Vergunningen die op grond van dit model al zijn afgegeven kunnen in stand blijven en voor nieuwe vergunningaanvragen mag de Aerius Calculator, zoals het rekenmodel heet, gebruikt worden.

De Raad van State deed woensdag een tussenuitspraak in de zaak van de doortrekking van de snelweg A15 naar de A12 bij Arnhem. Zes bezwaarmakers vonden de grens van 25 kilometer voor de stikstofuitstoot te laag, omdat stikstof volgens hen over een veel groter gebied neerslaat. Maar de raad meent dat aan elk rekenmodel een grens zit waarbuiten geen wetenschappelijk betrouwbare uitspraken meer gedaan kunnen worden. De zaak van de aanleg van 12 kilometer snelweg in Gelderland is de eerste waarin de grens voor stikstofneerslag in de omtrek van een project is getoetst. De uitspraak van de raad is daarom van groot belang voor alle projecten waarvoor een natuurvergunning nodig is.

De minister van Infrastructuur heeft met onderzoeken van onder meer het RIVM en TNO overtuigend aangetoond dat 25 kilometer de grens is voor betrouwbare berekeningen, aldus de hoogste bestuursrechter. Het Europese natuurbeschermingsrecht vereist de beste wetenschappelijke kennis voor de negatieve gevolgen van stikstof op beschermde natuur. Het rekenmodel met de grens van 25 kilometer vormt de beste wetenschappelijke kennis, oordeelt de Raad van State. De minister hanteerde eerst een grens van 5 kilometer voor stikstofneerslag, maar moest dat beter motiveren. Toe besloot het kabinet de grens op te rekken naar 25 kilometer en dat blijkt nu dus voldoende. Het verplichte rekenmodel met de 25 kilometergrens is in 2022 ingevoerd.

De hoogste bestuursrechter benadrukt dat de stikstofneerslag op beschermde natuur buiten die 25 kilometer wel degelijk relevant is. Maar die neerslag maakt deel uit van de totale stikstofbelasting in Nederland en kan niet toegerekend worden aan een individueel project. De overheid moet maatregelen nemen om verslechtering van de natuur door stikstofuitstoot in het hele land tegen te gaan. Of die maatregelen voldoende zullen blijken, kan niet beoordeeld worden aan de hand van een individuele zaak zoals een tracébesluit of een plaatselijke natuurvergunning, stelt de raad.

Over de doortrekking van de A15 naar de A12 wordt al tientallen jaren gedebatteerd en geprocedeerd. De Raad van State heeft woensdag nog geen uitspraak gedaan over het benodigde tracébesluit, want er liggen ook nog andere bezwaren tegen dat besluit. Zo stellen bezwaarmakers dat er stikstofruimte is gekocht door boerderijen in de buurt op te kopen. Maar die boerderijen stonden al jaren leeg en stootten dus geen stikstof meer uit. De Raad van State heeft vanwege het grote landelijke belang nu eerst geoordeeld over de grenzen voor de stikstofberekening en komt later met een definitieve uitspraak over het tracébesluit.