Voor de uitwerking van het wetsvoorstel, dat vrijdag in consultatie is gegaan, is volgens minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) „de jurisprudentie uitgeplozen”. Er is anders gezegd gekeken hoe rechters in het verleden hebben geoordeeld in verschillende situaties en wat daarbij de afweging was.

Om te bepalen of werk door een zzp’er kan worden gedaan, moet als het aan Van Gennip ligt allereerst worden gekeken naar de aansturing van het werk. „Heb je daar alle vrijheid in of sta je onder leiding van een ander?” In het eerste geval kan je als zzp’er aan de slag, in het tweede alleen als werknemer.

Daarnaast moet gekeken worden naar de aard van de werkzaamheden. „Doe je werk dat structureel gedaan wordt in een organisatie, een vaste plek in de organisatie heeft, en doe je hetzelfde werk als en met werknemers, of werk je juist zelfstandig, voor je eigen rekening en risico?”

Het kabinet wil dat daarnaast het uurloon een rol gaat spelen. Een werkende die aannemelijk kan maken dat hij minder betaald krijgt dan het geldende uurtarief, dat voor nu op 32 euro is gesteld, moet straks makkelijker een arbeidsovereenkomst kunnen claimen. Het is dan aan de opdrachtgever om aan te tonen dat daar geen sprake van is.

Deze verduidelijkte regels zorgen er volgens Van Gennip voor dat werkenden en opdrachtgevers niet zelf „een berg jurisprudentie” door hoeven te spitten. Het is bovendien een van de maatregelen die het demissionaire kabinet neemt om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, maar ook meer ruimte te bieden aan echte zelfstandigen.

De huidige wetgeving is in de meeste gevallen al duidelijk genoeg, benadrukt Van Gennip. Maar bij een klein deel van de opdrachten is het lastiger om vast te stellen met welke soort arbeidsovereenkomst moet worden gewerkt. Voor dit grijze gebied moet het wetsvoorstel een oplossing bieden. Belanghebbenden hebben tot 10 november om erop te reageren.

De belangenorganisatie van zzp’ers VZN is ontevreden over het voorstel, dat te veel zou aansturen op werknemerschap en zo ondernemers beperkt. „De vrijheid van ondernemerschap, een Europees grondrecht, wordt hen ontnomen.”