De 24 gijzelaars die vrijdag door Hamas zijn vrijgelaten, hebben volgens het Israëlische leger medische tests ondergaan en verkeren in „goede toestand”. Twee van hen werden direct naar een ziekenhuis gebracht, maar de reden daarvoor is niet bekendgemaakt.

De 22 anderen werden vanuit Egypte, waar ze de grens vanuit de Gazastrook waren overgestoken, naar een basis van de Israëlische luchtmacht in het zuiden van Israël gebracht. Zij gaan met helikopters naar ziekenhuizen, waar ze worden herenigd met hun families.

De groep bestaat uit dertien Israëliërs en volgens bemiddelaar Qatar uit tien Thai en één Filipijn. Thailand had het eerder zelf over twaalf Thaise staatsburgers. De vrijlating van de Aziaten zou met een aparte deal zijn geregeld met hulp van Qatar en Egypte.

De levering van humanitaire hulp aan de Gazastrook is succesvol uitgebreid sinds het ingaan van een vierdaagse staakt-het-vuren vrijdagochtend, meldt VN-agentschap OCHA. Er werden tweehonderd vrachtwagens naar de grensovergang bij Rafah gestuurd.

Bij het ontvangstpunt van de UNRWA, de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen, in Gaza werden 137 wagens met hulpgoederen gelost. Volgens OCHA is dit het grootste humanitaire konvooi dat er in ontvangst is genomen sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël op 7 oktober. Ook is er brandstof geleverd.

Israël heeft een namenlijst gedeeld van de dertien Israëlische vrouwen en kinderen die vrijdag door Hamas zijn vrijgelaten. Onder hen zijn vier kinderen tussen de 2 en 9 jaar oud en zes vrouwen boven de 70 jaar. Acht personen behoren tot drie families.

Volgens Israëlische media is een eerste groep Israëlische gijzelaars vrijgelaten. Het zou gaan om dertien vrouwen en kinderen. Ze zijn door Hamas naar de grens gebracht en worden naar een ziekenhuis gebracht.

In ruil daarvoor heeft Israël 39 Palestijnse vrouwen en tieners vrijgelaten. De gevangenen werden in de Ofer-gevangenis, 10 kilometer ten noorden van Jeruzalem, verzameld en zijn vervolgens vrijgelaten volgens het buitenlandministerie van Qatar.

De gezondheidsautoriteiten van de Gazastrook bevestigen dat het Israëlische leger zich heeft teruggetrokken uit het Al Shifaziekenhuis in het centrum van Gaza-Stad.

De strijdende partijen zeggen de wapens neer te leggen voor een gevangenenruil in fasen en voor humanitaire hulp aan de bevolking van de door de Palestijnse beweging Hamas bestuurde Gazastrook.

Hamas heeft ook een groep van dertien Israëlische gevangenen vrijgelaten. De gijzelaars zijn overgedragen aan het Rode Kruis, melden Israëlische media.

Hamas heeft twaalf Thaise gijzelaars vrijgelaten. Dat heeft de Thaise minister-president bekendgemaakt via sociale media. Het zouden de eerste vrijlatingen zijn als onderdeel van de gevangenenruil die rond 15.00 uur Nederlandse tijd zou plaatsvinden.

Hamasleider Ismail Haniyeh benadrukt dat zijn Palestijnse militante beweging zich aan de afgesproken gevechtspauze en gevangenenruil wil houden, zolang Israël dat ook doet. Voorlopig lijken beide partijen zich grotendeels te houden aan het tijdelijke bestand dat vrijdagochtend in de Gazastrook inging.

Het demissionaire kabinet vindt dat de Europese Unie moet kijken of het mogelijk is Israëlische kolonisten die geweld plegen op de Westelijke Jordaanoever sancties op te leggen. Het gaat dan om inreisverboden, zei buitenlandminister Hanke Bruins Slot donderdag in de Tweede Kamer.

Lees ook

Kabinet voorstander van sancties tegen Israëlische kolonisten

Met het tijdelijke bestand tussen Israël en Hamas lijkt het vrijdag ook aan de grens van Israël en Libanon kalm te zijn geworden. De Zuid-Libanese sjiitische beweging Hezbollah en het Israëlische leger beschieten elkaar al geruime tijd in het grensgebied. Volgens het Libanese staatspersbureau heerst er sinds 07.00 uur in de ochtend een „breekbare kalmte” in het grensgebied.

