Dat er belangrijker dingen in het leven zijn dan sport, is zeker waar, neem de liefde tussen ouder en kind. Het gaat er echter vooral om dat niets op aarde zo belangrijk mag zijn dat het ons leven gaat beheersen. „Bedenk de dingen die boven zijn en niet die op de aarde zijn”, leert Gods Woord ons.

Toch zijn er veel dingen op aarde die belangrijk genoeg zijn om aandacht aan te besteden. De ontwikkeling van onze kinderen is er één van. Binnen deze ontwikkeling is er een aantal ontwikkelingsgebieden, zoals de sociaal-emotionele ontwikkeling, de taal- en rekenontwikkeling en de motorische ontwikkeling.

Veel motorische vaardigheden leert een kind aan tussen zijn vierde en zijn zesde levensjaar. Bij kinderen van deze leeftijd komt er van lieverlee steeds meer samenhang tussen denken en bewegen.

Motorische vaardigheden zijn belangrijk om goed te leren bewegen. Dat is nodig voor kinderen. Het bevordert onder andere het ontstaan van verbindingen binnen de hersenen. Dit heeft vervolgens weer een positief effect op de ontwikkeling van de intelligentie.

Positieve relaties

Het is bewezen dat veel bewegen een positieve invloed heeft op de leerprestaties van kinderen. Rond de zesde verjaardag zijn bij de meeste kinderen de basale motorische vaardigheden ontwikkeld. De zichtbare vaardigheden zijn lopen, rennen, springen en klimmen.

Ook zijn er afgeleide vaardigheden die te maken hebben met de coördinatie van bewegingen, het evenwicht en het ritme. Ten slotte is motoriek belangrijk voor de ontwikkeling van kracht, uithoudingsvermogen en snelheid.

Positief zelfbeeld

Er is overal in de maatschappij veel aandacht voor sport en bewegen, geeft de vraagsteller aan. Dat klopt. Veel sportprogramma’s worden opgezet, sportverenigingen houden open dagen en scholen bieden allerlei soorten sport aan.

Waarom? Het antwoord is: omdat bewegen gezond is. Lichaamsbeweging draagt bij aan een positief zelfbeeld.

Bewegen is echter niet onmisbaar is voor het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. Ook bij kinderen met beperkingen kan dit rijpen. Vaak vinden zij op een ander gebied compensatie, zoals in leerprestaties of kunstuitingen.

Een positief zelfbeeld is de basis voor de verstandelijke ontwikkeling van kinderen. Daarom is het belangrijk dat elk kind dit ontwikkelt.

Levensvreugde

Goed kunnen bewegen draagt ook bij aan de levensvreugde van kinderen. Dat komt doordat ze tijdens die beweging ook andere kinderen ontmoeten.

Veel kinderen sporten in groepsverband, en ook dat is leerzaam. Door samen te spelen en te sporten, leren kinderen nieuwe vrienden te maken. Ze leren met hen te communiceren en gezamenlijk geschillen op te lossen.

In de media is er terecht aandacht voor bewegen vanwege een ander belangrijk punt: het gewicht. Dat geeft bij veel mensen reden tot zorg. Overgewicht komt veel voor, ook bij kinderen. Jammer, want een gezond gewicht is belangrijk voor de gezondheid en het welbevinden van een kind.

Een kind op gewicht beweegt zich gemakkelijker. Verder is overgewicht ongezond en verhoogt het de kans op het krijgen van een zwak afweersysteem, een slechte spijsvertering, diabetes, hart- en vaatziekten en kanker.

Van de bank af

Hoe kunnen ouders ervoor zorgen dat hun kind niet te zwaar wordt? Eerst is het zaak om te kijken naar de oorzaak van het overgewicht.

Zit Tim uit school altijd onderuitgezakt tv of film te kijken? Dan is een tip geven niet zo moeilijk. Van die bank af en iets gaan doen, zoals buiten spelen of sporten. Eet Roos veel snoep en snacks? Haar ouders moeten erop toezien dat dit niet gebeurt. Niet te veel snoep in huis halen is een optie. Of een vast snoepmoment per dag instellen. Verder is het gezond om veel groente en fruit te eten en kinderen hieraan te laten wennen.

Natuurlijk is dit allemaal gemakkelijker gezegd dan gedaan. Sommige kinderen luisteren slecht of doen dingen stiekem. Opvoeden valt niet altijd mee.

