Het eenklaviers instrument dateert uit 1793 en telde toen twaalf stemmen. Orgelbouwers als Van Oeckelen en Van Dam werkten in de loop van de tijd aan het orgel en wijzigden het nodige. Bij de restauratie heeft orgelmaker Mense Ruiter de toestand van 1793 als uitgangspunt genomen. Adviseur was Stef Tuinstra. Resultaat is een herboren Gronings dorpsorgel uit een beroemde orgelbouwtraditie.

Ter gelegenheid van de restauratie schreef een van de organisten van de kerk, Kees Kugel, een fraai boekje waarin de geschiedenis van het instrument uit de doeken wordt gedaan: ”Zyne werken wyzen zyne kunde aan” (een aanduiding van orgelbouwer Freytag). In het boekje wordt allereerst de jongste restauratie gedocumenteerd en worden de keuzes die gemaakt zijn verantwoord. Stef Tuinstra schreef in dat kader het hoofdstuk waarin op de technische kant van de werkzaamheden wordt ingezoomd.

Kugel dook in de Groningse archieven en zet een en ander in breder perspectief. Hij schetst de geschiedenis van het Groningse dorp, wijdt een uitvoerig hoofdstuk aan ds. Johannes Ernestus Winter (van 1778 tot 1841 predikant in Zuidhorn), schrijft over de compagnons Schnitger en Freytag, over hun orgel en de boeiende inwijdingspreek van ds. Winter, over puistentrekkers (blaasbalgtrekkers), voorzangers en organisten. Kortom, een boeiend relaas (met veel foto’s) over het kerkelijk leven van een Gronings dorpje.

Boekgegevens

”Zyne werken wyzen zyne kunde aan. Over het Schnitger/Freytagorgel van de Hervormde Kerk te Zuidhorn”, Kees Kugel (met een bijdrage van Stef Tuinstra); uitg. in eigen beheer, Noordhorn, 2012; 112 blz.; € 12,50; bestellen: keeskugel@hetnet.nl