Hezbollah heeft niks gezegd over de vraag of het humanitaire bestand tussen Hamas en Israël ook deze Libanese beweging tot een gevechtspauze zou brengen. Hezbollah krijgt veel steun van het overwegend sjiitische Iran. De buitenlandminister van dat land, Hossein Amir-Abdollahian, zou in gesprek met de politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh, hebben gezegd dat hij het bestand verwelkomt.
Een Israëlische legerwoordvoerder heeft op vrijdagmiddag bevestigd dat er vooralsnog niet vanuit Libanon wordt geschoten.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakt zich grote zorgen over de veiligheid van de mensen in het Al Shifaziekenhuis. De VN-organisatie zegt dat gewerkt wordt aan evacuatie van de mensen die daar nog zijn.

„We zijn extreem bezorgd over de veiligheid van de ongeveer honderd patiënten en zorgmedewerkers die zich nog in Al Shifa bevinden”, zei WHO-woordvoerder Christian Lindmeier. Hij wilde niet reageren op berichten dat het gezondheidsministerie in Gaza niet meer met de WHO wil samenwerken. Het bestuur in Gaza staat onder controle van Hamas.

Het Al Shifaziekenhuis werd de voorbije dagen aangevallen door de Israëlische krijgsmacht. Israël stelt dat het een uitvalsbasis is voor Hamas en dat de ziekenhuisleiding dat wist. Daarom werd donderdag een aantal ervaren artsen opgepakt, onder wie de directeur.

Door de oorlog tussen Israël en Hamas neemt ook in Europa de kans op aanslagen uit islamistische hoek toe. Dat zeggen bronnen binnen inlichtingen- en veiligheidsdiensten tegen persbureau Reuters. Vooral het risico op aanvallen door eenlingen is groter geworden, zeggen functionarissen uit vijf landen.

Een bron binnen de Britse veiligheidsdiensten zegt dat de oorlog in Gaza waarschijnlijk gebruikt zal worden om aanvallers te rekruteren. Het aantal oproepen tot geweld tegen Joodse en westerse doelwitten zou al toenemen. Ook de Duitse inlichtingendienst zegt dat de dreiging groter is dan hij lange tijd geweest is, mede doordat daar ook al in toenemende mate zorgen leven over geweld van extreemrechts en Rusland.

De eenlingen die volgens de diensten het grootste gevaar vormen, hebben geen directe banden met de bekende radicale groeperingen. Vaak zijn ze online geradicaliseerd. „Het is een kwestie van tijd tot deze mensen misdrijven begaan”, zegt Jochen Kopelke van de grootste Duitse politiebond. „Het hoeft niet om een bom te gaan. Ze kunnen met een auto op groepen mensen inrijden of een mesaanval plegen.”

Reuters sprak ook met Peter Knoope, die betrokken was bij de oprichting van de voorganger van de Nederlandse Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). De Nederlander zegt te vrezen dat onder een deel van de moslims een „wij-zij-gevoel” ontstaat door de bezoeken van Britse, Franse en Duitse leiders aan Israël en de harde taal van Europese leiders. „Als ik de polarisatie en de taal die wordt gebezigd zie, stemt mij dat zeer bezorgd.”

Israël laat in ruil voor 13 gijzelaars van Hamas 24 vrouwen en 15 tienerjongens vrij, zegt een Palestijnse functionaris. De 39 gevangenen komen uit de Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem. Ze zaten in detentie in Israël.

De Israëlische gevangenen worden volgens de Palestijnse gevangenencommissaris Qadura Fares rond 15.00 uur (Nederlandse tijd) bij een militaire gevangenis overgedragen aan het internationale Rode Kruis (ICRC). Vervolgens worden ze naar hun familie in Jeruzalem of op de Westoever gebracht.

Het is de bedoeling dat gelijktijdig aan de grens tussen Gaza en Egypte dertien vrouwen en kinderen die gegijzeld waren door Hamas worden vrijgelaten. De afspraak is dat Israël in totaal 150 gevangenen laat gaan en Hamas 50. Het is nog onduidelijk of de Nederlands-Israëlische gijzelaar Ofir Engel ook in aanmerking komt.

De eerste vrachtwagens met humanitaire hulp zijn de Gazastrook ingereden na het ingaan van de gevechtspauze tussen Israël en Hamas. Volgens Israël zijn inmiddels vier trucks met diesel en vier vrachtwagens met gas vanuit Egypte het gebied ingereden, schrijft de krant The Times of Israel.

Het Israëlische ministerie van Defensie benadrukt dat het toestemming heeft gegeven voor de gearriveerde noodhulp, maar dat die alleen bedoeld is voor humanitaire doeleinden. Eerder hield Israël de leveringen van bijvoorbeeld brandstof tegen, omdat het land bang was dat Hamas die zou gebruiken in de oorlog.

Bij de grensovergang bij Rafah tussen Egypte en Gaza staan rijen met vrachtwagens klaar om het belegerde gebied in te gaan, is te zien op beelden van nieuwszender Al Jazeera. Egypte heeft gezegd dat tijdens de vier dagen durende gevechtspauze 130.000 liter diesel en tweehonderd vrachtwagens met hulp per dag zullen worden geleverd aan de Palestijnen in de Gazastrook.

