Met een zucht sluit Maarten zijn computer af. Ook vanmiddag is het niet gelukt. Waarom heeft hij ook zo’n moeilijke keus gemaakt? Hij moet een verhaal schrijven over het verleden van een gebeurtenis die ook in deze tijd belangrijk is en met geschiedenis te maken heeft. Je kon uit verschillende onderwerpen kiezen en opeens schoot hem toen te binnen dat het op 31 oktober Hervormingsdag is, de herdenking van de Kerkhervorming in 1517. Waarom zou hij niet een verhaal schrijven over Maarten Luther? Allereerst is hij een belangrijk persoon en ook nog eens een naamgenoot van hem. Er valt genoeg over hem te vertellen en te onderzoeken. Bij wijze van spreken staan bibliotheken vol over Luther. Maar echt nodig is dat niet want achter zijn computer is met wat googlen ook veel over deze hervormer te vinden. Toch is hij niet tevreden over wat hij leest, het is allemaal zo bekend. Natuurlijk, je kunt er een mooi verhaal van maken, maar vertel je dan ook iets nieuws? Want dat is nu juist de opdracht die hij kreeg. Het verleden zou in onze tijd moeten herleven. Je kunt ook zeggen dat je verhaal een spiegelbeeld van het verleden moet zijn. Maar hoe krijg je daar nu grip op?

Maarten woont in Gouda en bewondert iedere zondag de mooie kerkglazen van glas in lood van de prachtige Sint-Janskerk. Natuurlijk luistert hij naar de preek, maar er blijft nog genoeg tijd over om tijdens het voorspel op het Moreau-orgel naar de glazen te kijken en tijdens de rondgang van de collectezak de kleuren van de afbeeldingen te bewonderen van de broers Dirck en Wouter Crabeth. Tijdens een excursie benadrukte de hoofdkoster dat vroeger eigenlijk de glazen de boeken van de leken waren. De meeste gelovigen konden niet lezen en waren afhankelijk van wat de priesters hen vertelden vanuit de Bijbel en om alle verhalen goed te onthouden waren de glazen belangrijk als geheugensteun. Zij beelden vele taferelen uit die in de Bijbel stonden. Opeens schiet hem iets te binnen. Ook in zijn tijd zijn beelden weer heel belangrijk geworden. Alleen is het net wat anders dan vroeger. De mensen keken toen naar de glazen en gingen later in de Bijbel de betekenis ervan lezen en nu is het net andersom. Maarten leest wat er in de Bijbel staat en bekijkt het schilderwerk op de glazen.

Er zijn boeken te kust en te keur, maar juist de afbeeldingen die er in opgenomen zijn bepalen dikwijls of het boek wel aantrekkelijk is of niet. Soms zegt één afbeelding meer dan duizend woorden. Maarten vindt het wel interessant om na te denken over dit feit waar hij eigenlijk toch zelf is opgekomen. Hij opent zijn computer opnieuw en probeert zo snel mogelijk deze gedachten uit te werken.

Zou er misschien nog meer over dit onderwerp te zeggen zijn? Over de geschiedenis misschien van de prachtige cartons, de ontwerptekeningen? Hoe de glazen tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bewaard gebleven? Maarten zucht. Nee, zo moet hij niet verder gaan. Dit alles is al jaren bekend en in vele toonaarden beschreven. Misschien moet hij weer gewoon terug naar zijn naamgenoot Maarten en daar wat meer over vertellen. Maar wat valt er over deze kerkhervormer nog te vertellen wat anderen al niet gezegd hebben en voor deze tijd toch nog belangrijk is? Dat is immers de opdracht om te schrijven? Maarten zit op een dood spoor en sluit opnieuw zijn computer af en gaat zijn overige huiswerk maken. Er schiet nog genoeg tijd over om het verhaal af te maken. Hij laat alles maar even rusten. Volgende week hoeft hij het pas in te leveren.

Het is inmiddels maandagavond en na het avondeten gaat hij met zijn vrienden naar de catechisatie. De predikant die de jeugd de geloofsleer bijbrengt is een vriendelijke man en probeert met allerlei aansprekende beelden en gebeurtenissen de kennis over te brengen, die hij belangrijk vindt. Naast de Bijbelgedeelten die regelmatig aan de orde komen, behandelt hij nu de drie Belijdenisgeschriften, die sedert de Reformatie in Nederland zijn ingevoerd in de Gereformeerde Kerk, zoals de kerk van de hervorming destijds genoemd werd. Hij vertelt wat over de opstellers van de Heidelbergse Catechismus, Caspar Olevianus en Ursinus en Guido de Bres, die de Nederlandse Geloofsbelijdenis schrijft wat hem later zijn leven kost. Helaas ontstaat al kort na de Reformatie in de kerk een strijd tussen twee groepen van hetzelfde huis. De Remonstranten en de Contra Remonstranten. Het derde Belijdenisgeschrift, de Dordtse Leerregels ontstaan. Voorlopig is de rust in de kerk terug gekeerd, de geloofsleer vastgelegd en de dwaalleer geweerd.

Voor Maarten komt nu het interessantste gedeelte van de avond: het vragenkwartiertje. Hij maakt er gretig gebruik van en hoopt dat hij een antwoord krijgt op een vraag waar hij toch al een tijdje mee loopt en hij legt de dominee zijn vraag voor en hoopt op een antwoord wat hij kan gebruiken om zijn vastgelopen verhaal over de hervorming weer vlot te krijgen. De kracht van de Hervorming was dat de Bijbel weer in het middelpunt van de belangstelling kwam en met de (roomse) overlevering werd gebroken, waardoor allerlei dwalingen de kerk binnen waren geslopen.

„Beste dominee”, is zijn vraag, „lopen wij ook nu niet het gevaar dat wij door de Belijdenisgeschriften, die toch ook overleveringen zijn, het spoor opnieuw bijster raken, door te geloven wat dezen leren?” De predikant denkt diep na en vindt dat Maarten een punt heeft. „Inderdaad”, zegt hij, „zit dit gevaar erin en daarom is het nodig dat wij steeds weer opnieuw hervormingsdag vieren om niet in deze valkuil terecht te komen en ons elke keer weer opnieuw afvragen of deze samenvattingen van de geloofsleer, die ook de roomse overleveringen waren, wel Gods Woord juist vertolken en voegt hij er aan toe: daarom vieren we ook Hervormingsdag, want alleen afgaan op belijdenissen, hoe belangrijk ze ook zijn, zit een rooms gevaar in en dat zou jouw naamgenoot, Maarten Luther zeker hebben afgewezen.”

Maarten weet nu genoeg en kan zijn onderwerp afronden. Het is hem duidelijk geworden dat een kerk alleen Bijbelgetrouw is wanneer deze zich steeds opnieuw hervormd en zich toetst aan het Woord van God!