Ieder land heeft recht zich te verdedigen, maar elke oorlog kent ook het gevaar van buitenproportioneel geweld. Dan wordt een rechtvaardige oorlog onrechtvaardig, geweld zondig en onmenselijk. Agressie, wrok en wraak maken zich meester van de geesten. Het wordt oog om oog, tand om tand en erger.

Nederland leek vorige week even weer helemaal pro-Israël, zoals na de Zesdaagse Oorlog in 1967. Inmiddels zwellen andere geluiden aan en niet alleen van moslimzijde. Onze historische liefde voor het Joodse volk wordt gemakkelijk overdreven. In 1948 werd de staat Israël uitgeroepen, als enige land ter wereld met instemming van de VN. Na de meedogenloze naziterreur moest er een eigen Joods huis komen. Nooit meer een tweede Holocaust. Maar Nederland stond wel achteraan in de rij van westerse landen om de staat Israël te erkennen. Dat gebeurde pas in 1950 en had te maken met de Indische kwestie. Wij waren in 1948 nog een koninkrijk met grote moslimmeerderheid en de spanningen in de verhouding met Indonesië waren al groot.

Er is nog iets. De weinige overlevenden van de nazivernietigingskampen vonden bij terugkomst niet zelden huis en goed geroofd. Vandaag is het een waagstuk om als Jood met een keppeltje op door delen van Nederland te lopen. Joodse instellingen moeten bewaakt worden. Spitste de haat zich eerder toe op het Joodse geloof, later had het te maken met ras, nu gaat het om het bestaansrecht van een eigen staat.

Op het moment van schrijven dreigt het aangekondigde grondoffensief in Gaza. Het doet het ergste vrezen. Iedereen wil vrede: Joden, christenen, moslims, seculieren. En toch wil het daarmee maar niet vlotten en slachten mensen elkaar af als beesten.

De haat en het fanatisme in Gaza hebben een voedingsbodem, zolang die niet wordt weggenomen zal ieder vredesakkoord de kiem voor een volgende oorlog in zich dragen.

De profeet Jesaja schildert in een tijd van turbulente gebeurtenissen in een machtig visioen (2:3-5) de contouren van het naderende vrederijk. In Psalm 87 voegen zich bij de erfvijanden van Israël –de Filistijn, de Palestijn– nog andere volken. Sjalom is geen utopie, opium van het volk, maar wordt volle werkelijkheid in de Vredevorst, in de Messias. Alleen onder Zijn banieren is er vrede. Voor nu en altijd. Sjalom is niet afwezigheid van oorlog, maar aanwezigheid van God.