Openbaarvervoerbedrijven vragen zaterdagavond aandacht voor geweld tegen medewerkers. Aanleiding is de zware mishandeling vorige week van een NS-conducteur op Den Haag Hollands Spoor. De actie begint om 22.30 uur; het tijdstip van de mishandeling. Niet alleen de NS, maar ook Arriva, Keolis, Qbuzz, Transdev en EBS doen mee. Net als stationswinkels.

Het voorval op Hollands Spoor staat niet alleen. Het aantal incidenten van agressie tegen ov-personeel is de afgelopen jaren sterk toegenomen. In 2022 steeg het aantal met 30 procent ten opzichte van een jaar eerder. In 2023 was er een stijging van 8 procent, zo blijkt uit cijfers van ov-bedrijven.

„Bij agressie in de bus kan ik geen kant op; dat zijn verschrikkelijke momenten” - Bert, buschauffeur GVB Amsterdam

Respect weg

Buschauffeur Bert –38 jaar in het vak– kan erover meepraten. Dagelijks toert hij met zijn GVB-stadsbus door het verkeer in Amsterdam. „De agressie neemt toe. Jongeren maken soms zonder aanleiding een schietbeweging of een snijgebaar langs hun keel. Het respect voor gezag is verdwenen.” Zijn achternaam wil hij niet in de krant. Uit veiligheidsoverwegingen.

Bert is weleens bedreigd. Vanwege de impact van de gebeurtenis wil hij er niet over uitweiden. „Zoiets gaat je niet in de koude kleren zitten.” Agressie bestaat volgens hem echter niet alleen uit grote gebeurtenissen, maar ook uit kleine. Spugen, schelden, schreeuwen. „Iedereen heeft tegenwoordig een kort lontje.”

Juist de optelsom van incidenten hakt er volgens de buschauffeur in. „Ik word verrot gescholden met de ergste ziektes. Niet normaal.” Vooral na coronatijd is het probleem sterk toegenomen. „Sommigen jongeren zijn losgeslagen. Ze trappen tegen ramen en deuren of duwen een cameraatje onder mijn neus om vast te leggen hoe ik reageer.”

„Jongeren maken soms zomaar een schietbeweging of snijgebaar langs hun keel” - Bert, buschauffeur GVB Amsterdam

Agressie komt echter voor onder jong én oud. „Jongeren maken problemen in de bus, ouderen buiten de bus, achter het stuur in het verkeer. Als ik richting aangeef en een aantal auto’s voor laat gaan, moet ik m’n bus soms tussen de stroom auto’s wringen, anders kom ik nooit weg. Het gebeurt vaak dat automobilisten me dan klem rijden. Of een aantal haltes langzaam voor me blijven rijden.”

Bij geweldsincidenten staan buschauffeurs er alleen voor. „Soms is het spannend. Ik kan in de bus geen kant op. Dat zijn verschrikkelijke momenten.” Chauffeurs kunnen via een noodoproep alarm slaan bij de ”centraalpost” van het GVB. Collega’s schakelen dan de politie in. Meestal is de vogel echter allang gevlogen. „De politie komt bijna altijd te laat.”

Frustrerend vindt de buschauffeur dat verdachten vaak binnen de kortste keren weer vrij zijn. „Ik heb weleens aangifte gedaan. Maar op het moment dat de politie bezig was mijn aangifte op te nemen, liep de verdachte alweer buiten.”

Angst

De hele samenleving verhardt, stelt Bert. „Als een bus uitvalt, krijgt de chauffeur van de volgende bus de volle lading. Dat is toch niet gewoon meer?” Passagiers zouden volgens hem hun medereizigers moeten aanspreken op agressie. „We zijn bezig met z’n allen geweld te accepteren”, zegt Bert, die zich ook kan voorstellen dat mensen uit angst hun mond houden.

De Amsterdammer pleit voor „serieuze maatregelen” van politie, justitie en de politiek. „Hard en schools. De overheid moet meer geld uittrekken voor de veiligheid in het ov. Meer toezicht, meer mobiele controles. Spijkers met koppen slaan. We polderen te veel in dit land.”