In de Noorderkerk werd zondag 2 juli de laatste kerkdienst „onder verantwoordelijkheid van de wijkkerkenraad” gehouden. De algemene kerkenraad van de protestantse gemeente besloot eind vorig jaar dat de vijf wijkgemeenten worden samengevoegd tot één gemeente en dat alle kerkdiensten en kerkelijke activiteiten worden gehouden in twee kerkgebouwen: De Open Hof en de Beatrixkerk. De Taborkerk in Ede en de gereformeerde kerk in Harskamp worden gesloten. Ook zouden er geen diensten meer worden gehouden in de Noorderkerk, die eerder al werd verkocht.

De initiatiefgroep vreest dat „een belangrijk aantal betrokken gemeenteleden” door de sluiting van de Noorderkerk zal afhaken. De kerkdiensten op zondagochtend werden bezocht door gemiddeld vijftig, soms tachtig kerkgangers, die voor een deel ook uit omliggende plaatsen als Lunteren en Harskamp kwamen. De initiatiefgroep onderzoekt nu of er behoefte is aan een buurt- of pioniersgemeente „voor degenen die kleinschaligheid op prijs stellen”.

Tot aan de jaarwisseling is er een proefperiode, onder een bestuur waarin oud-kerkenraadsleden zitting hebben. „In de kerkdiensten gaan predikanten voor die ons initiatief van harte ondersteunen”, zegt woordvoerder Jan Klok van de initiatiefgroep, die emeritus predikant ds. Rob Visser, eerder dominee in Apeldoorn en Amsterdam (IJburg), dankbaar zegt te zijn voor diens adviezen.

Emeritus predikant ds. Piet Vellekoop uit Maarssen neemt het pastoraat op zich. Mochten de diensten goed bezocht worden, dan wil de initiatiefgroep in januari doorgaan. Klok: „De helft van de vaste kerkgangers heeft zich bij ons gemeld, wij hebben alle vertrouwen in een succesvol vervolg. Financieel is er op dit moment voldoende draagkracht. Op termijn zouden we toe willen naar een achterban van honderd pastorale adressen.”

Onder de kerkgangers van de Noorderkerk bestaat volgens Klok onbegrip over het besluit van de algemene kerkenraad. „Drie kerken worden gesloten om te besparen op beheer en onderhoud. Maar onze kerk was niet echt een lastenpost, omdat we het gebouw slechts huurden.”

Het initiatief van Noord Gaat Voort hoeft de algemene kerkenraad niet in de wielen te rijden, meent Klok. „We respecteren de beslissing van de protestantse gemeente, maar beide processen kunnen prima naast elkaar bestaan. De landelijke Protestantse Kerk dringt er juist op aan kerken niet te snel te sluiten en geeft veel ruimte aan pioniersgemeenten die op een andere manier in deze tijd vorm willen geven aan saamhorigheid en spiritualiteit. Met hun medewerking delen de gastpredikanten als het ware de landelijke visie, die kleinschaligheid van vieringen stimuleert.”

Zondag 3 september wordt de eerste dienst gehouden. Met de doorstart van de kerkdiensten herhaalt de geschiedenis zich. De protestantse gemeente verkocht de Noorderkerk, die in 1903 als gereformeerde kerk in gebruik werd genomen, in 2010 wegens te hoog oplopende onderhoudskosten. Nadat de nieuwe eigenaar het kerkgebouw had omgebouwd tot concertzaal en kantoorruimte, besloot de wijk Noord van de protestantse gemeente in 2014 het gebouw toch weer te huren voor het houden van kerkdiensten.

Ds. Cees Hendriks, die als interim predikant het fusieproces in de protestantse gemeente begeleidt, reageert namens de algemene kerkenraad. Hij noemt de stap van Noord Gaat Voort „verdrietig en teleurstellend”. „De financiële situatie maakte een sanering van de gemeente noodzakelijk. Anders krijgen we geen toestemming voor het beroepen van een tweede predikant, en die is in een gemeente van deze omvang zeker nodig. Na een zorgvuldig traject hebben alle wijkkerkenraden, ook die van de Noorderkerk, unaniem ja tegen de fusie gezegd. De initiatiefgroep had twee jaar geleden, toen de besprekingen nog volop liepen, met haar voorstel voor een pioniersgemeente of huisgemeente kunnen komen. Nu is in gezamenlijkheid anders beslist. Het houdt een keer op. Bovendien heeft de Noorderkerk niet zo’n heel andere kerkelijke kleur. Iets als ”de preek van de leek” is ook heel goed mogelijk in de andere twee kerken van protestants Ede.”

Correctie

De laatste alinea van dit bericht kan een misverstand oproepen. In de algemene kerkenraad van de protestantse gemeente in Ede hebben alle vertegenwoordigers van de wijkkerkenraden, ook die van wijkgemeente Noord, ingestemd met de samenvoeging van de vijf wijkgemeenten tot één gemeente, en daarmee indirect ook met de sluiting van de Noorderkerk voor de eredienst. Niet vermeld is dat in de wijkkerkenraad Noord een aantal leden tegen het fusievoorstel stemde. Daar was de uitslag dus niet unaniem.