Binnenland

„ID is geen alternatief voor creationisten”

Het leven is niet vanzelf ontstaan, maar kent een ontwerp en een ontwerper. Die gedachte krijgt ook in Nederland steeds meer aanhang. Toch zijn er ook vanuit de scheppingsleer critici. Ir. J. van Dijke: „De beweging van Intelligent Design (ID) wil het geloof buiten de wetenschap houden. Dat kan niet.”

Herman Postema
24 May 2005 11:54Gewijzigd op 14 November 2020 02:34
VAN DIJKE …geen alternatief…
VAN DIJKE …geen alternatief…

Van Dijke is biologieleraar aan het Van Lodensteincollege in Amersfoort. „Vroeg of laat zal ook ID de vraag moeten beantwoorden: „Geloof je in God als Ontwerper van alle leven op aarde?”” zegt hij.

Van Dijke staat positief tegenover het debat dat minister Van der Hoeven van Onderwijs wil aanzwengelen over Intelligent Design. „Het evolutiemodel is niet de enige waarheid. Met andere modellen valt ook goed te werken.”

De bioloog merkt dat de evolutieleer grote invloed heeft op het mensbeeld. „Misschien kan de ID-discussie hier goed werken door te laten zien dat de mens niet een toevallig product is, maar een door God gewild schepsel. De mens is door Hem geschapen en mag zijn plaats hebben binnen de schepping.”

Zo bezien klinkt de scheppingstheorie liefdevoller dan de evolutieleer?
„De evolutietheorie is moedbenemend. Deze leer kan uitmonden in een strijd om het bestaan. Dan blijft het recht van de sterkste over. Dat kan de geesten van mensen rijp maken om de strijd om het beste. De minder sterken worden dan afgedankt. Daartegenover laat de scheppingstheorie het unieke van het werk van de Ontwerper zien.”

Van Dijke betreurt het dat er in het huidige onderwijs zo weinig ruimte is voor het verhaal van de schepping. „Heel veel mensen menen dat de evolutietheorie wetenschap is en het creationisme geloof. Dat is een vergissing. Je moet wel degelijk in evolutie geloven, wil je daar helemaal voor gaan. Dat blijkt ook uit de felheid waarmee creationisten worden afgewezen. De mens wil voortdurend zichzelf op de troon plaatsen en niet God. Dat het creationisme God erkent als Schepper, zint veel mensen niet.”

Is de scheppingsleer identiek aan het concept van Intelligent Design?
„Creationisten moeten niet denken dat de ID-beweging de Bijbel van a tot z accepteert”, waarschuwt Van Dijke. „De grote waarde van de ID-gedachte is echter dat ze de alleenheerschappij van het evolutionisme doorbreekt. Evolutionisme is niet meer het enige model voor het ontstaan van leven. Maar het is onjuist te denken dat ID uitkomt bij de Schepper.”

Van Dijke stelt dat Intelligent Design het ontwerpen van leven wil loskoppelen van de Ontwerper. Hij denkt dan ook niet dat ID een brug kan slaan tussen evolutionisten en creationisten. „Als creationisten ervan uitgaan dat de schepping waarheid is, kun je niet tot een compromis komen met evolutionisten. Ook bij de door velen aangehangen zogenaamde geleide evolutie, waarbij het leven vanzelf ontwikkelt na een eerste schepping, komt uiteindelijk bij de evolutieleer uit.”

Er is geen ontwikkeling omhoog, stelt de bioloog. „Er komen geen nieuwe groepen organismen bij. Wel ontstaat variatie binnen soorten en families. In het creationisme kom je juist bij het degeneratiemodel terecht. Door de zondeval wordt het leven niet steeds beter, maar vindt er een voortdurende afbraak plaats.”

Dat is ook de inhoud van het biologieonderwijs op het Van Lodensteincollege. De school gebruikt echter een evolutionistisch lesboek. Van Dijke: „Leerlingen moeten goed leren dat er in de evolutieleer ook veel is wat van grote waarde is”, zegt Van Dijke. „Maar het probleem is: Waar wetenschap ophoudt, begint de interpretatie. En daar speelt vooronderstelling een grote rol.”

Als zijn leerlingen dat hebben geleerd, „neemt de angst voor de wetenschap af”, meent de sectieleider biologie. „De meeste van mijn leerlingen geloven overtuigd in de Schepper en kunnen de evolutietheorie maar moeilijk serieus nemen.”

Het omgekeerde gebeurt in het openbare onderwijs. Ook de gevestigde wetenschap reageert heftig op de vernieuwde aandacht voor ontwerp en Ontwerper. „Wie voor ID pleit, is niet wetenschappelijk onderlegd”, zeggen criticasters. „Het is vervelend dat er geen open discussie mogelijk is”, vindt Van Dijke. „Ik snap die angst niet. Is dat dan toch omdat we geloven in de Schepper?”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer