Spannende race om laatste Senaatszetel in Georgia
De ogen van veel Amerikanen zijn dinsdag op de staat Georgia gericht. Daar wordt gestreden om de laatste zetel in de Senaat. Spannende vraag is of de Democraten dankzij die uitslag een dominante positie krijgen in deze kamer.
Met het inzetten van miljoenen dollars proberen de twee rivalen in Georgia de strijd te winnen. De bekende voetballer Herschel Walker is de kandidaat van de Republikeinen. Hij neemt het op tegen de zittende Democratische senator, ds. Raphael Warnock.
Omdat geen van beiden in de eerste verkiezingsronde op 8 november een absolute meerderheid behaalde, moet een zogenoemde ”runoff” worden gehouden. Dat is in de ”Perzikstaat” sinds 1960 voorgeschreven.
Het is niet de eerste keer dat de verkiezingsstrijd herhaald moet worden. Ook bij de vorige Senaatsverkiezingen was dit het geval. Toen kwam de herhaling echter pas in januari. Dat werd algemeen als laat ervaren. Vandaar dat de wet in Georgia is aangepast. De runoff moet sindsdien niet meer negen weken na de eerste verkiezingsronde plaatshebben, maar na vier weken.
Van de uitslag hangt af of de Democraten het voor het zeggen krijgen in de Senaat. Op dit moment hebben de Republikeinen 49 zetels en bezetten de Democraten er 50 van de 100. Dankzij het feit dat bij stemmingen de vicepresident mee mag stemmen, hebben de Democraten de meerderheid. Wanneer zij in Georgia winnen, zullen ze 51 zetels bezetten en daarmee de absolute meerderheid hebben.
Behalve dat vicepresident Kamala Harris dan niet meer bij stemmingen hoeft op te draven, betekent dit ook dat de Democraten het voorzitterschap van allerlei Senaatscommissies kunnen opeisen. Wanneer beide partijen elk vijftig zetels bezetten, moeten zij die voorzittersfuncties verdelen. Dat voorzitterschap is van belang omdat die functionaris kan bepalen wat er op een agenda van een commissievergadering komt en wat niet.
Cruciaal
Vandaar dat de uitslag in Georgia cruciaal is voor de regering-Biden. De president moet vanaf begin volgend jaar al zaken doen met een Huis van Afgevaardigden waar de Republikeinen de meerderheid hebben. Dat maakt het voor hem moeilijk. Wanneer hij dan ook te maken krijgt met een Senaat waar zijn partij niet dominant is, wordt regeren voor hem heel lastig.
Verkiezingsanalisten en opiniepeilers wagen zich deze dagen niet aan een voorspelling van de uitslag. Die is nog hachelijker dan anders. Bij de verkiezingen van vier weken geleden had de zittende senator Warnock weliswaar meer stemmen dan zijn rivaal Walker, maar toen werden stemmen weggesnoept door andere kandidaten die ook meededen, zoals Chase Oliver. Die kreeg toen ruim 81.000 stemmen. Die staat nu echter buiten spel.
Vanouds hebben de Republikeinen een dominante positie in Georgia gehad. Maar bij de voorgaande Senaatsverkiezingen wist de Democraat Warnock de zittende Republikein Kelly Loeffler te verslaan.
Warnock moet het vooral hebben van de steun van de Afro-Amerikanen, in Georgia de belangrijkste bevolkingsgroep. Hij is predikant van de Ebenezer Baptist Church in Atlanta, de gemeente waar ooit dr. Martin Luther King stond. Warnock heeft zich de achterliggende jaren vooral sterk gemaakt voor een sociaal beleid met een speciaal oog voor achterstandsgroepen. Zo was hij een fervent voorvechter van Obamacare, het gezondheidszorgprogramma van president Barack Obama. Juist dat maakt hem ook populair bij de andere minderheidsgroepen.
Omstreden
Herschel Walker is politiek gezien een nieuweling. Hij staat in heel Amerika bekend als topscorer. Walker is naar voren geschoven door oud-president Donald Trump.
Walker is echter omstreden. Zijn campagne is een van de meest turbulente in de recente geschiedenis. Walker bleek te hebben gelogen of details te hebben overdreven over zijn opleiding, bedrijf, liefdadigheid en werk. Hij moest erkennen een geschiedenis van gewelddadig en grillig gedrag te hebben, gekoppeld aan een psychische aandoening. Ook betwistte Walker de beschuldiging van aanranding van een ex-vrouw niet. Twee andere vrouwen beweerden dat hij hen had aangespoord om abortussen te ondergaan, hoewel hij zich kandidaat stelde als een fervent anti-abortuskandidaat. Die verhalen ontkent hij. Maar de vraag is of dit kiezers zal overtuigen.
De meest recente kwestie is de vraag waar Walker precies woont. De wet schrijft voor dat hij in Georgia moet wonen als hij zich voor die staat kandidaat wil stellen. Maar er zijn aanwijzingen dat hij Texaan is.
In de achterliggende weken hebben tal van landelijk bekende politici Georgia aangedaan om hun kandidaat te steunen. Obama kwam om Warnock te helpen. De voorzitter van de Republikeinse partij kwam campagne voeren voor Walker. Die kreeg ook steun van voormalig minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo en van de gouverneur van Florida, DeSantis. Opvallende afwezigen waren Joe Biden en Donald Trump. Het leek de campagneteams van de twee rivalen het beste dat zij even op de achtergrond bleven.