Rond de jaarwisseling komen banken en vermogensbeheerders met hun visie op het komende jaar. Analisten en strategen vertellen in lijvige rapporten of op beleggingsseminars waar het heen gaat met de wereldeconomie en wat de verwachte ontwikkelingen op de financiële markten zijn. Aan de hand van deze visie wordt uitgelegd hoe daar op kan worden ingespeeld.

Iedereen weet dat het voorspellen van de toekomst moeilijk, zo niet onmogelijk is. De economie en zeker de ontwikkelingen op de financiële markten zijn zo complex en van zo veel aan verandering onderhevige factoren afhankelijk, dat een groot deel van de voorspellingen vaak al snel achterhaald is. Veel analisten komen daarom met meerdere scenario’s. Een uitgesproken visie die niet uitkomt, kost hun al snel de kop in de harde beleggingswereld.

Maar het opstellen van een visie is meer dan het turen in een glazen bol en voorspellingen doen. Ik heb lange tijd in dit wereldje rondgelopen en heel wat keren een vooruitblik op het komende jaar gegeven. Daarbij gaf ik, en gelukkig geldt dat voor de meeste mensen in dit vak, altijd aan dat een dergelijke visie een momentopname is en op basis van veranderende waarnemingen en inzichten voortdurend moet worden aangepast.

De waarde van een visie zit hem ook niet zozeer in de voorspellingen die worden gedaan, maar in het benoemen van de verbanden tussen de ontwikkelingen die spelen in de economie en op de financiële markten. Dat geeft houvast bij het maken van keuzes. En zeker zo nuttig is het om aan te geven welke ontwikkelingen tot een bijstelling van de visie zullen leiden.

Behalve te wijzen op de beperkte houdbaarheid van de visie is het nuttig om de voornaamste risico’s voor de beleggingsportefeuille op een rijtje te zetten. Ook deze zijn niet altijd te voorspellen, maar toch blijken veel dramatische ontwikkelingen die de koersontwikkelingen bepalen achteraf toch al in een vroeg stadium waarneembaar te zijn. De (negatieve) verrassing zit dan vooral in de onderschatting van het probleem. Denk aan de kredietcrisis, waarvan de oorzaken al lange tijd door velen werden waargenomen, maar die veel grotere vormen aannam dan algemeen was verwacht.

Sommige strategen komen, als aanvulling op hun visie op het komende jaar, met een lijstje met mogelijke, maar door de meesten als onwaarschijnlijk gekwalificeerde gebeurtenissen of ontwikkelingen.

Ik noem hier graag één zo’n risicofactor, namelijk snel oplopende inflatie. De kans hierop is klein, maar als het gaat spelen, zullen veel van de nu uitkomende beleggingsvisies al snel in de prullenmand verdwijnen.

Door de zwakke economische groei in de westerse industrielanden is er voor het komende jaar weinig opwaartse druk op de prijzen te verwachten. Maar bijvoorbeeld een forse stijging van de grondstoffenprijzen zou heel goed roet in het eten kunnen gooien. Juist door de zwakke economie en in samenhang hiermee afnemende winstmarges hebben ondernemingen weinig ruimte om hogere grondstoffenprijzen niet door te berekenen aan afnemers. Politieke onrust in het Midden-Oosten of een reeks misoogsten kunnen leiden tot hogere prijzen van olie en landbouwproducten.

Een andere reden om rekening te houden met oplopende inflatie is dat de centrale banken jarenlang veel geld in de economie hebben gepompt. Mocht de economische groei (anders dan ik verwacht) snel aantrekken, dan wordt het moeilijk om in het juiste tempo de overtollige liquiditeiten uit de economie te halen.

Snel oplopende inflatie heeft grote invloed op de economie (het holt de koopkracht uit), op de rentetarieven (die zullen stijgen, waardoor obligaties in waarde dalen) en op de aandelenmarkt (ondernemingen krijgen te maken met hogere investeringskosten).

De kans op snel oplopende inflatie is niet groot, maar voor beleggers is het toch verstandig om de factoren die hierbij een rol spelen scherp in het oog te houden. Ik wens u een heel gelukkig nieuwjaar!

De auteur schrijft op freelancebasis over ontwikkelingen in de economie en op de financiële markten.