Brede steun in Kamer voor militaire missie in Irak
DEN HAAG. Bijna alle partijen in de Tweede Kamer hebben donderdagavond officieel hun steun uitgesproken voor de Nederlandse militaire missie in Irak. Zes F-16-gevechtsvliegtuigen gaan in dat land doelen van de terreurbeweging Islamitische Staat (IS) bombarderen en militairen gaan hun Iraakse en Koerdische collega’s trainen.
Alleen de SP en de Partij voor de Dieren zijn tegen de missie. Ze hebben samen 17 van de 150 Kamerzetels. Daarmee is er een zeer brede steun voor een missie waarbij veel geweld zal worden gebruikt en dat is „misschien wel historisch”, constateerde minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken eerder op de dag.
„Dit barbaarse kwaad moet gestopt worden”, stelde fractievoorzitter Halbe Zijlstra van de VVD. Maar volgens SP-leider Emile Roemer dreigt Nederland in een „wespennest” te raken met de missie. Wel is hij voor luchtsteun op plaatsen waar genocide dreigt. Alexander Pechtold (D66) wil dat het kabinet het initiatief neemt voor een internationale humanitaire top voor een betere opvang van vluchtelingen in de regio en een betere opvang in Europa.
Aan de operatie doen 380 Nederlanders mee (250 bij de F-16’s en 130 bij de trainingsteams). De gevechtsvliegtuigen gaan opereren vanuit Jordanië, waar al drie F-16’s zijn.
Het CDA, de PVV en de Groep Bontes/Van Klaveren vinden dat Nederlandse F-16’s ook in Syrië doelen van IS zouden moeten bestoken. Maar het kabinet wil dat niet, omdat daarvoor geen internationale juridische basis bestaat.
Alle fractieleiders wensten de militairen en hun familie succes en veel sterkte en een behouden thuiskomst voor de mannen en vrouwen die worden uitgezonden. Zij mogen weten dat er voor hen gebeden wordt, aldus CU-fractievoorzitter Slob. SGP-leider Van der Staaij wenste de militairen en hun familie Gods zegen toe.
Mandaat
Het kabinet gaat zich actief inzetten om te komen tot een volkenrechtelijk mandaat waardoor aanvallen op de terreurbeweging Islamitische Staat (IS) in Syrië mogelijk worden, zei minister Timmermans donderdagmiddag in de Tweede Kamer.
Nederland beperkt zijn militaire inzet op dit moment tot bestrijding van IS in Irak, omdat een internationale juridische basis ontbreekt voor actie in Syrië. Timmermans benadrukte wel dat het „stapje voor stapje” zal gebeuren om te voorkomen dat Rusland in de VN-Veiligheidsraad zijn veto gebruikt.
Kabinet en Kamer zijn het er volgens minister Timmermans over eens dat we te maken hebben met een „zeer gevaarlijke ontwikkeling” en dat IS - „een nihilistische en obscurantistische beweging” - niet alleen de veiligheid in de Arabische regio bedreigt, maar ook die in Nederland. „Op dat punt is de Kamer eigenlijk unaniem”, zei Timmermans.
De minister vergeleek IS met een mythologische draak, een veelkoppig monster. „Hak je er een kop af, dan duiken er elders weer andere koppen op.” Er is volgens Timmermans dan ook sprake van een „manifeste dreiging”, die een jarenlange strijd zal vergen. Vooral moslims zijn het slachtoffer van IS, zo zei Timmermans. „Geen enkele godsdienst zal zich in het nihilistische geweld van deze barbaren herkennen.”
De Kamer sprak donderdagmiddag vijf uur over de missie. De financiering van de operatie - kosten voor 12 maanden 150 miljoen euro - en het uitsluiten van aanvallen op IS in Syrië waren de heikele thema’s in het debat. Nederland stuurt acht F-16’s naar Jordanië en gaat het Iraakse leger trainen.
De PvdA is „tevreden” dat het kabinet zich gaat inzetten voor een mandaat. Maar zelfs bij een „helder mandaat” is het niet zeker dat de partij direct het groene licht geeft, zei Michiel Servaes. Hij wil dan bijvoorbeeld eerst duidelijkheid of IS kan worden verslagen zonder grondtroepen en of het Assad-regime niet wordt geholpen met aanvallen op IS.
Enkele partijen (CDA, de PVV en de Groep Bontes/Van Klaveren) willen dat Nederlandse F-16’s ook in Syrië gaan optreden. Ook de VVD wil zich eigenlijk niet beperken tot Irak, maar legt zich neer bij de wens van coalitiepartner PvdA dat er eerst een VN-resolutie moet komen.
De meeste partijen zijn niet blij dat de missie grotendeels wordt betaald met geld dat is gereserveerd op de begrotingen van 2017, 2018 en 2019. „Een ordinaire kasschuif” in de woorden van Han ten Broeke (VVD). Een meerderheid wil een structurele oplossing voor de financiering van missies. Timmermans noemde de financiering „deugdelijk”.