Als de Schot James Guthrie –geboren in 1612– Samuel Rutherford leert kennen, is het acuut gedaan met zijn Mariaverering en de Rooms-Katholieke Kerk. Hij is hoogleraar filosofie aan de beroemde universiteit van St. Andrews, maar hij verlaat alles, nauwelijks wetend waar hij terecht zal komen. Vanaf dat moment wordt Guthrie, evenals Rutherford, een trouw covenanter (covenanters weigerden de koning te erkennen als hoofd van de kerk). Het levert hem de vijandschap van zijn vroegere vrienden op. Het zal hem uiteindelijk naar de martelaarskroon brengen.

Guthrie is erbij als in 1638 het Nationaal Covenant (het verbond dat de Schotse protestanten sloten met koning Karel I van Engeland om hun kerkelijke vrijheid te behouden) wordt ondertekend. Enkele jaren later wordt hij predikant in Lauder, een dorp in de Schotse Borders. In 1649 wordt hij overgeplaatst naar Stirling. In de Holy Rude Church, waar eens John Knox de bazuin van het Woord blies, laat Guthrie vanaf dezelfde preekstoel hetzelfde licht verspreiden.

Een strijdbaar man is hij, deze James Guthrie. Voortdurend verzet hij zich tegen de inmenging van de koning in kerkelijke zaken. De Engelse staatsman Oliver Cromwell typeert hem als „de man die niet buigen wilde.” Anderen noemen hem ”Mister Sickerfoot” (meneer Stijfhoofd). Guthrie wil lijden voor de zaak van Christus, al kost het hem zijn leven.

Samen met andere predikanten wordt Guthrie op 23 augustus 1660 opgepakt en opgesloten in de gevangenis in Edinburgh. Een halfjaar later wordt zijn vonnis geveld: Hij wordt opgehangen en zijn hoofd zal op de Netherbowpoort te kijk worden gezet.

De galg staat opgericht op de beruchte plek: het Mercat Cross bij de St. Giles Cathedral. Daar wordt de ladder zijn laatste preekstoel. Van de lange rede die de geblinddoekte Guthrie houdt voor de nieuwsgierige menigte, zijn dit zijn laatste woorden: „Zijt gij niet van ouds af de Heere, mijn God, mijn Heilige? Ik zal niet sterven, maar leven.”

Nog voordat hij van de ladder wordt afgestoten, trekt hijzelf de doek voor zijn gezicht weg en roept hij uit: „De covenanters, de covenanters zullen toch Schotland weer doen herleven!” Dan is het zijn tijd.

Martelaren is een wekelijkse rubriek over mensen die leden en stierven vanwege hun christelijk geloof.

Lees in Digibron

De man die niet buigen wilde (Reformatorisch Dagblad, 31-05-2011)

Gouden boekje van Guthrie is een betrouwbare gids – door ds. C. Harinck (Reformatorisch Dagblad, 05-09-1986)

William Guthrie (slot) (De Saambinder, 28-02-1980)

William Guthrie (3) (De Saambinder, 21-02-1980)

William Guthrie (2) (De Saambinder, 14-02-1980)

William Guthrie (1) (De Saambinder, 07-02-1980)