In een vrijdagochtend gepresenteerd rapport concludeert de commissie-Havermans dat Nederland „per abuis” enkele documenten aan de overheid in Congo heeft gegeven waaruit bleek dat er sprake was van asielzoekers. De betrokken asielzoekers konden daardoor in moeilijkheden komen.Havermans sprak over menselijke fouten die zijn gemaakt in een zeer ingewikkeld proces met veel actoren, dat voorafgaat aan de uitzetting van een afgewezen asielzoeker. Hij heeft niet vastgesteld dat de betrokken asielzoekers door de beschikbaar gestelde informatie inderdaad in de problemen zijn gekomen.

De oud-burgemeester overhandigde het rapport aan minister Verdonk (Vreemdelingzaken en Integratie). De bewindsvrouw heeft aanvankelijk steeds ontkend dat enige informatie aan Congo was verstrekt. Dat deed zij in twee spoeddebatten en antwoorden op vele schriftelijke vragen over de kwestie. De Kamer dwong haar in juni wel de uitzettingen naar Congo op te schorten. Eind oktober gaf Verdonk in een korte brief aan de Tweede Kamer opeens toe dat zij niet meer kon uitsluiten dat er asielinformatie naar Congo was gegaan.

In een uitzending van het programma Netwerk in februari meldden de vluchtelingenorganisatie Inlia en de vereniging voor asieladvocaten (VAJN) dat er rapporten van nader gehoor naar Congo waren gegaan. Daarin staat het vluchtrelaas. Maar Havermans heeft dit niet kunnen staven. „Er is nooit iets gezegd over het verleden en de achtergrond van de betrokken terugkeerder, althans voor zover wij hebben kunnen achterhalen. En we hebben zorgvuldig gezocht”, zei hij in een toelichting.

In een reactie zegt de SP-fractie ervan uit te gaan dat minister Verdonk de eer aan zichzelf houdt en aftreedt. SP-Kamerlid De Wit wijst erop dat de minister in antwoorden op schriftelijke vragen van de SP glasharde garanties had gegeven dat er geen asielgegevens aan Congo werden verstrekt.

Volgens de SP’er heeft Nederland asielzoekers in direct gevaar gebracht. „Het regime in het Afrikaanse land arresteert en mishandelt mensen van wie het denkt dat het ex-asielzoekers zijn, omdat die de reputatie van het land zouden beschadigen in het buitenland.”

Ook GroenLinks vindt dat Verdonk moet opstappen. Volgens kamerlid Vos van die fractie heeft de minister de Kamer meerdere malen onjuist geïnformeerd en zijn uitgeprocedeerde asielzoekers in gevaar gekomen. „De minister kan niet langer op haar plek blijven”, aldus Vos. CU’er Huizinga zegt dat het rapport bevestigt waar de ChristenUnie al bang voor was: „Anders dan minister Verdonk in het voorjaar beweerde, is er wel verboden informatie over asielzoekers aan de Congolese autoriteiten verstrekt.” Huizinga noemt dat vooral met het oog op de veiligheid van de teruggestuurde asielzoekers een „bijzonder ernstige zaak.”

Naar haar inschatting zal de minister er een zware dobber aan hebben om een bevredigende verklaring te presenteren.