Israël en Hamas lijken zich te houden aan de afgesproken gevechtspauze in de Gazastrook. In het eerste uur van de vier dagen durende pauze zijn er geen meldingen gedaan van bombardementen of beschietingen.

De Israëlische krijgsmacht en de Palestijnse terreurbeweging Hamas legden om 07.00 uur lokale tijd de wapens neer. In de komende vier dagen komen als het goed is vijftig gijzelaars in groepen vrij. Vrijdag zouden om 16.00 uur dertien mensen worden vrijgelaten door Hamas. In ruil komen 150 Palestijnse gevangenen uit de gevangenis. Hoeveel van hen vrijdag al naar huis kunnen, is niet bekend.

Kort nadat de gevechtspauze vrijdag was ingegaan, klonk nog wel het luchtalarm in twee Israëlische dorpen dicht bij Gaza, maar er lijkt geen inslag te zijn geweest. Verder melden journalisten in Gaza en Israël geen geluiden van bombardementen en beschietingen te horen. In de nachtelijke uren werd wel nog volop gevochten, onder meer bij het Indonesische ziekenhuis. Dat wordt al dagen onder vuur genomen door Israël, omdat het gebouwd zou zijn op het tunnelstelsel van Hamas. Het ziekenhuis ontkent dat.

Het noorden van de Gazastrook blijft ondanks de gevechtspauze die vrijdagochtend is ingegaan een oorlogszone en het is verboden voor inwoners om er zich te verplaatsen. Dat meldde het Israëlische leger vrijdagochtend via X.

„Voor de inwoners van Gaza: de oorlog is nog niet voorbij”, zei woordvoerder Avichay Adraee in een Arabisch gesproken videobericht op X. „Het noordelijke gebied van de Gazastrook is een gevaarlijk oorlogsgebied en het is verboden om je te verplaatsen.”

De woordvoerder riep de inwoners die in het noorden zijn achtergebleven voor hun eigen veiligheid op naar het zuiden van de Gazastrook te vluchten. Daar hebben volgens de Verenigde Naties ruim 1,7 miljoen mensen bescherming gezocht tegen de Israëlische luchtaanvallen en het grondoffensief tegen Hamas.

In twee dorpen bij de Gazastrook heeft het Israëlische leger vrijdagochtend, kort na de start van de vierdaagse gevechtspauze, het luchtalarm geluid, wegens een mogelijke raketaanval vanuit de door terreurgroep Hamas gecontroleerde enclave.

Er is geen bevestiging dat er raketaanvallen zijn geweest of enige schade is veroorzaakt.

Vanaf vrijdag, wanneer de gevechtspauze ingaat tussen Hamas en Israël, zullen dagelijks 130.000 liter diesel en vier trucks met gas worden geleverd aan de Gazastrook. Dat zegt de regering van Egypte.

Diaa Rashwan, hoofd van de Egyptische Staatsinformatiedienst (SIS), meldde vrijdag in een verklaring dat er dagelijks ook tweehonderd trucks met hulpgoederen zullen worden geleverd aan Gaza. Voor het uitbreken van de oorlog reden er volgens de Verenigde Naties dagelijks ongeveer vijfhonderd vrachtwagens Gaza binnen.

Israël en de Palestijnse terreurbeweging Hamas hebben vanaf vrijdag om 07.00 uur lokale tijd een vierdaags staakt-het-vuren afgesproken. Daarna zet het Israëlische leger voor minstens twee maanden de strijd verder, zei defensieminister Yoav Gallant op donderdag.

Door het grote gebrek aan brandstof in de door Israël belegerde Gazastrook zijn al verschillende ziekenhuizen uitgevallen en kan de watervoorziening niet meer draaiende worden gehouden.

Na de gevechtspauze tussen Hamas en Israël in de Gazastrook is het Israëlische leger van plan om er nog minstens twee maanden strijd te leveren. Dat zegt volgens Israëlische media minister van Defensie Yoav Gallant.

Volgens onder meer The Times of Israel zei Gallant donderdag tegen troepen dat ze zich moeten organiseren, wapens moeten herbevoorraden en zich klaarmaken om de gevechten verder te zetten. Gallant wil naar eigen zeggen druk blijven uitoefenen zodat meer gijzelaars, die door Hamas in de Gazastrook worden vastgehouden, naar Israël terug kunnen.

Hamas heeft in een deal met Israël toegezegd om vijftig vrouwen en kinderen vrij te laten die de militante groepering op 7 oktober naar de Gazastrook ontvoerde. Israël laat in ruil 150 gevangen Palestijnse vrouwen en tieners vrij. Ook begint vrijdag om 07.00 uur een staakt-het-vuren van vier dagen.