestellen in bestelling om alle KLu-taken in Nederland en bij operationele en humanitaire missies in het buitenland (denk aan Turkije, Irak, Mali) te kunnen uitvoeren.

Een interessant aspect in de training van KLu-vliegers is het in Amerika inhuren van vliegtuigen die dan boven Californië als vijandelijk toestel opereren. Dat gebeurt bij het commerciële bedrijf Draken International, dat een uitgebreide vloot voormalige militaire vliegtuigen en zeer ervaren vliegers in dienst heeft. Nederlandse F-16-vliegers kunnen zich op deze manier bekwamen in schijngevechten, tegen een fractie van de kosten die een eigen F-16 zou vergen.

Vrijwel al het fraaie beeldmateriaal in ”Airpower II” is gemaakt door Frank Crébas en Stephan de Bruijn. Zij mochten daartoe onder meer meevliegen in een keur van luchtmachttoestellen. Hun boek toont niet alleen de huidige vliegtuigen van de KLu, maar ook, met nog niet eerder gepubliceerde foto’s, het materieel waarvan de luchtmacht sinds 2010 afscheid nam. Dat betreft de Patriotluchtverdedigingsraketten, DC-10, Fokker 50 en helikopters van de typen Alouette III, Lynx en Agusta Bell 412. Het laatste type voerde reddingsoperaties boven de Noordzee en de Waddenzee uit. Deze KLu-taak is na 55 jaar overgenomen door een commercieel bedrijf.

Boekgegevens

”Airpower II. De Koninklijke Luchtmacht – de toekomst nu”, Stephan de Bruijn, Frank Crébas; uitg. De Alk, Alkmaar, 2016; ISBN 978 90 596 1174 0; 192 blz.; € 29,95.