De mooie Koreaanse krabbels zijn moeilijk te ont­cijferen. Maar Noord-Korea hanteert kennelijk wel het Arabische getallenstelsel, niet alleen om aan te geven hoeveel won zo’n zegel kost, maar ook om het jaartal aan te duiden. Koreanen leven nu in het jaar 99. Ze beginnen pas te tellen in 1912, het geboortejaar van de Grote Leider Kim Il Sung. Voor die tijd bestond er, volgens de grondwet van dit buitenissige land, niets, ook geen tijd. Het échte leven begint pas bij de geboorte van deze zogenoemde Eeuwige President, die ook na zijn dood formeel nog staatshoofd is.Kennelijk realiseert de Noord-Koreaanse overheid zich dat niet iedere buitenlander op de hoogte is van deze Juchekalender. Daarom staat, tussen haakjes, achter het jaartal 99 ook het getal 2010. De propaganda­zegels zijn immers niet alleen bedoeld om de eigen bevolking zand in de ogen te strooien, maar ook om goede sier te maken in het buitenland. De regering ontkomt er niet aan om de jaartelling van het verfoeide kapitalistische Westen te noemen.

Jaar 0

Bizar, maar ook bijzonder, voor wie beseft dat dit jaartal 2010 eveneens een verwijzing naar een Persoon bevat. Dat roept meteen de vraag op of het jaar 1 wel echt het geboortejaar van Christus is geweest. Het is zeker niet uitgesloten, al zijn de meningen erover verdeeld. In elk geval is Hij niet geboren in het jaar 0, want dat bestaat niet. Zoals de Noord-Koreaanse grondwet definieert dat 1911 niet bestaat, zo heeft eeuwen geleden de grondlegger van onze kalender, de Scythische monnik Dionysius Exiguus, bepaald dat de jaartelling begint bij 1. In zijn tijd, omstreeks het jaar 525, had het getal 0 geen betekenis. In Romeinse cijfers is er geen aanduiding voor het getal 0.

De kalender springt dus van 31 december van het jaar 1 voor Christus naar 1 januari van het jaar 1 na Christus, zonder dat er een jaar 0 aan te pas komt. Wie in 10 voor Christus geboren werd en in 10 na Christus overleed, was geen twintig maar negentien jaar oud. Niemand die zich daar toen druk over maakte, want genoemde Dionysius bepaalde dat pas vijf eeuwen later, met terugwerkende kracht. En intussen hebben wereldwijd alle beroemde tijdmeetinstituten die jaartelling overgenomen, in het kielzog van het Britse Koninklijke Observatorium in Greenwich. Dat laatste is meteen het einde van alle tegenspraak, want al sinds 1884 is Greenwich internationaal erkend als het instituut dat het exacte begin van elke dag en elk jaar bepaalt.

Toch ziet het ernaar uit dat de discussie over dit jaar 0 iedere tien jaar zal terugkeren. Nadat ook deze krant vorige maand aandacht besteedde aan het „voorbijgegane decennium”, wezen enkele lezers ons erop dat het eerste tiental jaren van de 21e eeuw nog niet voorbij is, maar pas eindigt op 31 december 2010. Terecht, want tellend vanaf het jaar 1 was het eerste decennium in die eerste eeuw ook pas voorbij op 31 december van het jaar 10.

De verwarring hierover is niet zo vreemd, want de jaartelling werkt anders dan het tellen van de jaren bij onze leeftijd. Wie zijn tiende verjaardag viert, heeft al tien jaar achter de rug en begint dus aan het elfde levensjaar. Dat is heel begrijpelijk, omdat die persoon tot aan het eind van het eerste jaar toch nul jaar oud bleef. Anders dan bij de jaartelling is er dan wel een ‘jaar nul’. Twee handen helpen om dat duidelijk te maken: wie zijn tien vingers gaat tellen en de eerste vinger ”nul” noemt, komt maar tot negen, maar wie met ”een” begint, eindigt bij tien. Pas als de tiende vinger erbij geteld is, zijn de twee handen vol.

In Noord-Korea zullen ze daar binnenkort ook tegen aanlopen. Kim Il Sung is geboren op 15 april 1912 en dat jaar is uitgeroepen tot het jaar 1. De honderdste geboortedag van de Grote Leider valt daarom niet in het Koreaanse jaar 100 maar in 101.

Regenmaand

Niet alleen Noord-Korea heeft geprobeerd de gedachte aan de geboorte van Christus uit te roeien. De Franse Republikeinse Kalender startte op 22 september 1792, de dag van de uitroeping van de Republiek. De kalender maakte korte metten met de zondag en verdeelde het jaar in twaalf maanden van drie tiendaagse weken. Maar slechts een enkele Fransman heeft vandaag boven zijn brief gezet: ”Zevendedag, 17 regenmaand 218”.

Even drammerig is de poging van, onder anderen, Amerikaanse seculieren die schoolboeken willen zuiveren van de afkortingen BC (before Christ, vóór Christus) en AD (Anno Domini, het jaar van onze Heere). Als alternatieven gebruiken ze BCE (before common era, vóór de gangbare jaartelling)en CE (common era, gangbare jaartelling).

Maar ook al zijn diverse musea, kranten en almanakken intussen afgestapt van het Anno Domini, de jaartelling zelf is niet meer uit te roeien. Ook in Frankrijk blijft dit jaartal 2010 op kranten, facturen en e-mails een stille getuige van de geboorte van Christus, 2009 jaar geleden.

En zelfs Noord-Korea, dat geen mogelijkheid on­benut laat om elke gedachte aan Christus uit te bannen, ontkomt niet aan een verwijzing naar de échte Grote Leider Die, anders dan Kim Il Sung, na Zijn dood nog regeert. Met recht verwijst elk Anno Domini naar deze eeuwige Zoon van God, voor Wie duizend jaren zijn als één dag. Toen Hij ter wereld kwam, kon de evangelist Lukas slechts de tijd aanduiden door te verwijzen naar brute leiders als Herodus, Pontius Pilatus, Tiberius en Kajafas (Luk. 3:1-2). Maar juist toen alles zo hopeloos scheen, bereidde God een grote verlossing voor.

En dat is Anno Domini 2010 niet anders. Da Costa dichtte daarvan: ”Laat – wat de wentelende jaren/ van worstelingen of gevaren,/ van dreiging of verleiding baren,/ trots Eeuwgeest en algodendom,/ laat met de galmen van uw snaren/ het wachtwoord van Gods Geest zich paren,/ en lovende ten hemel varen:/ Kom, Koning Jezus! Kom, ja kom!”

Reageren aan scribent? welbeschouwd@refdag.nl