Kiev krijgt krachtige raket met groter bereik tegen de Russen
De VS sturen binnenkort voor het eerst krachtige raketten met een groter bereik naar Oekraïne. Een omslag.
Kiev kan een nieuw Amerikaans wapenpakket ter waarde van 1,84 miljard euro (2,2 miljard dollar) tegemoet zien. Persbureau Reuters meldde dinsdag op gezag van twee hoge Amerikaanse functionarissen dat daar onder andere raketten met een groot bereik tussen zitten.
Deze Ground-Launched Small Diameter Bom (GLSDB) betekent een belangrijke steun in de rug voor Oekraïne. President Volodimir Zelenski vraagt al maanden om raketten voor de langere afstand. Het Oekraïense leger kan nu alleen nog raketartillerie met een bereik van 75 kilometer inzetten op de M142 Himars en de M270 MLRS.
Gevreesde Himars
De Russen vrezen vooral de Himars door zijn mobiliteit en effectiviteit. Oekraïne heeft met dit raketlanceersysteem het Russische leger ernstig verzwakt door honderden wapendepots, commandoposten en aanvoerlijnen op te blazen. Vaak tot ver achter de frontlinie.
De effectiviteit van Himars neemt echter af. De Russen passen zich steeds beter aan de oorlogsomstandigheden aan en verplaatsen munitiedepots en commandoposten eenvoudig naar locaties op zo’n 100 kilometer afstand van het front.
Oekraïne dringt daarom al maanden aan op Atacms-raketten met een bereik van 300 kilometer. De VS weigeren dit wapentuig vooralsnog om escalatie te voorkomen. Net zoals de VS en sommige bondgenoten op dit moment huiverig zijn om F-16’s te leveren.
Krachtige zweefbom
Een alternatief is een nieuwe, compacte zweefbom, gemonteerd op een bestaande raket. In vaktermen: een GLSDB-kleinediameterbom (GBU-39) op een M26-raket. Het grote voordeel is dat beide onderdelen zich in de voorraadkamers van het Amerikaanse leger bevinden.
Bovendien zijn de kosten met 40.000 euro relatief laag, het bereik met 150 kilometer relatief hoog. De fabrikanten van de GBU-39, Boeing en Saab, wachten op een order van het Pentagon.
De werking van het wapensysteem is redelijk eenvoudig. Een Himarslanceersysteem schiet de M-26-artillerieraket af, de precisiebom komt op grote hoogte los van de raket, klapt zijn vleugels uit en vliegt met gps-geleiding in een lange zweefbaan regelrecht naar zijn doel. De zweefbom kan door gewapend beton van zo’n 1,8 meter dikte dringen.
Overigens hebben Nederlandse F-16-piloten, als eerste niet-Amerikaanse gebruikers van de kleinediameterbom, de nodige ervaring met dit wapen opgedaan in Irak in de strijd tegen Islamitische Staat (IS).
Verdubbeling
De VS voegen deze kleinediameterbom naar verluidt toe aan hun nieuwe wapenpakket voor Oekraïne. Twee weken geleden was de levering –onder voorwaarden– voor het eerst serieus onderwerp van discussie. De VS eisen ongetwijfeld om de GLSDB niet in te zetten op Russisch grondgebied; een eis die Kiev bij Himars en M270 altijd zorgvuldig heeft gerespecteerd.
Inzet van de GLSDB-zweefbom verdubbelt de militaire capaciteit van Oekraïne. Het leger kan met deze precisiebommen het volledige grondgebied van Oekraïne onder vuur nemen, inclusief het noordelijk deel van de Krim, het in 2014 door Rusland geannexeerde schiereiland.
Hierdoor komen belangrijke strategische Russische doelen binnen schootsafstand. Kiev kan bijvoorbeeld de vliegbasis Dzhankoy op de Krim beschieten. Vanaf deze luchtmachtbasis stijgen regelmatig Su-25-jachtvliegtuigen op om woonwijken en energienetwerken in Oekraïne kapot te schieten.
Aanvallen
Ook het vliegveld Berdiansk, uitvalsbasis voor Russische helikopters, zou dankzij zweefbommen niet langer onbereikbaar zijn. Rusland voelt zich nu in de zuidelijke regio Zaporizja veilig door het huidige beperkte bereik van de Oekraïense raketartillerie.
Treinverbindingen en stations in bezette gebieden lopen eveneens ernstig gevaar. De Russen gebruiken vooral het spoor voor de bevoorrading van hun troepen in Oekraïne. Aanvallen van deze locaties betekent zware belemmering voor Russische operaties.
Niet onbelangrijk, ook Loehansk in het oosten van Oekraïne, komt ineens binnen bereik van Oekraïense precisieaanvallen. De stad herbergt een reeks aan Russische commandoposten, kazernes, munitiedepots, brandstofopslagplaatsen en een treinstation.
Leven niet zeker
Verschillende westerse wapensystemen voor Oekraïne zijn aangeduid als een gamechanger, een definitieve omslag in de oorlog. De term is daarmee een beetje aan erosie onderhevig. Himars heeft echter zonder meer een omkeer opgeleverd.
Voor de kleinediameterbom zou dat ook kunnen gelden. De Russen zijn hun leven in heel Oekraïne niet langer zeker. Alleen op het zuidelijk deel van de Krim kunnen ze nog rustig ademhalen.