Geen cent heeft hij meer op zijn rekening. Uit voorzorg heeft W. A. van der Jagt uit Harderwijk zijn betaalrekening leeggehaald. Vorige maand is die geplunderd door pinpasfraudeurs. „Ik wilde mijn boodschappen betalen bij de supermarkt en kwam tot de ontdekking dat mijn pas onbruikbaar was. Toen ik vervolgens wilde pinnen bij de giromaat, kwam er een bonnetje uit met de melding dat de bank mijn pas had geblokkeerd.”

De maandag daarvoor, 1 maart, pinde Van der Jagt bij winkelcentrum De Stadsdennen aan het P. C. Hooftplein in Harderwijk. „Ik dacht wel: wat hebben ze er een mooi kapje op gezet. Het bleek een scannertje te zijn, dat al mijn gegevens kopieerde. Honderd meter verderop kregen criminelen in een geparkeerde auto alles op het scherm van hun laptop. Onmiddellijk stuurden zij de gegevens door naar een grote crimineel in Barcelona.” De buitenlandse crimineel kopieerde de gegevens op een blanco pas, waarmee hij het maximumbedrag pinde. Binnen twintig minuten was de 69-jarige Van der Jagt 600 euro lichter.

Hij is niet de enige. Per jaar ontdekken honderden mensen een verdachte afschrijving op hun rekeningoverzicht. Duizenden euro’s moeten de banken aan de gedupeerden vergoeden, want banken zijn verantwoordelijk voor wat er misgaat met hun geldautomaat. Ook bij nachtautomaten van tankstations kan het kwaad geschieden. In dat geval draait de bank ook voor de schade op.

De daders van skimming gebruiken geavanceerde technieken. Zo is er aan de binnenkant van een geldautomaat een folderhouder ontdekt waarin een camera verborgen was. Een andere manier om achter de pincode te komen, is het plaatsen van een neptoetsenbord. Samen met een valse kaartsleuf voldoende om alle benodigde gegevens in handen te krijgen.

„Al die techniek, dat doe je niet in je eentje.” Een woordvoerder van de politie denkt dat er bij skimming vaak sprake is van een bende. „Wellicht moeten we er een bovenregionaal rechercheteam (BRT) op zetten, omdat dezelfde werkwijze op verschillende plaatsen is toegepast. Nu werken alleen lokale rechercheteams nog ieder voor zich aan de zaken.”

Bij het voorkomen van skimming is de politie grotendeels afhankelijk van alerte pinners. „In Harderwijk ontdekte maandag iemand een scanapparaatje op een geldautomaat. Hij rukte het eraf en liet het zien aan een onbekende man. Die wilde het zogenaamd wat beter bekijken, maar stak het in zijn zak. Ook het cameraatje dat nog in de geldautomaat zat, werd meegenomen door de man, waarschijnlijk een pinpasfraudeur. Benadeelde pinners hebben de man achtervolgd tot in de Grote Havenstraat, maar zijn hem uit het oog verloren. Toch heeft de actie van de alerte pinners resultaat gehad, omdat zij een signalement konden afgeven van de dader”, aldus de politiewoordvoerder.

In februari dit jaar zijn twee verdachten van pinpasfraude door de rechtbank in Breda veroordeeld tot vier en drie jaar cel. De hoofdverdachte moet bovendien 19.000 euro terugbetalen aan de staat. De verdachten hebben zich met hun praktijken vermoedelijk enkele tienduizenden euro’s toegeëigend.

Interpay, de organisatie die het betalingsverkeer met pinpassen verwerkt, heeft al verschillende maatregelen genomen tegen skimmen. Woordvoerster Annemiek Vergoossen: „De belangrijkste is het preventief blokkeren. Als er uit een bepaalde plaats meer dan één melding van skimmen binnenkomt, zoekt Interpay uit welke mensen daar nog meer gepind hebben. We blokkeren dan preventief al die rekeningen.”

Daarnaast publiceerde Interpay de brochure ”Pinnen, hou het veilig”. Een van de tips: „Laat onder geen beding iemand meekijken, ook geen vrienden, familieleden of ’behulpzame’ omstanders, als u uw pincode intoetst bij een geld- of betaalautomaat. Scherm het paneel zo veel mogelijk af met uw hand en lichaam.”

Vergoossen: „Een crimineel kan met een telescoop meekijken. Ook tegen een minicamera is afschermen een goed middel.” In de folder staat het telefoonnummer 030-283 65 55, waar mensen onveilige situaties bij betaalautomaten in winkels kunnen melden. Dat nummer geldt niet voor klachten over onveiligheid bij geldautomaten: die situaties moeten gemeld worden bij de bank.

Ook Van der Jagt voelde zich al langer niet veilig tijdens het pinnen bij winkelcentrum De Stadsdennen. „Het is daar een donkere plek waar regelmatig allochtone jongeren rondhangen.” Hij heeft dit ook gemeld bij het postkantoor in Harderwijk. „Maar personeel daar zegt dat ze er weinig aan kunnen doen.”

Interpay adviseert banken maatregelen te treffen tegen skimming. De geldautomaat mag niet op een achterafplekje hangen. Verder zijn er automaten ontwikkeld waarop het plaatsen van apparatuur erg lastig is. Ook bewakingscamera’s vormen een goed middel in de strijd tegen fraude.

Maar welke maatregelen er ook genomen worden, Van der Jagt gaat nooit meer pinnen bij een geldautomaat. „Ik haal mijn geld wel weer gewoon op het postkantoor. Dat kan hier in Harderwijk nog, maar in Nunspeet niet meer. Mijn pinpas gebruik ik alleen nog in winkels.”