Het bisdom wil graag dat de kerkbesturen vóór augustus volgend jaar een pastorale visie bepalen en tevens aangeven welke rol ze daarin voor de kerkgebouwen voor de komende vijf, tien en twintig jaar zien weggelegd. Als hulpmiddel voor een reële toekomstvisie is een handreiking geschreven.

Het onderhoud en behoud van kerkgebouwen wordt een steeds grotere opgave voor parochies, aldus het bisdom. Vaak ontbreken daar de financiële middelen voor. Door het teruglopend kerkbezoek worden sommige kerken nog maar heel beperkt gebruikt. De handreiking zegt daarover dat „het aantal kerkgebouwen in overeenstemming moet worden gebracht met de geloofsgemeenschap die we op dit moment zijn”.

Het bisdom Roermond heeft tot nu toe altijd gekozen voor de weg van de geleidelijkheid als het om sluiten van kerken gaat. „De vraag is of dat genoeg is”, zegt algemeen gedelegeerde Harry Quaedvlieg van het bisdom. „Door pas over de toekomst van een kerkgebouw na te denken op het moment waarop openhouden echt niet meer gaat, blijven we steeds achter de feiten aanlopen. Wat we graag willen, is dat kerkbesturen – als eigenaars van de kerkgebouwen – proactief een visie formuleren wat voor soort parochie ze willen zijn en hoeveel kerken ze daarvoor nodig denken te hebben.”

Volgens Quadvlieg kan dat in het ene geval betekenen dat een parochiefederatie met bijvoorbeeld vier kerken besluit terug te gaan naar één, terwijl een andere federatie tot de conclusie komt dat ze ook in de toekomst twee of meer kerkgebouwen nodig heeft. „Het is niet de bedoeling om zo veel mogelijk kerken te sluiten, maar ook niet om zo veel mogelijk kerken open te houden”, zegt Quaedvlieg. „Het gaat erom de kerkgebouwen pastoraal zo optimaal mogelijk in te zetten voor het parochiële leven.”

Om tot een toekomstvisie voor de kerkgebouwen te kunnen komen, is een helder pastoraal beleid van de parochiefederatie volgens Quaedvlieg een belangrijk startpunt. Hij nodigt parochies uit om creatief te zijn en bij de toekomst van kerkgebouwen ook na te denken over bestemmingen als diaconale activiteiten, gezinskerk, catechetisch centrum, bedevaartkerk of kerk voor bijzondere gelegenheden.

Ook medegebruik of nevenbestemming van een kerkgebouw is bespreekbaar, maar in de handreiking wordt parochies geadviseerd om bij dergelijke oplossingen vooral te kijken of dit op de lange termijn levensvatbaar is.