Het houtsnijwerk is in 1958 aangebracht op de kansel. De Ont­moetingskerk, gebouwd in 1904, was toen in gebruik bij de gereformeerde kerk. Vanwege een daling van het aantal kerkgangers en vanwege het Samen-op-Wegproces werd het bedehuis in 2011 afgestoten. De gereformeerde gemeente zocht in die tijd nieuw onderdak omdat ze samenging met de zuster­gemeente in Andijk. Het vorige bede­huis was daar niet op berekend. Er waren daar ook nauwelijks zalen bij de kerk.

„Nu hebben we meer dan 
voldoende ruimte”, zegt ds. 
G. Heijkamp terwijl hij de ene na de andere deur opent. Hij is de tiende predikant van de gemeente, die zondagmiddag stilstaat bij het 150-jarig bestaan. Kruk is auteur van het jubileumboek dat begin volgend jaar verschijnt. Zelf was hij 22 jaar organist en 8 jaar diaken; de vierde generatie in zijn familie die de gemeente in het ambt diende.

Hoe hoog de kerk aan de Klopper­straat is, zie je aan de buitenkant. Binnen is een verdieping aangebracht tussen de twee zijgalerijen. Daaronder bevinden zich enkele zalen en een keuken. In de grote zaal is het orgel uit het kerkje van Andijk geplaatst.

De consistoriekamer is nog steeds beneden, zodat de kerkenraad een trap op moet naar de kerkzaal. In de kosterswoning boven de consistoriekamer woont een echtpaar uit de gemeente.

Kansel centraal

Toen de kerk werd gekocht, stond de kansel opzij tegen een pilaar. „De gemeente zat schuin voor me”, zegt ds. Heijkamp. „Dat is zowel voor de predikant als de luisteraars niet prettig. We hebben de preekstoel zijn centrale plaats van vroeger teruggegeven. We wilden het Woord in het middelpunt.”

Er werd een grindstenen podium onder de kansel aangebracht, waardoor tegelijk de akoestiek is verbeterd.

Vrijwel alle werkzaam­heden zijn door gemeenteleden uitgevoerd. Een niet-gemeente­lid, J. Karreman, bood aan borden met de wet en de geloofsbelijdenis te vervaardigen. Die hangen aan weerszijden van het orgel, dat achter de kansel staat. Het instrument, dat wacht op herintonatie, heeft de vorm van een vissersschip. Kruk: „De bouwer had er zo veel kleurtjes op aangebracht dat het in een Belgisch casino niet zou misstaan, zei iemand destijds. De gereformeerde kerk heeft er maar kort tegen aangekeken, toen is het orgel overgeschilderd.” Het instrument zit vol maritieme motieven, en zelfs op de orgelbank zijn golfjes aangebracht.

De doopvont komt uit Andijk, banken en katheder uit Scherpen­zeel. Verreweg het oudste onder­deel van het kerkgebouw is de luidklok uit 1523, die eerder dienstdeed bij de Zuiderkerk, de Westerkerk en de Drommedaris.

Ansjoviskerkje

De Enkhuizer gemeente ontstond in 1865 als kruisgemeente. In de periode 1869 tot 1932 stond ze vrijwel onafgebroken op zichzelf. „Dat vrije zit er bij ons nog altijd wat in”, zegt Kruk.

Waarschijnlijk werden de diensten eerst in een woning gehouden. Daarna is een vispakhuis aan de Breedstraat verbouwd; het Ansjoviskerkje, in de volksmond.

In 1963 verhuisde de gemeente naar een nieuwe kerk aan het Wegje. Het samengaan met Andijk bracht de gemeenteleden in 2012 naar een kerkgebouw dat vanwege een andere kerkfusie overbodig werd, maar dat zo toch zijn functie behield.

Er zijn een kleine 300 kerkgangers. „Andijk en Enkhuizen zijn in korte tijd echt samengegroeid.”

Ambtelijke vermaning richting kraak

„Achter op de kraak stilzitten!” riep ds. G. J. Wolbers midden in zijn preek als enkele jongens het te bont maakten. De kraak was de galerij, waarvan de planken bij het lopen kraakten, vandaar de naam. Gaanderij en hangzolder zijn andere synoniemen.

Ds. Wolbers diende de vrije kruisgemeente in Enkhuizen vanaf 1909, tot hij in 1922 op 55-jarige leeftijd overleed. Hij kwam uit Amerika, en toen hij werd bevestigd, was het al veertien maanden geleden dat hij het beroep aannam. Enkhuizen was zijn zesde gemeente. Twee van zijn zoons gingen al na drie maanden terug naar Amerika, al waren ze nog maar 15 en 17 jaar oud. De predikant en zijn vrouw hebben hen nooit teruggezien.

Er was veel achting voor ds. Wolbers, en er werd verteld dat zijn prediking veel vrucht droeg.

Zie ook:

Ontmoetingskerk Enkhuizen in gebruik genomen (Reformatorisch Dagblad, 02-01-2012)

Gg Andijk en Enkhuizen (Reformatorisch Dagblad, 15-11-2011)

Gg Andijk en Enkhuizen samen (Reformatorisch Dagblad, 19-01-2010)

Intrede ds. G. Heijkamp op 26 september 2007 te Enkhuizen (De Saambinder, 19-01-2008)

Bevestiging kand./ds. G. Heijkamp te Enkhuizen (De Saambinder, 03-01-2008)

Op reis naar ’t Vaderland : Uit het leven van ds. Pieter van der Heijden (Oude Paden, 01-06-2006)

‘Een Zijner onwaardigste getuigen’ : De arbeid van ds. Gerrit Jan Wolbers in Enkhuizen (Oude Paden, 01-09-2003)

Bevestigings- en intrededienst van kand. A. B. v.d. Heiden te Enkhuizen (De Saambinder, 11-10-1979)

Verslag van de bevestiging en de intrede van kand. M. J. van Gelder te Enkhuizen (De Saambinder, 14-10-1971)

Uit het kerkelijk leven van Enkhuizen (Kerkhistorische kroniek, 01-09-1966)

Ingebruikneming nieuw kerkgebouw te Enkhuizen (De Saambinder, 04-07-1963)