Synodes roepen bij veel mensen het beeld op van saaie, wereldvreemde vergaderingen die irrelevante, onbegrijpelijke of zelfs onjuiste besluiten nemen. Eerlijk is eerlijk: helemaal onbegrijpelijk is zo’n beeld niet. Maar een synode kan desondanks tóch geslaagd zijn.

Eind vorige week vergaderde de synode van de UNEPREF, een klein Frans gereformeerd kerkverband. Die synode bevestigde alle karikaturen van synodes in het algemeen en van Franse vergaderingen in het bijzonder. We begonnen te laat, mensen liepen om onduidelijke redenen weg en je hoorde geroezemoes van achterin de zaal waar afgevaardigden kennelijk belangrijker gesprekken te voeren hadden. Ook aan de synodetafels zelf was het zelden stil, dus moest het versterkte geluid extra hard. Daardoor kreeg een afgevaardigde die vlakbij de luidspreker zat, weer hoofdpijn. Minstens eens per dagdeel viel de stroom van de zaal uit, met als enig voordeel dat zijn hoofd even rust kreeg.

Tijdens een urenlange zitting bediscussieerden de honderd aanwezigen tot op de komma nauwkeurig een tekst over de herstructurering van het kerkverband; een thema waarvan de relevantie voor een buitenstaander moeilijk valt in te zien. Tevoren toegezonden rapporten werden toch integraal voorgelezen. Volgens een van de afgevaardigden omdat bij het begrijpen van een tekst ook de intonatie van belang is.

Wat is de zin van zo’n vergadering? Vrijwel alle voorstellen werden ongewijzigd overgenomen. Had dat niet via e-mail gekund?

Toch was het een geweldig geslaagde synode. Vooral vanwege de maaltijden. Lunch en diner duurden elk twee uur – net iets minder dan de vergadertijd. Die tijd is ook nodig, want er was geen maaltijd zonder voorgerecht, kaasplankje en nagerecht. Allemaal ter plekke bereid door de ontvangende gemeente. Eén fles wijn per tafel was voor ons calvinisten genoeg, maar minder moest het niet worden. Tijdens de maaltijden gebeurde het echte werk: contacten werden gelegd, banden aangehaald, beroepen voorbereid, lijnen voor de toekomst uitgezet.

Als Nederlander had ik me er dus op verkeken. Het gaat niet om de zittingen, maar om het aanzitten. En aan het eind van de synode was alles keurig afgehandeld. Dat lag niet alleen aan de beknopte rapporten, of aan de mildheid van mensen die goed hebben gegeten. Maar het belangrijkste was aan tafel al gebeurd.

Dit is geen klacht over het eten tijdens Nederlandse synodes. Maar het gaat wel om het belang van maaltijd en ontmoeting ten opzichte van de vergadering zelf. Wij maken vaak dikkere rapporten en we vergaderen gedisciplineerder, maar is wat we doen echt beter? Uiteindelijk gaat het meestal om vertrouwen geven en ontvangen; daarvoor helpt een maaltijd beter dan een vergadering. Dus bij onenigheid: aan tafel!

Eigenlijk wist ik dat als theoloog ook wel. In de Bijbel betekent samen eten immers: samen leven. Een tafel is niet allereerst bedoeld om aan te vergaderen, maar om elkaar te ontmoeten.

De mooiste maaltijd van de synode was trouwens die met de minste gangen: een stukje brood en een slok wijn waren genoeg. Het was er ook even zeldzaam stil. We werden bepaald bij de belangrijkste beslissing die al lang voor de synode genomen en uitgevoerd was.

Het zijn niet de slechtste synodes die je kunt samenvatten met: “On a bien mangé.”

Dr. Arnold Huijgen is universitair hoofddocent systematische theologie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. De twaalf bloggende theologen zijn lid van de onderzoeksgroep BEST (Biblical Exegesis and Systematic Theology) van de Theologische Universiteiten van Apeldoorn en Kampen.