De omstreden advertentie was het idee van Ariane Sherine, een atheïstische journalist die vindt dat het publieke domein te veel gedomineerd wordt door ”christelijke bekeringspogingen”. „Ik loop door de straat en krijg pamfletten van een lokale kerk. Vervolgens kom ik bij het metrostation en staat daar bij de ingang een man te preken over Christus”, aldus Sherine. „Het wordt allemaal veel te veel.”Ze besloot tegengas te geven. Samen met de schrijver Richard Dawkins startte ze een inzamelingsactie voor een tegencampagne en in januari werd een serie posters op een aantal bussen in Londen geplaatst.

En zo begon de controverse. Enkele busmaatschappijen weigerden in eerste instantie de advertentie. Toen die uiteindelijk toch op de bussen verscheen, kwamen er klachten van enkele chauffeurs. Ze wilden de advertentie niet op ‘hun’ bus. En een deel van het reizend publiek voelde zich geschoffeerd. Men vond het provocerend naar mensen die wel in God geloven. Zeker de sarcastische slogan „dus maak je geen zorgen en geniet van het leven.”

Veel Londenaren begrijpen niets van de hele campagne. Hoe kan in hun stad, een echte internationale metropool –waar verschillende culturen en geloven al jarenlang zonder veel problemen samenleven en werken– zo’n rel ontstaan?

De wortels hiervan zijn te traceren tot enkele jaren terug. Sinds de terreuraanslagen van juni 2004 zijn atheïstische groeperingen in de hoofdstad van Groot-Brittannië geleidelijk gegroeid. Van een weinig samenhangende groep zijn ze een subcultuur gaan vormen.

Zo zijn er op universiteiten ”vrijdenkersverenigingen”, die leden aanmoedigen om zichzelf te „ontdopen.” En er ontstaan alternatieve evenementen voor atheïsten, zoals de ”zes kerstlessen voor ongelovigen” afgelopen kerstdagen.

De voorvechters van deze ”herboren atheïsten” zijn schrijvers en academici als Richard Dawkins en Christopher Hutchins. Terwijl christelijke groeperingen klagen over de groeiende secularisatie zien zij een omgekeerde trend: een steeds religieuzer wordende samenleving.

De beweging heeft een sterke bekeringsdrang. „Gelovigen vermenigvuldigen zich sneller, dus hebben zij een natuurlijke voorsprong”, meent Hutchins. „Het enige dat wij kunnen doen, is proberen hen te bekeren.” Vandaar de reeks boeken, publieke evenementen en politieke acties. En nu dus ook busreclames.

De reactie van kerken en christelijke groeperingen verschilt. Enkele kiezen de tegenaanval. Zo regelden verschillende organisaties een tegencampagne. Een recente busadvertentie van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Londen luidt: ”Er is een God, geloof!” De Trinitaristische Bijbel Genootschap koos voor een Bijbeltekst: ”De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God”.

Andere kerkelijke bewegingen zien een voordeel in de controverse. De religieuze denktank Theos doneerde zelfs geld voor de omstreden actie. De groep, opgericht met ondersteuning van de Anglicaanse en Rooms-Katholieke Kerk, ziet de atheïstische busreclame als mogelijkheid om mensen te laten stilstaan bij het bestaan van God. Volgens hun directeur, Paul Woolley, biedt de reclame mensen de kans om „na te denken over de diepere vragen van het leven.”

„In eerste instantie vonden we het maar een zielige campagne.” aldus Woolley. „We vonden hem zo zwak geformuleerd dat we hem best wilden ondersteunen. Stunts als deze tonen aan hoe acties van militante atheïsten vaak koren voor op de molen zijn van het christendom.”