Meer dan ooit nodig om de Sjoa te herdenken
Zoals elk jaar klinken dinsdagmorgen om tien uur de sirenes in alle uithoeken van Israël. Twee minuten komt het openbare leven in het hele land volledig tot stilstand. Auto’s staan stil langs de snelweg, gesprekken verstommen. Het is Holocaust Herinneringsdag. Opdat we nooit vergeten. En vooral: dit nooit weer.
De herinnering aan de Sjoa wordt in Israël levend gehouden. Discussie over een andere invulling van de herdenking –laat staan afschaffing– is totaal niet aan de orde. Niet alleen vanwege het volstrekt unieke karakter van de Holocaust: de industriële vernietiging van de Joden. Om het enkele feit dat ze Joods zijn.
Maar ook omdat alleen al in Israël nog bijna 150.000 overlevenden van dit dieptepunt in de moderne geschiedenis in leven zijn. Zij kunnen nog uit de eerste hand vertellen over de verschrikkingen van de kampen en de angsten tijdens onderduik en vlucht voor de nazi’s.
Vooral herdenkt Israël de moord op meer dan 6 miljoen Joden echter om de bevolking én de wereld voor te houden dat dit nooit meer mag gebeuren.
Wie de voormalige concentratiekampen in Europa en het Holocaustcentrum Yad Vashem in Jeruzalem bezoekt en de beelden van destijds bekijkt, kan zich nauwelijks voorstellen dat zo’n kwaadaardige opzet om de Joden te vernietigen zich opnieuw zal manifesteren.
En toch. De mensheid heeft er sinds haar bestaan nog niet vaak blijk van gegeven de lessen van de geschiedenis ter harte te nemen. Sinds de Sjoa is het oogmerk om Israël en het Joodse volk te vernietigen immers nooit weg geweest. Eerst in de pogingen van Arabische landen om de kersverse Joodse staat in 1948 direct van de kaart te vegen. Later in de vele oorlogen die Israël om zijn voortbestaan heeft moeten voeren. En niet in de laatste plaats in het streven van Iran om de „kleine satan” voorgoed van de aardbodem te laten verdwijnen.
Een voorproefje van de grote oorlog die Teheran voor ogen staat, kreeg Israël de afgelopen weken. Bondgenoten van Iran vielen de Joodse staat op vier verschillende fronten tegelijk aan. Weliswaar nog op beperkte schaal, maar de gecoördineerde acties lieten aan duidelijkheid over de intenties van de Islamitische Republiek weinig te wensen over.
Niet voor niets waarschuwde premier Benjamin Netanyahu maandag tijdens een toespraak in Yad Vashem dat de lessen van de Holocaust Israël ervan moeten doordringen dat Iran en zijn bondgenoten op de vernietiging van het Joodse volk uit zijn. Het is daarom van het grootste belang dat de nucleaire ambities van Teheran de kop in worden gedrukt, hield hij zijn gehoor in Jeruzalem voor.
Gevoegd bij het wereldwijd toenemende antisemitisme en de groeiende onkunde –of zelfs moedwillige ontkenning– van de Holocaust, is het meer dan ooit nodig om de Sjoa te herdenken. Voor Israël en de wereld. Opdat we nooit vergeten. En vooral: dit nooit weer.