Ahold Delhaize, met 130.000 werknemers Nederlands grootste particuliere werkgever, maakte recent bekend buiten de cao om tot 33 weken verlof te geven bij een gendertransitie. Met behoud van salaris. Ahold staat niet alleen, want inmiddels blijkt er bij verschillende grote bedrijven en organisaties op dit gebied het nodige te zijn of worden geregeld (zie kader RMU).

„Een verschrikkelijk moeilijk onderwerp”, verzucht Peter Schalk als hem wordt gevraagd naar zijn mening over deze ontwikkeling. In zijn politieke werk wordt hij er regelmatig mee geconfronteerd. „Het begon, na de seksuele revolutie, ooit met de invoering van de Algemene wet gelijke behandeling. Daarna volgde de roep om het homohuwelijk. Het is de laatste tijd verbreed richting gendertransitie.”

De basis voor de huidige lobby voor het zelf bepalen van je geslacht is volgens Schalk al gelegd in het paradijs, toen de mens zich van God afkeerde. „We willen zelf God zijn. Dit is een ultieme poging van de mens om autonoom te worden en het niet erkennen dat het de Schepper is Die daarover gaat. Maar uiteindelijk is het een doodlopende weg, waarop de mens er alleen voor staat. Je komt nooit in het reine met je gevoelens en het leidt tot bittere eenzaamheid.”

Schalk, ook ouderling in zijn woonplaats Veenendaal, beseft dat de worstelingen rondom gender en geaardheid groot kunnen zijn. „We moeten daar oog voor hebben, maar kunnen niet anders dan de Bijbelse grenzen aangeven.”

De wens om te komen tot een vrije geslachtskeuze overspoelt de samenleving. „Het gaat razendsnel. Wie had tot voor kort gehoord over inclusie?”

Dat grote bedrijven meedoen, verrast hem niet. „Ik ben beslist geen complotdenker, maar zij hebben forse belangen en uitgebreide contacten. De politieke druk is groot en veel bestuurders van grote bedrijven hebben geen morele bezwaren tegen een verandering van geslacht. Met dergelijke aanpassingen in de cao kun je goede sier maken met een onderwerp dat hoog op de agenda staat. Als je niet meedoet, hoor je er niet bij. Je ziet dat ook als het gaat om deelname aan de gaypride en het hijsen van een regenboogvlag. Er zijn bedrijven die met enige regelmaat een zogenoemde inclusiemaand houden, waarbij alle uitingen van het bedrijf bijvoorbeeld worden voorzien van een regenboogvlag.”

Onzekerheid

De trend is gezet, meent Schalk, zelf jarenlang bestuurder van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie. Hij vreest dat de ontwikkelingen doorsijpelen naar het midden- en kleinbedrijf. „Wie gaat het betalen? Het is een onzekere factor voor bedrijven.”

Als politicus probeert hij de vinger te leggen bij de discussies over geslachtskeuze. „Er ontstaat veel onzekerheid. Pas hoorde ik dat een groot deel van leerlingen in een klas op de middelbare school de vinger opstak toen hun werd gevraagd of ze niet zeker wisten of ze zich man of vrouw voelden. We moeten daarom blijven benoemen wat God ons voorhoudt.

Tegelijk probeer ik met andere argumenten duidelijk te maken dat we ons op een heilloze weg bevinden. Bijvoorbeeld toen het voorstel op tafel kwam om grote bedrijven te verplichten om een derde deel vrouwen in de top op te nemen. Ik heb toen bewust gezegd dat ik dat vanuit het uitgangspunt van gelijkheidsdenken oneerlijk vind. Als je dat dan wilt regelen, waarom dan niet de helft? En om nog wat meer te prikkelen tot nadenken heb ik vervolgens de vraag gesteld wat er zou moeten gebeuren als een vrouw zich op een gegeven moment man voelt. Moet hij of zij dan uit de raad van commissarissen? Hetzelfde geldt voor de registratie in de burgerlijke stand. Als iemand zijn geslacht laat veranderen en hij of zij krijgt spijt, wat dan? Er gaan stemmen op om iemand na drie keer te laten opdraaien voor de kosten.

Juist om te prikkelen tot nadenken, zal ik bij de behandeling daarvan aangeven dat het discriminerend is als je opeens moet betalen als je weer eens van geslacht wilt veranderen. Juridisch wordt dat toch een drama. Je ziet dat in discussies over kleedkamers van sportverenigingen. We lopen maatschappelijk helemaal vast.”

Tegelijkertijd is er een kleine, maar wel groeiende groep die volgens hem het absurde van de ingeslagen weg ziet. „Langzaam neemt het besef toe dat er iets niet klopt. In de wandelgangen wordt me weleens gezegd dat ik gelijk heb. Maar wij kunnen dat niet zeggen, wordt er direct aan toegevoegd, want dat past niet bij de opvattingen van hun politieke partij. De druk is enorm groot en de hoofdstroom gaat door.”

Doorslaan

Wie wereldwijd om zich heen ziet, moet beseffen dat we in het Westen doorslaan, meent Schalk. „Ik ben eens aangeschoven aan een gendertafel van een diplomatieke bijeenkomst. Daar verzuchtte iemand uit een niet-Westers land dat het goed zou zijn als meisjes aparte toiletten zouden hebben om zich veilig te voelen. Dat is een heel andere genderdiscussie.

Wij denderen op dit onderdeel door; allemaal voor een qua omvang heel beperkte groep. Terwijl we ons met grote maatschappelijke onderwerpen geen raad weten en het land stil staat. Blijf daarom deze zaken benoemen. Zoals Paulus schrijft in Kolossensen 4: „Wandelt met wijsheid bij degenen die buiten zijn, de bekwame tijd uitkopende. Uw woord zij alle tijd in aangenaamheid, met zout besprengd, opdat gij moogt weten hoe gij een iegelijk moet antwoorden.’”