Mensen denken vaak aan het Rode Kruis bij gebieden die door oorlogsgeweld zijn verscheurd of door natuurrampen zijn geteisterd. Toch biedt de organisatie ook hulp in Nederland: deze maand al vijf jaar lang. En het einde daarvan is nog niet in zicht, liet de organisatie donderdag weten. Ze roept de politiek op meer te doen tegen armoede. Deze donderdag is er in de Tweede Kamer een commissiedebat over het armoede- en schuldenbeleid.

In 2020, midden in de coronacrisis, begon het Rode Kruis, met ruim 600 medewerkers in Nederland, met het uitdelen van voedselpakketten en boodschappenbonnen. Destijds werden zo’n 2200 huishoudens per week geholpen. Het ging bijvoorbeeld om mensen die door de crisis plotseling hun baan waren kwijtgeraakt en daardoor in de problemen kwamen, zoals studenten.

Maar ook nu de coronapandemie al lang en breed achter de rug is, zijn er nog duizenden mensen die hulp nodig hebben, zegt Rode Kruiswoordvoerder Daniëlle Brouwer. Jaarlijks krijgen ruim 200.000 huishoudens boodschappenkaarten. Kosten: 6,5 miljoen. „We zouden het dubbele aantal mensen kunnen helpen, als we kijken naar het aantal aanvragen. Maar daar hebben we het budget niet voor.”

De hulp via het Rode Kruis is laagdrempeliger dan bij de voedselbank. Zo hoeven mensen niet aan te tonen wat hun inkomen is. „Wij werken samen met mensen en organisaties die goed weten wat er speelt in een wijk. Als bijvoorbeeld een partner van ons dezelfde persoon al drie keer langs een deelkastje heeft zien lopen, dan kan hij eens informeren of zo iemand hulp nodig heeft en hem eventueel doorverwijzen.”

Met de kaart van het Rode Kruis kunnen mensen wekelijks voor 21,50 euro aan boodschappen halen. Bij de supermarkt, maar ook op de markt of bij kleine winkeliers. Bepaalde producten, zoals alcohol en sigaretten, zijn niet aan te schaffen met de kaart. De hulp is tijdelijk van aard; het is de bedoeling dat mensen na maximaal zes maanden zijn doorverwezen naar andere instanties, zoals de voedselbank.

Honger

Hoe kan het dat zo veel mensen deze hulp nodig hebben, terwijl volgens een berekening van ABN AMRO dinsdag bleek dat veel huishoudens na het betalen van hun vaste lasten juist meer geld overhouden? Woordvoerder Brouwer kan daarvoor geen verklaring geven. „Uit een [onderzoek](Rode Kruis: 450.000 Nederlanders in voedselnood) van Ipsos I&O in opdracht van het Rode Kruis van vorig jaar bleek dat 450.000 Nederlanders weleens honger hadden of niet genoeg geld hadden om goed eten te kopen. Of dat aantal is af- of toegenomen weten we niet. We roepen de politiek op om hier onderzoek naar te blijven doen.”

De groep mensen die bij het Rode Kruis aanklopt voor voedselhulp is in de loop der jaren veranderd, zegt Brouwer. „Het gaat nu vaak om ongedocumenteerden en om arbeidsmigranten die hun baan –en daarmee ook vaak hun woning– zijn kwijtgeraakt. Ook krijgen we aanvragen van mensen die geen sociale huurwoning kunnen vinden en daarom toch maar in een private huurwoning trekken die eigenlijk veel te duur voor hen is. Die groep heeft soms na het betalen van de vaste lasten nog maar een paar tientjes per week over om van te leven.”