Dodenherdenking niet overal op zondag
APELDOORN. Dodenherdenking valt dit jaar op zondag. Hoe gaan lokale (kerkelijke) gemeenten hiermee om? Op sommige plaatsen heeft de herdenking van de Nederlandse oorlogsslachtoffers vanavond plaats; elders faciliteren gemeenten morgen bijzondere samenkomsten, zo blijkt uit een kleine belronde.
Urk is een van de gemeenten in de biblebelt waar de dodenherdenking is verzet van de zondag naar de zaterdag. Ds. C. P. de Boer leidt zaterdagavond in het Kerkje aan de Zee het officiële programma dat voorafgaat aan de twee minuten stilte. De christelijke gereformeerde predikant is „dankbaar” dat de burgerlijke gemeente niet de discussie is aangegaan over een herdenking op zondag. „Dat zou een hoop onrust geven.” Daarbij is zondagsheiliging voor hem een aangelegen punt.
Toch zou hij er persoonlijk geen moeite mee hebben als de dodenherdenking op zondag zou plaatshebben. „We staan in de christelijke traditie voor onze gedenkdagen, zeker waar het gebeurtenissen rond het Joodse volk betreft. Stel dat er een landelijke regeling komt die herdenking op 4 mei en dus ook op zondag verplicht –wat ik wel verwacht– dan zal ik me daar bij neerleggen. Je kunt hierin als kerk een signaal afgeven. Het is onze taak om eraan te herinneren wat er met het Joodse volk is gebeurd. Ik denk dat de kerk naast de Joodse gemeenschap moet gaan staan.”
Zou de kerk deze Joodse gemeenschap dan niet tegemoet kunnen komen door het voorkomen van dodenherdenking op de sabbat? Ds. De Boer: „Ik weet niet of de gemeenschap dit bezwaarlijk vindt. Dat zou je aan Joden zelf moeten vragen.”
De predikant wil morgen tijdens de middagdienst met zijn gemeente stilstaan bij de nationale dodenherdenking door het zingen van enkele verzen uit Psalm 43, „een psalm die getuigt van een hoop die verder reikt dan de hoop dat dit nooit meer zal gebeuren.”
Van de kerken die op zondagavond dienst hebben, heeft een groot deel de aanvang vervroegd. Al is het maar om te voorkomen dat het uitgaan van de kerk het stiltemoment doorkruist. In 2003 ontstond in Ridderkerk enige onrust toen rond acht uur –volgens een boze inwoner in het plaatselijke blad De Combinatie– „mensen uit de Bethelkerk, al babbelend met hun fiets of lopend over de stoep langs ons huis” waren gekomen. De kerkenraad van de gereformeerde gemeente gaf in een reactie in De Combinatie aan een en ander „ten zeerste” te betreuren. „Dit is vanzelfsprekend nooit onze bedoeling geweest.”
In Scherpenzeel begint de dienst van de hervormde gemeente zondag een uur eerder. „Na de kerkdienst wordt er in onze kerk een herdenkingsbijeenkomst gehouden”, vertelt ds. G. C. Bergshoeff. „De burgerlijke gemeente is daar verantwoordelijk voor, als kerk faciliteren we dit. Na de bijeenkomst begint de stille tocht van de kerk naar het herdenkingsmonument.”
