Het leven en werk van de Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) mag zich nog altijd in een grote belangstelling verheugen. Er zijn reizen langs belangrijke locaties uit zijn leven, zijn naam levert op internet miljoenen treffers op en een Twitteraccount dat dagelijks uitspraken van hem verspreidt, heeft meer dan 17.000 volgers.

Bonhoeffer lijkt zich dan ook te onttrekken aan hokjes en vakjes en krijgt brede waardering. Zo is hij te vinden op een website over rooms-katholieke heiligen, zij het met de aantekening dat hij daar als protestant „strikt genomen” niet voor in aanmerking komt. „Hij is vanzelfsprekend nooit zalig of heilig verklaard, maar (wordt) wel door vele katholieken als zondanig beschouwd”, verklaart de moderator.

Bonhoeffer was een luthers predikant en theoloog, die vooral bekendheid verwierf vanwege zijn christelijk geïnspireerde verzet tegen het naziregime. Al in de jaren dertig doorzag hij de ware aard van het nazisme en kwam hij in naam van Christus tegen de achterliggende ideologieën in het geweer.

Bonhoeffer raakte betrokken bij de protestbeweging binnen de Duitse protestantse kerk, de Bekennende Kirche, en werd door bisschop Theodor Heckel al in 1936 als „staatsvijand” bestempeld.

In april 1943 werd Bonhoeffer gearresteerd vanwege zijn betrokkenheid bij het laten ontsnappen van Joden naar Zwitserland. Toen er gedurende zijn proces een aanslag op Hitler werd gepleegd en Bonhoeffers betrokkenheid daarbij aan het licht kwam, volgde de doodstraf.

Een arts die Bonhoeffers executie meemaakte, vertelde later: „Ik zag pastor Bonhoeffer, geknield op de vloer, in innig gebed tot God. Ik was diep ontroerd door de manier waarop deze beminnelijke man bad, devoot en in vast vertrouwen dat God hem hoorde. Op de plaats van executie sprak hij opnieuw een kort gebed uit en betrad toen de paar stappen naar de galg: moedig en kalm. Zijn dood volgde een paar seconden later. In de bijna vijftig jaar dat ik als arts werkzaam was, heb ik vrijwel nooit iemand gezien die zich zo gewillig overgaf aan de wil van God.”

Martelaren is een wekelijkse rubriek over mensen die leden en stierven vanwege hun christelijk geloof.