De code is volgens een AVBB-woordvoerder woensdag „geen pr-stunt of dode letter.” Het is de bedoeling dat de code het gedrag van aannemers bij aanbestedingen daadwerkelijk gaat veranderen. Om dat te bereiken zijn ook sanctiemogelijkheden opgenomen. Op de inhoud van deze sancties wil de AVBB nog niet ingaan. De organisatie ziet de gedragscode als een gebaar naar de overheid om de „betrekkingen te normaliseren.”

De bouwwereld ontkent niet dat de huidige ondoorzichtige regelgeving fraude mogelijk maakt. De bestuursvoorzitters C. Reigersman van HBG en J. Jansen van Heijmans zeggen niet te kunnen uitsluiten dat er dingen gebeuren die niet toelaatbaar zijn. Maar Reigersman zei woensdag in het tv-programma NOVA niet te geloven dat de omvang zo groot is als gesuggereerd. „Die honderden miljoenen herken ik niet. Alles wordt verantwoord in jaarverslagen, gecontroleerd door accountants. Wij kunnen niet zomaar geld wegsluizen. Dat verhaal klopt absoluut niet.” Jansen: „Ik kan niet uitsluiten dat mensen het wel gedaan hebben, maar het is niet ons beleid. Als het plaatsvindt, is het altijd verwerpelijk.”

HBG, dat door een schikking met het openbaar ministerie vervolging wegens fraude bij de bouw van de Schipholtunnel afkocht, ziet een eventuele parlementaire enquête naar de bouwfraude met vertrouwen tegemoet. Reigersman vindt dit het juiste moment om de bouw doorzichtiger te maken.

Beide bestuurders dringen aan op transparantere regels. Het fraudeprobleem speelt vooral sinds in 1993 op last van de EU de zogenoemde rekenvergoeding werd afgeschaft. Rekengeld kregen bedrijven die wel een offerte hadden uitgebracht maar de opdracht niet hadden gekregen. Jansen: „De aanbiedingskosten voor bijvoorbeeld de bouw van de Westerscheldetunnel beliepen voor ons alleen al 10 miljoen gulden. We kwamen met drie bestelbusjes vol documenten aan.”

Beide bestuurders willen dat de grootste opdrachtgever, de overheid, de kosten voor het maken van een offerte gaat vergoeden. „Het is eerlijk om die kosten te verhalen”, aldus voorzitter E. Brinkman van de AVBB. „Gaat Nederland daartoe niet over, dan krijg je een opslag op de kosten van het te bouwen project en dat is minder doorzichtig.”