De 18-jarige is ten einde raad. Sinds 2009 deelden haar ouders via Facebook 500 foto’s van haar met hun 700 vrienden. Ook plaatjes uit haar baby- en kindertijd. „Ze kenden geen schaamte en geen grenzen”, aldus de vrouw vorige week in tijdschrift Ganze Woche. „Of ik nu op het potje zat of naakt in mijn kinderbed lag –elke stap werd vastgelegd en later openbaar gemaakt.”

Toen ze als 14-jarig meisje zelf een account op Facebook aanmaakte, ontdekte ze de beelden pas. Overstuur en boos vroeg ze haar ouders de foto’s te verwijderen. Dat weigeren zij uit principe. Haar vader beschouwt het als zijn recht om de foto’s te publiceren. „Ze is ons kind, voor mijn vrouw en mij is dit een mooi familie­album dat gewaardeerd wordt door onze vrienden.”

Zijn dochter woont inmiddels op kamers en ziet, nu ze meerder­jarig is, geen andere weg meer dan haar gelijk bij de rechter te halen. „Ik ben het zat dat mijn ouders me niet serieus nemen.”

Privacy

Het is misschien een wat extreme situatie, maar zo’n geschil zou ook gerust in Nederland kunnen spelen. „De Europese regels over privacy zijn identiek”, zegt internetjurist Arnoud Engelfriet. „Bovendien is de privacy van kinderen vastgelegd in inter­nationale verdragen.”

Hij schat de juridische kansen van de Oostenrijkse „aardig hoog” in. Hij wijst op het op het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind, waarin staat dat ouders de privacy van hun kind moeten laten meewegen in beslissingen die ze nemen. „Dat betekent niet dat ouders geen enkele foto mogen publiceren, maar ze moeten er wel goed over nadenken. Voor mijn gevoel zijn deze ouders wel heel ver gegaan, gelet op de aard van de beelden.”

Onverstandig

Engelfriet stelt dat de vader en moeder van het meisje onverstandig zijn geweest door op geen enkele wijze te luisteren naar de bezwaren die ze als puber uitte. „Dat zal zich waarschijnlijk tegen hen keren.”

Ouders mogen in principe alle foto’s van hun kinderen posten op sociale media, maar moeten vanuit de grondrechten wel rekening houden met de privacy van hun kind. Overigens is dat recht alleen voorbehouden aan de ouders: opa en oma mogen –formeel gezien– geen beelden van hun kleinkinderen publiceren zonder toestemming.

Zichtbaarheid

Verstandig is ook om via instellingen die zichtbaarheid van privéplaatjes te beperken, vindt Engelfriet. Al neemt dat niet weg dat Facebook in theorie alles mag doen met geplaatste beelden, ook als alleen vrienden ze kunnen zien. Pas als je een foto verwijdert, vervalt dat recht. „Maar als iemand anders de foto heeft gedeeld op zijn tijdlijn, is de kopie niet verdwenen. Je zult dus ook bij al je vrienden moeten aankloppen met de vraag of hij de foto wil verwijderen.”

Bij onlinekinderfoto’s ligt het gevaar van misbruik op de loer. Soms worden ze gebruikt in reclames of door pedofielen bewerkt tot pornografische beelden. Dat laatste is geen broodjeaapverhaal: het OM en de politie waarschuwen er zelfs voor.

Ga in gesprek, is Engelfriets advies aan mensen die willen dat hun familie foto’s offline haalt. „Lukt het niet om hen te overtuigen, dan kun je altijd aan Facebook zelf vragen of de beelden worden geblokkeerd. Degene die de foto heeft geplaatst, krijgt daar wel melding van. Dat laatste zou ik in eerste instantie alleen als dreigement gebruiken.”

Uiteindelijk gaat het volgens de internetjurist om vertrouwen in de mensen met wie je beelden deelt. „Of dat er nu drie op Facebook zijn, of twaalf in de straat.”

----

Waarom ik geen foto’s van mijn zoon plaats

Kinderen moeten zelf kunnen kiezen of ze foto’s op internet willen, vinden Matthijs en Paulien Visscher (beiden 33) uit Barneveld. Bewust plaatst het stel geen beelden van hun 5-jarig zoontje op Facebook. „Ik wil niet dat onze zoon later zegt: Dit had ik niet gewild”, legt Paulien uit. „Als ouder maak je natuurlijk heel veel keuzes voor je kinderen. Maar dit valt niet terug te draaien: is de foto eenmaal geplaatst, dan staat-ie voor altijd op het web.”

Het staat haar tegen dat veel ouders vanuit een zekere trots kinderfoto’s via sociale media delen. „Je kind is geen pronkstuk. Natuurlijk ben ik ook supertrots op mijn zoon en vind ik hem –zoals elke moeder– de allermooiste en -liefste van de wereld. Maar ik vind het niet goed om dat op deze manier te showen. Als mensen hem willen zien, komen ze maar bij ons op de thee.”

Een paar jaar geleden plaatste Visscher een bericht op Face­book waarin ze hun keuze uitlegde. „Het is niet zo dat ik iedereen van mijn gelijk wil overtuigen. Prima dat mensen een andere beslissing nemen. Wel vind ik het interessant om met zo’n bericht te prikkelen.”

Plaatjes van bijvoorbeeld een legobouwwerk dat haar zoontje heeft gemaakt, zet de Barneveldse wel online. Hun besluit levert begrip op; anderen vinden het maar overdreven. Visscher weet van een ander stel dat ze dezelfde keuze hebben gemaakt. „Sommige volwassenen willen helemaal geen Facebook, anderen plaatsen er dagelijks foto’s op. We weten toch niet hoe onze zoon daar later over denkt?”