Lachen om een boerka
Aandoenlijk ongekunsteld beschrijft Lijda Hammenga hoe de Nederlandse Annefien en de Afghaanse Ramir omgaan met cultuur- en geloofsverschillen. Daarin ligt de kracht van het actieboekje ”Pizza met suiker”. Al gaat de auteur in het wederzijdse begrip tussen moslims en christenen soms wel erg ver.
Hammenga heeft niet de meest voor de hand liggende keus gemaakt. Het boek dat zij schreef voor de Christelijke Kinderboekenmaand gaat over de omgang met buitenlanders. Daarmee geeft ze het jaarthema ”Dichterbij: spelen met woorden” vooral een sociaalmaatschappelijke invulling, en geen talige.Sterker nog: Het taalgebruik in het boek -bedoeld voor basisschoolleerlingen in de middenbouw- is tamelijk eenvoudig, terwijl het thema juist creatieve vondsten uitlokt. De enige verwijzing naar de talige kant zijn de gedichten die Annefien schrijft.
Hoofdpersoon Annefien is het prototype van de mens die buitenlanders is hun waarde laat en verschillen accepteert. Overigens resulteert dat niet in een overdreven zoet karaktertje. Annefien schiet ook gewoon in de lach als haar vriendin haar capuchon over het hoofd trekt en doet alsof ze een boerka draagt.
Toch staat deze Saar lijnrecht tegenover het hoofdpersonage. Ze vindt buitenlanders maar raar en maakt hun gewoonten belachelijk. Ze gaat zelfs zo ver dat ze een kettinkje van Annefien in Ramirs kleren stopt, zodat hij de schuld zou krijgen van de verdwijning. Die poging loopt met een sisser af.
Gelukkig maar, want Hammenga neemt in het dunne boekje al meer dan genoeg thema’s op. Zo moet Annefiens oom op vredesmissie - natuurlijk naar Afghanistan. Hij vindt er Rabet, de oudere broer van Ramir die tijdens de vlucht is „kwijtgeraakt.” Daar eindigt het boekje, vrij abrupt.
Hammenga blinkt ook in dit boek weer uit in haar beschrijvingen van kinderen en hun geloof. Ze zet Ramirs godsdienst mooi af tegen die van Annefien. Zo vindt het meisje het maar raar dat ze bij Ramir thuis haar schoenen uit moet. „Is de grond hier ook heilig”, vraagt ze zich af, net als bij Mozes? „Annefien voelt zich niet zo rustig meer. (…) „Ik ga weer, hoor”, zegt ze.”
Over en weer is veel begrip; de auteur gaat ver daarin. Op de reactie van Annefiens moeder op de vraag „Houdt God ook van Ramir? (…) Ook als hij Allah zegt?” is nog wel wat af te dingen. Met het antwoord „God houdt van alle kinderen” poetst ze het verschil tussen christenen en moslims wel erg makkelijk weg.
N.a.v. ”Pizza met suiker”, door Lijda Hammenga; uitg. Callenbach, Kampen 2008; ISBN 978 90 266 1511 5; 85 blz.; € 3,50.
