Zij denken wachtlijsten sneller weg te kunnen werken vanuit een eigen, onafhankelijke medische dienst. De werkwijze binnen het UWV is erg tijdrovend geworden, vanwege administratieve eisen en omdat cliënten met meerdere artsen te maken krijgen. Die moeten zich steeds opnieuw inlezen. Binnen de onafhankelijke dienst zouden cliënten weer één verzekeringsarts als aanspreekpunt krijgen, die langdurig verantwoordelijk is. Dit moet het vak van verzekeringsarts ook weer aantrekkelijker maken, zodat meer medici ervoor kiezen.

Dat blijkt uit een brief van Novag, een vakbond waarbij ruim de helft van alle UWV-artsen is aangesloten. Tijdens een recente vergadering spraken zij hun steun uit voor oprichting van een onafhankelijke medische dienst. Het idee ontstond zes jaar geleden al, nu zet het vakbondsbestuur de eerste stap.

Wat Novag betreft staat die nieuwe organisatie los van het UWV, maar blijft die wel bínnen de overheid. Hiervoor is steun nodig van vakbonden tot werkgeversorganisaties en van het ministerie tot de Tweede Kamer. Komende maanden voert het Novagbestuur met al die partijen gesprekken.

Gevecht

Voorzitter Wim van Pelt heeft geen zin in het gevecht, zegt hij. „Maar wij zien dat de achterstanden op dit moment oncontroleerbaar zijn. Het ministerie heeft maatregelen moeten nemen waardoor mensen in strijd met de wet zonder medische beoordeling in een uitkering belanden, en nog altijd wachten duizenden mensen op beoordeling, sommigen al een jaar of langer. Ook de politiek gewenste arbeidsongeschiktheidsregeling voor zzp’ers kan door achterstanden bij het UWV niet worden ingevoerd.”

Vakbond FNV steunt een onderzoek naar het voorstel van de Novag, zegt vicevoorzitter Kitty Jong. „Voor werkenden zijn verzekeringsartsen cruciaal, maar de druk op die beroepsgroep is heel groot.”

Het UWV ziet zo’n nieuwe dienst „niet als oplossing” voor de achterstanden, mailt een woordvoerder. De afgelopen jaren beloofde het UWV meermaals beterschap, terwijl het volgens Van Pelt alleen maar slechter gaat. Niet alleen bleven de achterstanden oplopen, ook leidden de maatregelen tot „ongelijke behandeling van burgers, rechtsongelijkheid dus, en onterechte uitkeringen”, staat in de brief.

Belangrijkste oorzaak is een artsentekort. UWV-artsen moeten vaststellen welke werkzaamheden zieke werknemers fysiek en mentaal kunnen uitvoeren en of zij voor altijd ziek zijn of weer beter kunnen worden. De artsen die er wel zijn, besteden nu zoveel tijd aan administratieve handelingen, dat een Wia-beoordeling tegenwoordig ruim twee keer zo lang duurt als een aantal jaren geleden.

De leden van Novag hebben geen vertrouwen in de nieuwste oplossing van het UWV, zegt Van Pelt. Hij doelt op de Sociaal Medische Centra (SMC), een nieuwe werkwijze waardoor het UWV denkt minder verzekeringsartsen nodig te hebben. In SMC’s werken artsen samen met andere zorgverleners, die hun werk uit handen moeten nemen.

Inlopen

„Wij zien nu dat het met die SMC’s ook de verkeerde kant op gaat”, zegt Van Pelt. De productie ligt in SMC’s niet duidelijk hoger dan onder de oude werkwijze, waardoor achterstanden niet worden ingelopen. En de artsen ervaren niet de beloofde grotere autonomie.

Hij ziet dit bevestigd door de manier waarop ”regie-verzekeringsartsen” worden benoemd, zeg maar de ”meewerkende baas” van verzekeringsartsen. In veel gevallen beslist het management wie de regie-verzekeringsarts wordt, terwijl verzekeringsartsen op de werkvloer er niets over te zeggen hebben. Van Pelt: „Op sommige locaties werkt het goed, maar vanuit andere locaties verspreid over het land horen wij hoe het tot wantrouwen leidt.”

Binnen de op te richten onafhankelijke dienst wil Novag medische behandeling en beoordeling weer centraal stellen. Verzekeringsartsen krijgen dan meer ruimte om mensen terug naar werk te begeleiden, met oog voor de medische en psychosociale oorzaken van uitval, zegt Van Pelt. Hij rekent erop dat meer medici dan voor het vak kiezen – essentieel, gezien het artsentekort en de verwachte pensioengolf van verzekeringsartsen.