Dr. Prosman spreekt voor Sola Scriptura over NietzscheDe predikant van de hervormde gemeente in Hoogeveen hield woensdagavond voor het CSFR-dispuut Sola Scriptura in Utrecht een lezing over ”Nietzsche en onze tijd”. Het gedachtegoed van Friedrich Nietzsche (1844-1900) heeft op een fundamentele manier bijgedragen aan de secularisatie, stelt dr. Prosman, die een dissertatie schreef over de Duitse filosoof.

Als kern van Nietzsches denken ziet dr. Prosman het verzet tegen de christelijke boodschap van verlossing door het kruis. Het christendom is voor Nietzsche een gif dat de westerse cultuur heeft geïnfecteerd, een ziekte die overwonnen moet worden.

De predikant verwees naar de Canadese filosoof Charles Taylor, die de secularisatie omschrijft als „de heiligverklaring van het gewone leven.” Dr. Prosman: „Dat is ongeveer wat Nietzsche wil.” Als gevolg daarvan leeft de mens nu in een leeg heelal en staat hij er zelf voor. „Dat is de kern van de moderniteit.”

Deze tijdgeest zit ook in de botten van christenen. Die beseffen veel te weinig hoe diepingrijpend deze cultuuromslag is, zo zei hij. „We weten niet beter. Daarom is het ook zo lastig om de tijdgeest te verstaan, laat staan te weerstaan.”

De oplossing die Taylor aanreikt, een combinatie van een orthodox-christelijke visie met een moderne visie op de plurale samenleving, voldoet niet, denkt dr. Prosman. Het christelijk geloof wordt zo ontdaan van de unieke betekenis van de Naam van God en de unieke plaats van Christus en het kruis. Ook al is Taylor beslist geen nietzscheaan, toch loopt hij met open ogen in de armen van Nietzsche, aldus de predikant.

Volgens hem zijn ook orthodoxe theologen tekortgeschoten in de confrontatie met de tijdgeest. Buiten de orthodoxie is er altijd meer affiniteit geweest met de vragen van de moderne samenleving. „Maar men kan maatschappelijk en politiek goed bezig zijn, de diepste vraag blijft: wie is God en waar is God?”

De conclusie na Auschwitz dat God niet meer de Almachtige is, maakt God uiteindelijk overbodig. „Dan komt meteen de vraag of wij deze God nog wel nodig hebben. God sterft een snelle of een langzame dood. En dan zijn we weer terug bij Nietzsche. God is dood en dat komt omdat wij Hem gedood hebben.”

Deze tijdgeest knaagt ook aan de wortels van het geloof van orthodoxe christenen, aldus de predikant uit Hoogeveen. Iemand die volgens hem raad kan geven in deze situatie is Dietrich Bonhoeffer (1906-1945), die de omslag in de cultuur duidelijk heeft aangevoeld. De door de nazi’s geëxecuteerde theoloog was van mening dat de kerk in de tijd na de oorlog twee dingen moest doen: bidden en het goede doen.

Deze uitspraak van Bonhoeffer is de verwoording van „een kostbaar reformatorisch inzicht dat het geloof niet meer is dan een lege hand”, aldus dr. Prosman. „Leeg is echt leeg. Dan beleef je het geloof als een crisis. In die crisis komt de Bijbel dichtbij.”

Het goede doen betekent heel bescheiden zijn. „Niet om het Evangelie te verzwijgen, maar om het weer als een betrouwbaar woord te kunnen verkondigen.” Bidden en het goede doen horen bij elkaar. „Bidden is de hoogte passiviteit en activiteit ineen. Als wij het zó zouden gaan doen, dan leven wij niet zonder hoop en hebben wij de tijdgeest overwonnen.”

De gehele lezing is te downloaden via deze link http://www.send2deliver.com/deliver/file/349e49d5b93faacec06f7a2fda4f2f46/