„Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren” van de Vlaamse auteur Willem Elsschot is verkozen tot mooiste ”Onvergankelijke zin uit de Nederlandse literatuur”. De verkiezing werd georganiseerd door het Erfgoedplatform van de Open Universiteit.

Leonieke Vermeer van het Erfgoedplatform: „Het grote aantal mensen dat reageerde op onze oproep om hun favoriete pareltjes van de literatuur in te sturen en het grote aantal stemmers laten zien dat het Nederlandse literaire erfgoed springlevend is.”

Onvergankelijke zinnen zijn erfgoed, dat wil zeggen dat deze zinnen tot in het heden voortleven en door elke generatie weer van een nieuwe lading worden voorzien. Ze worden te pas en te onpas gebruikt. De winnende zin komt uit het gedicht ”Het huwelijk” (1910) van Willem Elsschot (1882-1960) dat voor het eerst werd uitgegeven in 1934. Sindsdien is deze zin op talloze manieren gebruikt en in contexten die niets meer met het huwelijk te maken hebben. Goede tweede werd „„Het is gezien”, mompelde hij, „het is niet onopgemerkt gebleven””, uit ”De avonden” (1947) van Gerard Reve.

Volgens Leonieke Vermeer staat het literair erfgoed onder druk. „Bij erfgoed denken we in eerste instantie aan monumenten, gebouwen en tradities, maar taal en literatuur zijn minstens zo belangrijk, ook al doen bezuinigingen op talenstudies, het Letterkundig Museum en Museum Meermanno anders vermoeden. De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) dreigde haar financiering te verliezen, maar wordt gelukkig voortgezet.”

Zoals bij al het erfgoed geldt ook voor het literair erfgoed dat we ons af moeten vragen waarom het belangrijk is om het te behouden voor de toekomst. In het eerste deel van de nieuwe Nederlandse literatuurgeschiedenis, ”Stemmen op schrift”, geeft Frits van Oostrom het belang aan van het literaire erfgoed. Hij stelt: „Om het literaire verleden levend te houden is het essentieel dat wij het gesprek ermee blijven koesteren - en dat niet alleen uit een morele verplichting jegens erflaters. Dit boek wortelt althans in de overtuiging dat oude literatuur het waard is ons ermee te blijven verstaan, en dat zoiets –naast tal van andere, soms dringender zaken– zelfs goed is voor de kwaliteit van onze cultuur.”

De reacties op de oproep van het Erfgoedplatform om favoriete zinnen in te sturen en de hoeveelheid ontvangen stemmen laten zien dat het Nederlandse literaire erfgoed leeft.”

Erfgoedplatform

Het OU Erfgoedplatform is een initiatief van de faculteit Cultuurwetenschappen van de Open Universiteit. In 2013 organiseerde het platform al de verkiezing van de top 10 van meest geslaagde Nederlandse herbestemmingsprojecten.

www.ou.nl/web/erfgoedplatform/literair-erfgoed