Els van Dijk: honkvast maar ongebonden
VEENENDAAL. Om terug te keren naar haar geboorteplek hoeft drs. Els van Dijk geen lange reis te maken. Het is nog geen tien minuten fietsen van haar woning in Veenendaal-West naar de plaats waar ze opgroeide. Het ouderlijk huis is een paar jaar geleden afgebroken, maar de hoogspanningsmast waar ze als kind in klom, staat er nog.
„Kijk, waar nu die fietsenrekken staan, was ons huis”, wijst Els van Dijk (57). De twee-onder-een-kapwoning stond op het terrein van een houtfabriek. „Je kon er heel leuk buiten spelen.”
Ze was echt een buitenkind. „Ik hield niet van meidenspelletjes. Vaak bleef ik na schooltijd voetballen met kinderen van school en ik speelde veel met mijn buurjongetje. Je had hier heel veel bomen waar je in kon klimmen. Op een keer ben ik een eind in de hoogspanningsmast geklommen. Ik dacht: Die trappetjes zitten er toch niet voor niets?”
Vanaf haar ouderlijk huis was het maar een klein stukje lopen naar de Kokse school. Die is inmiddels uitgegroeid tot de Johannes Calvijnschool, een grote reformatorische basisschool. „Hé, het oude gebouw staat er niet eens meer”, zegt Van Dijk verbaasd bij aankomst op de Duivewal. Het gebouw dat er pal naast stond en ooit de christelijke mulo huisvestte, is inmiddels een dependance van de Calvijnschool. Door een van de open ramen klinken zingende kinderstemmen: „’t Betaamt ons psalmen aan te heffen, die lieflijk zijn en harten treffen.” „Nog steeds op hele noten”, merkt Van Dijk op.
Iets verderop staat het huidige hoofdgebouw van de Calvijnschool. „Ik weet nog goed dat de school naar dit gebouw verhuisde. Dat was toen ik hier werkte als leerkracht. Het was best een stijve school toen. In mijn eerste jaar kreeg ik een klas met nogal wat zorgleerlingen. Ik wilde graag met collega’s overleggen, maar dat kon echt niet. Iedereen heeft weleens wat, zeiden ze. Vergaderen deden we twee keer per jaar, maar dan ging het vooral over de vraag welke leerlingen overgingen. Pedagogische concepten kwamen niet ter sprake.”
Van Dijk werkte met veel plezier op de Calvijnschool, maar wilde na zes jaar toch „iets nieuws, iets anders, iets verder. Ik ging orthopedagogiek studeren. Daarmee kon je van alles worden.” Ze lacht. „Uiteindelijk zelfs directeur van de EH.”
Het leidinggeven zat er al vroeg in. „Ik ben altijd een eigenstandig denker geweest. Toen ik van de kleuterschool ging, zei de juf tegen mijn moeder: Het wordt tijd dat ze vertrekt. Als ze hier nog langer blijft, neemt ze de hele boel over.” En later, toen ze op het Christelijk Lyceum (CLV) zat, werd ze tot haar eigen verbazing gekozen in het schoolparlement. „Ik had niet eens campagne gevoerd.”
Het CLV was een open school met leerlingen uit allerlei milieus. „Je werd bevraagd op je identiteit en moest duidelijke keuzes maken. Het was een leerzame tijd.” Van grote twijfels had ze geen last. „Toen ik zestien was, ging ik naar Bijbelstudies die in de gemeente werden georganiseerd. Dat heeft mijn geloof erg verdiept en versterkt.”
Een bezoek aan de oude Pniëlkerk in het centrum van Veenendaal mag dan ook niet ontbreken. De christelijke gereformeerde gemeente kerkt sinds een paar jaar in een ander gebouw, maar de gevel van het pand staat er nog.
Haar hele leven ging Van Dijk hier naar de kerk. „Ik weet nog dat we een keer wat laat waren. Mijn moeder moest lopen met de kinderwagen waarin mijn broertje lag. Toen dacht ik: Als ze nu bij mij achter op de fiets gaat zitten en de kinderwagen achter zich aantrekt, komen we wel op tijd in de kerk. Het ging goed, tot ik een bocht vrij royaal nam. De kinderwagen kantelde en mijn broertje rolde eruit. We hebben hem gewoon weer opgeraapt en teruggelegd.”
Vanwege haar kledingstijl denken mensen nog wel eens dat Van Dijk inmiddels lid is van een minder behoudende gemeente, maar ze gaat nog altijd naar de Pniëlkerk. „Dat heeft te maken met trouw. Er zijn soms dingen die ik eigentijdser zou willen, maar weglopen is de weg van de minste weerstand. Je ziet ook vaak dat mensen die eenmaal van kerkverband zijn veranderd later toch weer gaan shoppen. Ik probeer gewoon mijn plek in te nemen op de plaats waar ik gesteld ben.”
Hoewel ze er al meer dan 57 jaar woont, is ze niet verknocht aan Veenendaal. „Ik zou het geen punt vinden om te verhuizen. Als er maar genoeg natuur in de buurt is, want ik ben nog steeds een buitenmens. En zolang mijn ouders nog leven, blijf ik hier wonen.”
Levensloop van drs. Els van Dijk
Leeftijd: 57
Opgegroeid in: Veenendaal
Woonplaats nu: Veenendaal
Studie: pabo; orthopedagogiek
Functie: directeur Evangelische Hogeschool (EH)
In deze serie keren Nederlanders met een publieke functie terug naar de plaats waar ze opgroeiden. Vandaag deel 11.