Hij staat bekend als een kritisch volger van de ontwikkelingen in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Ds. Visser, tot begin november predikant in Dronten-Noord, roert zich al jaren in discussies over Schriftgezag, hermeneutiek en verschuivingen in de ethiek. Als representant van een groep behoudende vrijgemaakt gereformeerden wierp hij meer dan eens de vraag op of het nog langer mogelijk is om lid te blijven van de GKV, een veranderende kerk.

Een maand na zijn bevestiging als predikant van de gkN Zwolle en omstreken, geeft hij een toelichting op zijn overstap. Ds. Visser woont nog in de pastorie in Dronten. „Ik mag hier tot 1 mei blijven wonen. Gelukkig heeft de kerkenraad van Dronten-Noord me dat gegund. We zijn zonder ruzie uit elkaar gegaan.”

De laatste jaren in Dronten-Noord, een gemeente die hij sinds 2005 diende, waren niet gemakkelijk, vertelt de predikant. Hij wil er niet al te veel over kwijt, maar wel dit: er kwam kritiek op de prediking. Ds. Visser zou te veel spreken over zonde en genade en de noodzaak van bekering, „terwijl een deel van de gemeente ervan uitgaat dat kinderen van het verbond al verlost zijn, op grond van Christus’ werk.”

Stroeve verhoudingen

De steeds stroever wordende verhoudingen in Dronten-Noord vormden de voorbode van zijn vertrek, wist de predikant op een zeker moment. „Het werd moeilijk voor me om te functioneren in de GKV. Ik was al vaker gevraagd door de GKN om een beroep te overwegen, maar had de boot altijd afgehouden. Op het moment dat duidelijk werd dat ik niet in Dronten kon blijven, bleek ook dat een beroep vanuit een andere GKV-gemeente er voorlopig niet in zat. Toen ik opnieuw benaderd werd door de gkN-gemeente in Zwolle, heb ik daarom aangegeven een beroep in overweging te willen nemen. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat ik de overstap heb gemaakt.”

Hoewel de situatie in de gkv Dronten-Noord en de nood in de gkN Zwolle voor hem de doorslag gaven, spelen voor ds. Visser ook de ontwikkelingen binnen de landelijke GKV mee bij zijn overstap. Hij noemt onder meer de veranderende visie op wat Bijbelse gegevens te zeggen hebben voor de praktijk van vandaag. „Kortgezegd komt het erop neer dat in discussies over bijvoorbeeld echtscheiding, de vrouw in het ambt en homorelaties steeds vaker wordt gesteld: op grond van de Bijbel kunnen die dingen niet door de beugel, maar kijkend naar de situatie van nu kan het worden toegelaten, mits je redeneert vanuit de principes van de Bijbel.

Die principes zijn dan bijvoorbeeld zaken als rechtvaardigheid en liefde. Dat zijn natuurlijk op zichzelf goede zaken, maar we moeten ook willen buigen voor het Woord als het ons dingen ge- of verbiedt die juist haaks staan op wat maatschappelijk geaccepteerd wordt in onze geseculariseerde samenleving. Het Evangelie is tegendraads, dat was het al in de tijd van het Nieuwe Testament, en dat is het nog steeds.”

Voor ds. Visser vormde het besluit van de generale synode van de GKV vorig jaar om de band aan te halen met de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), een van de druppels die de emmer deden overlopen. „De synode heeft uitgesproken dat het geen belemmering vormt voor gesprekken over verdere eenwording dat er in de NGK vrouwen kunnen dienen in de ambten, terwijl dat binnen de GKV niet kan. Daarmee worden wat mij betreft de bakens verzet.”

Geordend kerkverband

De predikant hoopt dat de GKN en de andere afsplitsing van de GKV, De Gereformeerde Kerken hersteld (DGK), op termijn nader tot elkaar komen. „Daarnaast gaat in de GKN de aandacht uit naar het opbouwen van een geordend kerkverband. In de begintijd ging de aandacht noodgedwongen vooral uit naar het leiden van de eigen gemeente. Nu er meer predikanten zijn en de gemeenten groeien, ontstaat de mogelijkheid om de zaken ook kerkordelijk beter te regelen. We willen ons wat dat betreft zo veel mogelijk aan de Dordtse Kerkorde houden.”

Zijn eigen gemeente in Zwolle en omstreken is de afgelopen jaren gestaag gegroeid, zegt ds. Visser. In verenigingsgebouw De Kandelaar in ’s-Heerenbroek, even buiten de Overijsselse provinciehoofdstad, komen op zondag ruim 200 mensen samen. „Het is een gemêleerde groep, met ouderen, gezinnen met kinderen en jongeren. Daar ben ik blij mee. Ook al zijn onze gemeenten klein, het is zeker niet de bedoeling om ons te isoleren. We willen oog houden voor hen die gereformeerd willen zijn in leer en leven en graag samen optrekken.”

GKN en DGK, twee kerken met vrijgemaakte wortels

De Gereformeerde Kerken Nederland (GKN), zoals deze GKV-afsplitsing zich noemt, is een van de twee kerkgenootschappen die in 2003 ontstonden vanuit de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV). De GKN noemen zichzelf een „voorlopig kerkverband”: de negen gemeenten hadden de afgelopen jaren naar eigen zeggen niet de luxe om te bouwen aan een geordend kerkgenootschap.

De kerken hebben vier predikanten. Naast ds. Visser zijn dat ds. E. Hoogendoorn uit Kampen, die in 2004 buiten de GKV kwam te staan, ds. R. van der Wolf, voormalig GKV-predikant in Urk, en ds. L. Heres, die in 2012 als kandidaat werd bevestigd in Zwijndrecht. Vorig jaar trad bovendien emeritus hoogleraar J. Douma toe tot de GKN. Ook hij gaat voor in zondagse diensten.

Met de andere GKV-afsplitsing, die zich De Gereformeerde Kerken hersteld (DGK) noemt, is er sinds dit jaar sprake van voorzichtige toenadering. De kerken zijn met elkaar in gesprek, maar erkennen dat er verschillen zijn in onder meer kerkcultuur. DGK-gemeenten timmerden bijvoorbeeld de afgelopen jaren stevig aan de weg met de inrichting van een kerkelijke organisatie.

Predikanten van DGK zijn dr. S. de Marie, in 2005 als kandidaat bevestigd in Zwolle, ds. C. Koster, in 2013 als kandidaat bevestigd in Berkel en Rodenrijs-Bergschenhoek, ds. E. Heres, voormalig GKV-predikant in Dalfsen die met een deel van zijn gemeente overkwam, en ds. M. Dijkstra, in 2014 als kandidaat bevestigd in Emmen-Assen-Mariënberg. Dr. P. van Gurp is emeritus predikant van DGK.