De generale synode van de GKV sprak vrijdagavond in Zwolle over de contacten met de CGK. De synode van de CGK besloot in december het federatief groeimodel -dat voorziet in een geleidelijk aan toegroeien naar een federatie met de GKV- nog niet in te voeren, omdat de kerken het „op dit moment niet kunnen dragen.”Het besluit van de CGK „schept duidelijkheid”, aldus de synode, maar tegelijk zijn daardoor „geestelijke verwachtingen beschaamd.” De GKV zijn dankbaar voor de groeiende toenadering en samenwerking in veel plaatselijke gemeenten, en over het besluit van de CGK om de samenwerking op plaatselijk niveau voluit te stimuleren. „Nu het op landelijk niveau op dit moment niet mogelijk is verdere stappen te zetten op de weg naar kerkelijke eenheid, is het des te meer van belang dit op plaatselijk en regionaal niveau te doen.”

Enkele synodeleden vinden het wat zwaar aangezet dat de GKV hun „diepe teleurstelling” uitspreken. Ds. G. Gunnink (Amersfoort-West) zei dat hij het besluit van de CGK eigenlijk wel kan begrijpen. „We weten toch dat er al langer bezwaren tegen ons leven, en dan vooral binnen de kringen van Bewaar het Pand? We moeten reëel zijn. Lopen we niet het gevaar dat we een al te ijverige minnaar zijn, die niet altijd even goed oplet wat het meisje aangeeft?”

Bij ds. R. van Wijnen uit Ureterp heerst „verslagenheid.” Maar ook verontwaardiging, zei hij. „Is er dan nóg geen vertrouwen? Kunnen christelijk gereformeerden wel geloven dat er vrijgemaakte predikanten rondlopen die Brakel met stichting lezen en lazen? Of bestaat zoiets niet?”

COGG

De synode besloot vrijdag de kerken jaarlijks op te roepen om in de eredienst op de zondag van of na 31 oktober voorbede te doen voor de kerkelijke eenheid. Verder reikt ze voor de invulling van gecombineerde erediensten „algemene kaders” aan. Het is dan aan de desbetreffende kerkenraden om daarbinnen de liturgie vorm te geven.

De GKV blijven participeren in het Contactorgaan gereformeerde gezindte (COGG), een platform voor vertegenwoordigers en leden van kerken die tot de gereformeerde gezindte behoren.

Tijdens de bespreking pleitte ds. M. H. Oosterhuis uit Ede voor de oprichting van een Nationale Raad van Gereformeerde Kerken, naar het voorbeeld van de Internationale Raad van Gereformeerde Kerken (ICRC). Daar zouden gereformeerde kerken elkaar kunnen ontmoeten, zich bezinnen, en samenwerken. Een platform als het COGG is volgens hem „een brug terug.”

De GKV zetten de gesprekken met de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) voort, zo mogelijk samen met deputaten eenheid van de CGK. Doel is het komen tot „een nadere vorm van kerkelijk contact.” Regelmatig hebben gesprekken plaats met het breed moderamen van de HHK, onder meer over de onderwerpen tucht, toe-eigening van het heil en tweeërlei kinderen van het verbond.

Ds. L. W. de Graaff (Hattem) vroeg zich af waarom de GKV wel gesprekken voeren met de HHK en niet met de Gereformeerde Gemeenten (GG). Vanwege de „volkskerkgedachte” ligt de HHK verder van de GKV af dan de GG, aldus ds. de Graaff. „We putten uit dezelfde bron.”

Volgens deputaat ds. H. Hoksma (Spakenburg-Zuid) is er nooit een concrete aanleiding geweest om contact te zoeken met de GG. „Maar dat betekent niet dat dit nooit gaat gebeuren. Bij de HHK was die aanleiding er wel, namelijk het ontstaan van dit kerkverband in 2004. In de pers werd al gesproken over mogelijke fusies met andere kerken. Dat gaat wel een beetje snel; onze gesprekken zijn verkennend, maar niet vrijblijvend.”

Hersteld gereformeerden

De synode maakte ook een begin met de bespreking van een -niet openbare- brief van de Gereformeerde Kerken hersteld (GKH), het kerkverband dat in 2003 ontstond uit onvrede over de koers van de GKV. „Het ontstaan en bestaan van de GKH ligt ons zwaar op de maag”, zei preses ds. A. de Snoo vooraf. „Ik geloof dat ik hun vragen best wel begrijp. Maar het antwoord is niet kerkscheidend. Laten we goed naar ze luisteren. Waar zitten precies hun moeiten? Niet ons gemeenschappelijk verleden zal ons verbinden, maar het samen omhoog kijken.”

De commissie Overijssel gaat zich buigen over een antwoord op de brief van de GKH. De synodeleden konden vrijdag suggesties doen. Ds. A. J. van Zuijlekom (Dordrecht) kreeg bij het lezen van de brief „een gevoel van beklemming. Er staan harde en zware woorden in. Ik moet constateren dat we elkaar blijkbaar niet meer bereiken.”

Ook ouderling J. F. Walinga uit Zoetermeer ziet „geen enkele opening, ook niet tussen de regels door. Misschien moeten we zeggen: Er is een time-out nodig.”

Ds. Tiekstra ziet in Berkel en Rodenrijs iedere week de hersteld gereformeerden naar de kerk gaan. „Dat is pijnlijk; tot 2003 zaten ze onder mijn gehoor. Ik zou hun willen vragen alles wat in onze kerken verschenen is, eens onbevooroordeeld te lezen.”

De synode wees vrijdagmorgen een aantal verzoeken om revisie en verduidelijking van eerdere uitspraken over vierde gebod en zondag af, evenals enkele revisieverzoeken over huwelijk en echtscheiding.