Om ouders te helpen, staan er op de site van het Voedingscentrum veel tips rond gezond eten en drinken.

Beetje moe

Beweging is gezond en nodig. Maar hoe vaak en hoe lang moet een kind eigenlijk bewegen?

Per dag heeft een kind een uur matige tot intensieve beweging nodig. Het is goed als Tim een beetje moe wordt van zijn portie beweging.

Die hoeft niet per se te bestaan uit sport. Activiteiten zoals rennen, fietsen, klimmen, voetballen en skeeleren zijn ook goed. Daarnaast is het verstandig als Roos minimaal twee keer per week gaat gymmen of sporten. Hierdoor bouwt ze kracht, lenigheid en uithoudingsvermogen op.

Veel bewegen dus, thuis, op school en overal. Dat is niet zo moeilijk toch, kan een ouder denken, dat gaat vanzelf. Toch is het wijs om als ouders actief met de motorische ontwikkeling van kinderen bezig te zijn.

Het belangrijkste daarbij is wel dat ouders zelf het goede voorbeeld geven. Pakt mama altijd de auto, dan kan niet worden verwacht dat Roos enthousiast op de fiets springt. Zit papa altijd op de bank, hoe kan hij dan Tim stimuleren om op sport te gaan?

Sportkeuze

Als Tims ouders hun kind willen stimuleren om te gaan sporten, waarmee moeten ze dan rekening houden? Allereerst is het belangrijk om aan hem te vragen wat hij wil. Alleen sporten of in groepsverband? Binnen of buiten? Welke sport vindt hij leuk en wil hij uitproberen? Waar is hij goed in?

Veel verenigingen en sportscholen organiseren regelmatig een open dag. Leuk om als vader en zoon of als moeder en dochter er enkele te bezoeken om te ontdekken wat het kind aanspreekt.

Belangrijk is het om als ouder rekening te houden met het karakter van het kind. Is het kind verlegen? Dan zegt een ouder misschien: „Laten we maar een individuele sport doen, zwemmen bijvoorbeeld, dat is niet zo eng.” Toch kan het juist voor zo’n kind goed zijn een teamsport te proberen. Het kind kan hierdoor vrijer worden, meer durven en meer zelfvertrouwen krijgen. Verlegen kinderen moeten leren opkomen voor zichzelf en een plaats zien te veroveren in een team. Dit zal niet bij alle kinderen lukken, maar het is het proberen waard. Mits het kind dat zelf wil natuurlijk; dwang is onverstandig.

Plezier voorop

Drukke kinderen hebben een activiteit nodig waarin ze hun energie kwijt kunnen. Dit kan een sport zijn, zoals voetbal of hockey. Er zijn ook hyperactieve kinderen die hun aandacht moeilijk bij een spel kunnen houden. Voor hen kan een individuele sport zoals zwemmen of atletiek een goede keuze zijn.

Het plezier in bewegen en sport moet altijd vooropstaan. Plezier zorgt voor volharding. Vaak zijn ouders gefocust op prestaties, op winnen. Dat is zeker niet het belangrijkste. Dan zijn er inderdaad veel belangrijker dingen in het leven. Het gaat om het bewegen op zich. Dat is goed. Het kwaad zit niet in het spel of de sport, maar in de manier waarop sommige mensen ermee omgaan.

www.digibron.nl/eigenwijzer

Tips

• Geef als ouders het goede voorbeeld: beweeg voldoende en eet gezond.

• Geef gezonde tussendoortjes en veel fruit en groente.

• Zorg dat kinderen niet te lang achter de computer of voor de tv zitten.

• Zorg voor spelletjes en speeltoestellen die het bewegen stimuleren.

• Bezoek open dagen van sportverenigingen.

• Ga regelmatig een dagje weg met het gezin en wees dan samen actief.

• Leg geen druk op de kinderen, maar zorg ervoor dat sport vooral leuk is.

• Kijk ook eens op:

www.tym.nl/sportkeuzetest

www.zininmeer.be/gezond-en-gelukkig/sport-fitness/artikel/welke-sport-past-bij-jouw-kind

www.voedingscentrum.nl

Wilt u reageren of hebt u vragen over opvoeding? Leg ze (anoniem) voor aan de pedagogen Mirjam Blom en Anja Helmink. Dat kan door de situatie en de (gezins)omstandigheden, liefst uitvoerig, te mailen naar: wijs@refdag.nl of te sturen naar: RD, t.a.v. redactie Wijs, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.