Dicht bij de Haringvlietsluizen geeft de schipper van de reddingboot vol gas. De neus van het vaartuig komt omhoog; de boot klappert op de golven. De redders aan boord houden zich goed vast. Opeens geeft de schipper een ruk aan het stuur. De boot maakt een rondje en doorklieft zijn eigen schuimspoor.

Mooie demonstratie, maar de redders willen vooral laten zien waarvoor ze tientallen keren per jaar uitrukken: hulp aan mensen in nood. Er gaat een man te water. Hij dobbert wat rond, in zijn waterdichte pak. Even later ontsteekt hij een fakkel. Fel licht de vlam op; dan waaiert rook over de Noordzee. Het noodsignaal wordt opgepikt; de reddingboot komt langszij. Een hand grijpt de drenkeling. Handig sjorren de redders een matje onder hem langs. Daarmee hijsen ze hem aan boord. Prinses Beatrix steekt haar duim op.

De 87-jarige prinses is beschermvrouwe van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Die vierde het afgelopen jaar zijn tweehonderdjarig bestaan. Daarom is de prinses op bezoek. Publiek is er nauwelijks; er staan slechts enkele tientallen bezoekers achter de dranghekken.

Groei pleziervaart bezorgt KNRM steeds meer werk

Meedogenloos

De KNRM redt mensen op zee en op de grote binnenwateren, vanuit 45 reddingstations. De 1523 vrijwilligers zijn 24 uur per dag inzetbaar, onder alle weersomstandigheden. In 2024 voeren de boten 2053 keer uit en gaf de KNRM 805 mensen in benarde omstandigheden advies. De groei van de pleziervaart zorgt voor steeds meer werk.

Directeur Jacob Tas blikt terug op het jubileumjaar, dat werd afgesloten met een dankdienst in de Grote Kerk van Elburg. Het was een eeuwfeest met een rouwrand: 74 redders kwamen om. In Stellendam waren het er twee. Prinses Beatrix staat even stil bij de plaquette op de buitenmuur van het reddingstation, die herinnert aan Bas de Blok en Herbert Grootenboer. Zij verdronken in 1949 nadat ze tijdens hun reddingswerk overboord sloegen.

„De zee geeft, de zee neemt”, zegt burgemeester Grootenboer-Dubbelman. „Hier op de kop van Goeree-Overflakkee weten we hoe waar dat is. De zee geeft inkomen, verbindt, inspireert, biedt rust. Maar de zee is ook onvoorspelbaar en meedogenloos.”

Daarom komen de redders in actie. „Mensen die van water houden, maar het nooit onderschatten.” Station Stellendam voerde vorig jaar tachtig acties uit, op het Haringvliet, het Slijkgat en de Noordzee. De redders redden 128 mensen: kitesurfers, opvarenden van zeiljachten, maar ook een visser die zich vastvoer. „Redder zijn is niet maar een hobby”, zegt de burgemeester. „Het is een roeping, een levenshouding.”

KNRM vervangt alle 75 reddingboten

Vernieuwing

De KNRM heeft ambitieuze plannen: „We gaan de hele vloot vernieuwen”, zegt de directeur. „Echt waar?” reageert de prinses. Jawel, alle 75 reddingboten worden vervangen. In oktober onthulde koning Willem-Alexander de naam van een van de grootste boten die worden gebouwd: Prins Johan Friso; vernoemd naar zijn overleden broer.

Het onderstreept de band tussen KNRM en koningshuis. Koning Willem I wilde al graag dat de redders fuseerden tot één maatschappij. Het kwam er in 1991 pas van. Koningin Emma was beschermvrouwe van de Rotterdamse reddingmaatschappij. Ook koningin Wilhelmina, prins Hendrik, prinses Juliana en prins Bernhard kregen erefuncties toebedeeld.

Nakomeling

De directeur praat over duurzaamheid: de helft van de reddingstations heeft inmiddels zonnepanelen op het dak. Hij praat over de samenstelling van het vrijwilligerskorps: steeds meer vrouwen zetten zich in. „Even zoeken”, grapt de prinses, en ze kijkt de kring rond: er zitten haast alleen mannen om haar heen.

Tijd om met hen in gesprek te gaan. En daarna de haven uit, de zee op, voor een Search and Rescue-operatie: zoeken en redden. De prinses is aan boord van de Antoinette, de pers op de Koningin Juliana. Kleine, snelle boten uit Stellendam en Ouddorp laten het reddingswerk zien.

De hofdame van prinses Beatrix is nazaat van een van de KNRM-oprichters. Zij vaart graag even mee met de Ouddorpers. Net als haar voorvader voor geen kleintje vervaard.