Veertig jaar bevrijding

Parijs, 3 mei 1968. Honderden studenten hadden de binnenplaats bezet van de Sorbonne, een universiteit in het centrum van Parijs. De rector riep de politie te hulp die het terrein met massaal machtsvertoon ontruimde. Toen liep het uit de hand. Studenten richtten barricades op, en de het optreden van de politie werd hardhandiger. Stakingen legden een groot deel van het land plat. Op het hoogtepunt waren er 150.000 studenten op de been, en was er een leger van 10 miljoen stakers. Stakers en studenten vormden comités. Op verschillende plaatsen namen deze het bestuur over. President De Gaulle verliet per helikopter het land. Revolutie! Effect Een maand later lag het slagveld in Frankrijk er weer verlaten bij. De stakingen waren verlopen en de universiteiten gingen weer open. Alsof er niets gebeurd was. Geen machthebber was gewipt. De Gaulle zat stevig in het zadel.

Toch zou het nooit meer worden zoals het was. De studentenrellen hadden wereldwijd effect. De revolutie van Parijs heeft onze westerse cultuur bevrijd van macht, gezag en autoriteit. Van allerlei mensen die boven ons staan. Van instituten waaraan we ons leven zouden moeten verbinden.

We zijn vrij. Geweldig. Sinds de jaren zestig zijn de generaties elkaar opgevolgd die geen last meer hebben van ambtsdragers en gezagsbekleders. Gezag heeft zijn vanzelfsprekendheid definitief verloren. We staan lekker los in het leven. We bepalen zelf wat goed en kwaad is. Dat voelen we aan. We hoeven ons dat door niets en niemand te laten vertellen. Terecht hebben jongeren vandaag de dag een bloedhekel aan volwassenen die hen iets verbieden. Die zeggen wat zij goed of fout moeten vinden. Soms moeten ouderen nog wennen. Na veertig jaar zijn er nog steeds ouders die denken dat ze hun kinderen dingen moeten verbieden. Soms zelfs nog ”omdat ik het zeg”. Dat is echt jaren vijftig. Nu onderhandel je met kinderen. Verbieden is contraproductief. Dat werkt averechts!

Huwelijk We zijn vrij. Vrij van instituten als huwelijk en gezin. Er zijn meer manieren van samenleven. Hokken werd samenwonen. Huwelijk blijft zeker een optie. Het heeft het voordeel dat je een geweldig feest kunt geven. Fun is cool. Maar als je een aantrekkelijker partner tegenkomt, kun je stoppen. Waarom niet? We zijn bevrijd. Beter vriendelijk uit elkaar dan gefrustreerd verbonden.

Sommigen denken dat een huwelijk voor het leven is. Dat is echt jaren vijftig. Als je op elkaar bent uitgekeken, kun je maar beter uiteengaan. Vroeger hadden de mensen de grootste ruzies en bleven ze toch bij elkaar. Lekker voor de kinderen! Nee, dan zijn die nu beter af met een goede omgangsregeling en zonder de dagelijkse scheldpartijen van hun ouders.

Beetje vreemd gaan homoseksuelen. Zij willen nu ineens wel weer de gebondenheid van een instituut als het huwelijk. Wat bezielt ze, zou je zeggen. Is het alleen ambtenaartje pesten, of zit er meer achter?

We zijn vrij. Ook van de benepen, victoriaanse gedachte dat seksualiteit een veilige en duurzame bedding vraagt. Seksualiteit heeft de schaamte achter zich gelaten. Je kunt het doen wanneer je wilt en met wie je wilt. Of in je uppie, met video’s en andere hulpmiddelen die gewoon in de Nederlandse winkelstraten te krijgen zijn.

Beetje vreemd gaan pooiers en prostituees. Zij moeten nu ineens wel weer ingeschreven staan voor een erkend beroep. Bordelen met volledige vergunning. Wat bezielt ze, zou je zeggen?

Na veertig jaar zijn we vrij. Verlost van normen en waarden die als een zware deken over ons uitgespreid lagen. Sommige dingen waren vroeger niet fatsoenlijk. Nu kan iedereen er zijn eigen set op nahouden. Weg met de betutteling, bemoeizucht en bevoogding. Ieder kan aan zichzelf werken. Je bent je eigen project. Ouders kunnen voor een carrière gaan en als de kinderen daardoor in de verdrukking komen, heeft niemand iets te zeggen. Dit soort keuzes zijn privé.

Beetje vreemd gaan parlementariërs soms. Als ze bij een bofepidemie in de biblebelt gelijk beginnen te mompelen over verplichte inenting. Dat is nu echt jarentwintigdenken.

Vader We zijn vrij. We kunnen doen wat we willen. Niemand die over onze schouder meekijkt op ons mobieltje, waarop we alles kunnen krijgen wat God verbiedt. We zijn bevrijd van die irritante sociale controle die zelfs bij de personal computer thuis nog een rol speelde. We zijn bevrijd van vreemde ogen op ons scherm. Ongestoord genieten.

Heerlijk autonoom. Los in het leven. Intrigerend om te zien hoe de studentenrellen veertig jaar later geleid hebben tot een ongebonden leven. Tot ontbinding. Je vraagt je nog af hoe het kon gebeuren. De studentenrellen vonden niet alleen in Frankrijk plaats. Eind jaren zestig waren er ook rellen in Italië, Berlijn, New York en in Amsterdam was de Maagdenhuisbezetting! Zat er een complot achter? Had een syndicaat de regie? Nader onderzoek is nodig.

En stel dat er verband bestaat tussen de eerste revolutie ter wereld en deze in 1968, stel dat Parijs een voltooide tijd is van Paradijs, in dat geval moet vader der leugenen ook wel iets met ons vrijheidsideaal te maken hebben.

Reageren aan scribent? welbeschouwd@refdag.nl .

Veertig jaar bevrijding

Opinie

RD.nl in uw mailbox?