Geknepen, uitgescholden, bespuugd: hoofdconducteur vraagt aandacht voor agressie tegen treinpersoneel
Zeker 521 kilometer wil hoofdconducteur Priscilla van Barlingen in zo’n drie weken afleggen, een afstand van Amsterdam naar Parijs. Voor ieder ernstig geweldsincident in de trein in 2023 een halve kilometer.
Een valse start kun je het gerust noemen. Priscilla van Barlingen had alles gepland: in drie weken tijd zou ze het land doorkruisen van station naar station en in Den Haag kilometer 521 aantikken. Dat alles om aandacht te vragen voor de 1042 meldingen van ernstig geweld in de trein in 2023. Maar vanuit Amsterdam is het niet verantwoord om door te lopen vanwege de tropische temperaturen op woensdag en donderdag.
Daardoor staat vrijdag pas het traject Amsterdam-Utrecht (39,9 kilometer) op de planning. Tegen vieren komt de hoofdconducteur in Utrecht aan bij de Amsterdamsestraatweg, die zo’n 5 kilometer lang is en vrijwel tot aan het station loopt. Van Barlingen, in stevige wandelbroek, kortemouwenshirt en met een hoed op tegen de zon, heeft er dan al bijna tien uur opzitten. Maar te zien is het niet aan de 40-jarige tengere vrouw. Terwijl ze in een flink tempo de laatste kilometers wegloopt, vertelt ze over haar beweegredenen.
Schaatsen
”Agressie spoort niet!” staat er op een bescheiden spandoek op haar rugzak. „En ik ook niet!” zegt Van Barlingen erachteraan. Want waarom zou je anders je hele zomervakantie gaan wandelen, soms wel etappes van 54 kilometer? Ze bedacht het idee om te gaan lopen midden in de nacht, zegt de hoofdconducteur. Dat was nadat ze uitgenodigd was voor een talkshow, maar op het laatste moment werd afgebeld. Wat ervoor in de plaats kwam? „Een item over schaatsen”, roept ze uit, vol frustratie en verbazing. Dan maar zelf met een actie aandacht vragen, geholpen door vakbond FNV.
Van Barlingen werkt sinds een jaar of vier bij de NS. Ze heeft de mooiste baan die er bestaat, benadrukt ze. Maar alle agressie die ze meemaakt, doet haar desondanks soms twijfelen of ze er niet mee moet stoppen. Wat maakt ze zoal mee? „Verbale agressie komt iedere dag voor. Mensen schelden me uit voor van alles en nog wat, vreselijke termen die ik hier eigenlijk niet wil herhalen. Daarbij komen ze soms zo dichtbij”. De conducteur steekt haar hoofd naar voren, tot onze gezichten elkaar bijna raken.
„Mensen schelden me uit voor van alles en nog wat, vreselijke termen die ik hier niet wil herhalen” - Priscilla van Barlingen, hoofdconducteur NS
Dieptepunt voor haar persoonlijk was een fysieke mishandeling. Iemand zei dat zijn kaartje was gevallen, vertelt ze. „Ik wilde het best even voor hem pakken. Maar toen ik me bukte, greep hij mijn pols vast. Hij kneep zo hard dat mijn hand op verschillende plekken is ontveld en is gekneusd. Pas toen ik drie keer riep dat hij me pijn deed, liet hij los. Zijn kaartje bleek achteraf niet geldig te zijn.”
Van het incident heeft ze veel last gehad, zegt Van Barlingen. „Ik heb een week thuis gezeten en een nacht of twee, drie, slecht geslapen.” Daarnaast zocht ze de schuld bij zichzelf. „Ik dacht steeds na over wat ik fout had gedaan en hoe ik deze situatie had kunnen voorkomen.”
Een andere gebeurtenis die veel impact had, is de mishandeling vorig jaar van een conducteur bij het Noord-Hollandse Schagen. Hij werd geslagen, geschopt, gebeten en met een schroevendraaier in zijn hand gestoken. De daders kregen een celstraf van 93 dagen, waarvan 90 voorwaardelijk, en een taakstraf van 180 uur. „Mijn collega zit al meer dan een halfjaar thuis en heeft PTSS voor het leven. Zo’n straf vind ik niet in verhouding staan tot het leed dat hem is aangedaan.”
Naast hogere straffen pleit Van Barlingen ervoor dat hoofdconducteurs weer boa worden, iets wat vorig jaar juist is afgeschaft. „Daardoor is het woord van een dader nu net zoveel waard als dat van ons. Terwijl het vrijwel onmogelijk is om bewijs te leveren voor bijvoorbeeld een doodsbedreiging. Want camera’s in de trein nemen geen geluid op.”
De politiek is aan zet, vindt Van Barlingen; daarom is haar einddoel Den Haag. Iets na vijven komt Utrecht CS in zicht. Weer een etappe dichter bij het doel.