”Woonhuisautomatisering” is de Nederlandse term die het meest in de buurt komt van het Latijnse ”domotica”. Van een simpele bewegingsmelder die automatisch het licht inschakelt, tot een ingewikkeld computernetwerk in huis. Voor ouderen kunnen technische snufjes veel gemak opleveren, zegt directeur Ad van Berlo van het kenniscentrum. „Er zijn enorm veel mogelijkheden. Van een alarmsysteem dat waarschuwt wanneer een dement iemand midden in de nacht eropuit gaat, tot een hele keten van services waar senioren gebruik van maken.”

Vooral dat laatste is de kurk waar alles op drijft, aldus Van Berlo. Want technisch is er enorm veel mogelijk, „maar het gaat er juist om welke organisatie je achter een bepaalde knop in huis laat schuilgaan. Het is heel belangrijk dat er deskundige hulp beschikbaar is wanneer je de alarmknop indrukt. Daar komt best veel bij kijken voor je dat goed geregeld hebt.”

Het donderdag geopende Gelderse kenniscentrum is het eerste in zijn soort. Het gaat woningbouwcorporaties en andere geïnteresseerden adviseren op het gebied van woningautomatisering. Bovendien stelt de provincie Gelderland subsidie beschikbaar om het aantrekkelijk te maken om een project te starten.

Hoewel de generatie van de naoorlogse babyboom in hoog tempo vergrijst, is er nog weinig aandacht voor het aanpassen van huizen, stelt Van Berlo. „We hebben te maken met veel oude woningen die niet berekend zijn op senioren. Bovendien was het tot een jaar of tien geleden nog heel normaal om als gezonde oudere in een bejaardenhuis te wonen.”

Het kenniscentrum wil als eerste bereiken dat ouderen zich meer bewust worden van de aanpassingen die in hun huidige woning mogelijk zijn. Nu is er nog weinig vraag naar die voorzieningen. Daarnaast pleit Van Berlo voor het anders opzetten van nieuwbouwwoningen. Die zijn nu niet altijd berekend op bewoners die na verloop van tijd minder mobiel worden. Struikelblok daarbij noemt de directeur de wat starre houding van projectontwikkelaars. „Die willen lang niet altijd ’levensloopbestendig’ bouwen, omdat dat extra inspanning kost. Sinds de huizenmarkt wat inzakt, is men echter meer geneigd om hier aandacht aan te besteden, omdat het een woning aantrekkelijker maakt.”

Het centrum wil ook een rol spelen bij aanpassingen van bestaande huizen. Daar kunnen niet alleen ouderen, maar ook mensen van andere leeftijdsgroepen van profiteren. Van Berlo denkt onder meer aan jonge gezinnen waarvan de ouders willen telewerken. „Er is enorm veel mogelijk met breedbandinternet en glasvezelkabels. Nu zijn er vaak te veel belemmeringen waardoor mensen daarvan niet optimaal gebruik kunnen maken. In sommige plaatsen is niet eens een snelle internetverbinding via de ADSL-techniek beschikbaar.”

Dat de invoering van allerlei snufjes soms heel wat voeten in aarde heeft, bleek donderdag wel uit de lezingen over het onderwerp in het provinciehuis te Arnhem. Volgens directeur D. de Man van de Apeldoornse woningcorporatie Beter Wonen kostte het veel energie om in het dorp Loenen een woonzorgzone in te richten, waarin voor seniorenwoningen allerlei zorg op afroep beschikbaar is. „Als we gewacht hadden tot alle betrokken partijen mee wilden werken, was er niks van gekomen.”

R. Wissink van de Woningstichting Dinxperlo illustreerde dat met voorbeelden van allerlei praktische problemen. Volgens hem is het onmogelijk om één modelouderenwoning te maken die voor iedereen geschikt is. „Soms kan de plaats van een lichtschakelaar al een probleem vormen. Een gezond iemand kan er prima bij, maar een bedlegerig iemand niet. Dan ontstaan er grote problemen.”

Directeur Van Berlo van het kenniscentrum denkt dat de ervaringen aantonen dat de invoering van domotica-technieken nog in de kinderschoenen staat. Toch signaleert hij een toenemende aandacht ervoor. „Je ziet langzaam een vraag ontstaan.” Hij hoopt daarom dat ook andere provincies een kenniscentrum starten. „Daarmee voorkom je dat het wiel telkens opnieuw moet worden uitgevonden.”