De problemen rond de bekerfinale tussen Ajax en Feyenoord (zie RD van gisteren) doen vermoeden dat de overheid te weinig juridische middelen heeft om hooliganisme aan te pakken. In de Eerste Kamer wordt momenteel de zogenoemde voetbalwet besproken. Maar die zal het hooliganisme niet kunnen beteugelen. Men durft geen ingrijpende wijzigingen in de wetgeving aan.In Engeland heeft met dat wel gedurfd. Daar zijn tien principiële wetswijzigingen doorgevoerd en is de sfeer rondom voetbalwedstrijden aanzienlijk verbeterd. Cruciaal is dat de Engelse wetgever dicteert wanneer de civiele of de strafrechter verplicht is een stadionverbod op te leggen; doet hij dat niet, dan moet de rechter dit omstandig motiveren.

De voorliggende Nederlandse wetgeving voorziet in twee nieuwe mogelijkheden voor de burgemeester: een stadionverbod en een meldingsplicht. Clubs kunnen een supporter nu echter ook al een soort stadionverbod geven, dus in die situatie verandert weinig.

Wel kan het stadionverbod straks effectiever gehandhaafd worden. Supporters met meldingsplicht moeten zich bij de politie melden op het moment dat hun club speelt. Burgemeesters zijn echter alleen verantwoordelijk voor de openbare orde in hun eigen gemeente. Zij kunnen dus alleen een verbod kunnen opleggen voor het stadion in hun eigen gemeente. Een burgemeester kan geen landelijk, laat staan internationaal stadionverbod opleggen, zoals de Engelse rechter dit kan. Een gemiste kans.

Een strenge aanpak van hooliganisme helpt wel degelijk. In Engeland staat op hooliganisme een stadionverbod van maximaal tien jaar; volgens de nieuwe Nederlandse wet wordt dat maximaal één jaar. Daar schrik je hooligans niet mee af.

In Engeland wordt het sanctioneerbare gedrag bovendien veel ruimer gesteld. Strafbare feiten 24 uur voor en na de wedstrijd worden gezien als voetbalgerelateerd. In Engeland telt zelfs mee als je buiten het voetbalstadion met justitie in aanraking bent geweest – de rechter is verplicht tot wel tien jaar terug te kijken in iemands leven.

Een creatieve oplossing voor het voetbalgeweld zou onder meer het opleggen van een preventieve dwangsom kunnen zijn. De grootste raddraaiers van wie je met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kunt verwachten dat ze geweld gaan gebruiken, kun je voor een wedstrijd een brief sturen, met de waarschuwing: „Als je narigheid uithaalt, betaal je 5000 euro per overtreding.” Maar de meest effectieve methode is een algemeen verbod op het bezoeken van uitwedstrijden.

De auteur is hoogleraar Algemene Rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen.