Bevrijdingstheoloog Naim Ateek roept om verzoening in Israël
AMERSFOORT – De anglicaanse Palestijnse theoloog dr. Naim Ateek brengt een driedaags bezoek aan Nederland. Dinsdag is hij in de Bergkerk in Amersfoort aanwezig bij de presentatie van zijn jongste boek ”Roep om verzoening. Een Palestijnse christen over vrede en recht.” Het betreft een vertaling van een boek dat in 2008 in het Engels verscheen.
De boodschap die hij Nederlanders voorhoudt, is dat vrede tussen Palestijnen en Israëliërs mogelijk is, mits er recht wordt gedaan aan de Palestijnen conform de regels van het internationale recht. De Bijbel kan daarbij dienen als inspiratiebron, gelet op wat de profeten hebben gezegd over recht en waarheid en op wat het Nieuwe Testament leert over vrede, verzoening en Gods liefde voor alle mensen.
De 75-jarige Naim Ateek is afkomstig uit Beth Shean. Op 11-jarige leeftijd –tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog– moest hij met zijn familie vluchten. Ze vestigden zich in Nazareth. In 1985 haalde hij aan het theologisch seminarium van San Francisco een doctoraat in de theologie. Daarmee werd hij een pionier in het toepassen van bevrijdingstheologie op de Palestijnse situatie.
Dr. Ateek is oprichter en directeur van het Oecumenisch Centrum voor Palestijnse Bevrijdingstheologie Sabeel in Jeruzalem. Doel van dit centrum is de kerken wereldwijd te informeren over de positie van de Palestijnse christenen, de vrede te bevorderen en het geloof van de Palestijnse christenen op te bouwen. Christenen die pro-Israël zijn, achten Sabeel anti-Israël en daarom omstreden.
In zijn boek haalt dr. Ateek de profeet Jona aan. Dr. Ateek vindt zijn boodschap belangrijk, omdat de profeet ingaat tegen een theologie die bepaalde groepen uitsluit. Jona levert daarmee volgens hem kritiek op zowel Joodse religieuze extremisten als christenzionisten die de verhuizing van Palestijnen naar Jordanië voorstaan.
Vrede tussen Israël en de Palestijnen kan volgens de theoloog worden bereikt door een Israëlische terugtrekking uit de gebieden die Israël in de Zesdaagse Oorlog van 1967 veroverde. Hij stelt dat Israël het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen moet erkennen en dat de soevereiniteit over Jeruzalem moet worden verdeeld.
Ook pleit hij voor een –geweldloze– boycot van Israëlische producten uit de Westoever. Dr. Ateek: „Als er iets verkeerd is, moeten we ertegen opstaan. Geloof vraagt om actie. Daar horen soms middelen zoals boycot, terugtrekking van investeringen en sancties bij. Dat is niet gericht tegen de Joden, maar tegen de politiek.”
De profeten spreken over de terugkeer van het Joodse volk naar hun eigen land. Is een compromis mogelijk tussen terugkeer en recht voor de Palestijnen?
„Dat kan zijn. Het is geen kwestie van: zij zijn hier of zij zijn niet hier. Maar ze moeten niet nog meer Palestijns land overnemen. De nederzettingen zijn namelijk gebaseerd op een foute theologische interpretatie.”
Accepteert u dat die terugkeer van de Joden ook gebaseerd is op de Bijbel?
„Nee, ik geloof niet dat die op de Bijbel gebaseerd is, maar op politieke acties en op de gebeurtenissen in de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Er speelden politieke belangen en intriges in mee van de supermachten die deze oorlogen wonnen. Ik geloof wel dat God handelt met de Joden die in dit land leven. Maar de centrale boodschap van de Schrift voor mij gaat niet over Joden, maar over Jezus Christus.”
Lees ook:
