Taal: tweewekelijks of om de week?
De deuren van een kerk gaan tweewekelijks op een doordeweekse dag open voor een Bijbellezing. In mijn beleving schaart de gemeente zich dan de ene week wél rond de preekstoel, en de week erna niet. Dus per twee weken wordt er één Bijbellezing gehouden.
Vroeger raakte ik in de war van het woord tweewekelijks, en mij kwam ter ore dat meer mensen het ingewikkeld vinden. Wat betekent tweewekelijks? Twee keer per week? Of: één keer per twee weken?
Het is dus dat laatste: de ene week wel en de daaropvolgende niet. Deze mijmeringen over taal verschijnen dus tweewekelijks.
Twee keer per week kán hetzelfde zijn als halfwekelijks. Als iemand zegt twee keer per week bij zijn oma op bezoek te gaan, zal het ene bezoek waarschijnlijk in de eerste helft van de week plaatsvinden en het andere in de tweede helft. Dán is de frequentie halfwekelijks. Die weinig gangbare term is natuurlijk niet van toepassing als de bezoekjes bijvoorbeeld op vrijdag en zaterdag plaatshebben.
Onlangs vertelde een boekenliefhebber „om de week” naar de bieb te gaan. Zijn gesprekspartners waren het er niet over eens of hij dan wekelijks of tweewekelijks nieuw leesvoer ging halen.
Bij ons thuis was de zegswijze ”om de andere week” bruikbaar. Aanstaande zwagers of schoonzussen waren er in de regel „om de andere week” op zondag. Het woord ”andere” is natuurlijk niet strikt noodzakelijk, maar het neemt wel de eventuele twijfel over ”om de week” weg.
De betekenis van het woordje ”om” is in combinaties met een tijdsaanduiding afhankelijk van de grootte van die tijdsaanduiding. Is die kleiner dan een dag, dan betekent ”om”: na verloop van één seconde/minuut/uur. Gebeurt iets om de dag/week/maand/jaar, dan betekent het: na verloop van twee eenheden.
Als er uit een lekkende kraan om de seconde een druppel water valt, dan valt er elke seconde een druppel. En als het verkeerslicht om de minuut op groen springt, zitten er zestig seconden tussen twee periodes dat het groene licht brandt. Moeten leerlingen om het uur naar een ander lokaal, dan zit er steeds één uur tussen een lokaalwissel.
Maar. Ga je om de dag naar de bakkerij, dan ga je de ene dag niet en de daaropvolgende dag wel. Of, ben je om de week in de bouwmarkt te vinden, dan loop je er bijvoorbeeld in week 11, 13 en 15. Mensen die om het jaar op vakantie gaan, blijven het ene jaar thuis en gaan het jaar erna wél weg.
Er is gelukkig een woordje dat alle twijfel wegneemt: elke (of elk). Vrijwel niemand twijfelt over de betekenis van elke seconde, elke twee maanden, elk millennium.
