Het Rode Kruis liet Ipsos I&O een onderzoek herhalen dat in 2021 ook al is uitgevoerd. Daarbij werd gevraagd of mensen genoeg voedsel kunnen kopen, of ze weleens honger hebben en of ze voldoende gevarieerd kunnen eten. „Het gaat om de eigen perceptie van mensen: vinden zij dat het genoeg en gevarieerd is”, zegt woordvoerster Daniëlle Brouwer. „We leggen hun niet een dieet voor.”

Het percentage Nederlanders dat met voedselnood kampt, blijkt de afgelopen drie jaar niet gedaald te zijn. „En dat ondanks maatregelen van de overheid: verhoging van toeslagen, verlaging van inkomstenbelasting, tegemoetkoming in energiekosten.”

Het Rode Kruis helpt mensen door boodschappenkaarten uit te reiken. Voor ongeveer 3 euro per dag kunnen ze daarmee eten kopen in de supermarkt. De hulporganisatie deelde in 2023 meer dan 250.000 kaarten uit. Daarmee hielp ze 30.000 mensen voor maximaal zes maanden. De hulpverleners verwijzen mensen ook door naar andere vormen van hulp.

Het Rode Kruis werkt samen met bijna honderd lokale partners. „Stichtingen en andere initiatieven”, zegt Brouwer. „Zij vervullen een sleutelrol. Mensen schamen zich vaak voor hun armoede, maar bij lokale partners komen ze er gemakkelijker voor uit.”

Het betreft nogal eens mensen die niet voor een pakket van de voedselbank in aanmerking komen, bijvoorbeeld doordat ze net te veel verdienen. „Die groep valt daardoor tussen wal en schip. Ze zijn soms bang dat ze op hun toeslagen gekort worden. Dat ze van ons hulp krijgen, gaat in goed vertrouwen. Ze hoeven alleen hun naam en telefoonnummer te geven; bij de voedselbank wordt veel meer informatie vastgelegd.”

„„Ouders slaan zelf maaltijden over, zodat hun kinderen wel te eten hebben”” - Daniëlle Brouwer, woordvoerder Rode Kruis

Het Rode Kruis krijgt schrijnende verhalen te horen. „Alles wordt duurder, huren stijgen, mensen moeten hun zorgverzekering en andere rekeningen betalen, en dan blijft er voor voedsel soms te weinig geld over. Er zijn mensen die alleen ’s avonds wat limonade drinken. Of ouders slaan zelf maaltijden over, zodat hun kinderen wel te eten hebben.”

Geen tijd

Van de 1624 ondervraagden heeft 9 procent weleens te weinig voedsel en kan 10 procent niet genoeg gevarieerd eten kopen. Geldgebrek is overigens niet bij iedereen de oorzaak; een kwart zegt geen tijd te hebben om eten te kopen of te maken.

Voedselnood is er onder alle leeftijden, maar relatief veel bij mensen met een lage opleiding of een laag inkomen, bij alleenstaanden, bij ouders met meerdere kinderen en bij migranten. Bijna een op de vijf mensen in een grote stad eet te weinig of hun voedsel is te weinig gevarieerd.

Dat 450.000 mensen te kampen hebben met voedselnood is volgens het Rode Kruis een ruwe schatting. Daklozen en mensen zonder verblijfspapieren zijn niet meegeteld.

Het Rode Kruis wijst op de taak van de overheid om voor een structurele oplossing te zorgen. Mensen moeten makkelijker toegang hebben tot hulp, „het liefst via plekken van vertrouwen in de wijk, zoals scholen en lokale voedselinitiatieven”. Ze zouden bij het vragen van voedselhulp niet belemmerd moeten worden door de vrees dat ze worden gekort op sociale voorzieningen, zoals de bijstand. „Niemand in ons land zou zich zorgen moeten maken over de vraag of hij of zij voldoende te eten heeft.”