Netanyahu zet bondgenoten onder druk over atoomprogramma Iran

De premier toonde maandagavond 100.000 documenten, die enkele weken geleden door de Israëlische Mossad uit Teheran zijn gesmokkeld.

Het materiaal bewijst volgens de premier dat Iran wel een nucleair wapenprogramma had. De documenten gaan over het atoomprogramma waaraan Iran tussen 1999 en 2003 werkte. In 2003 zette Iran wel een programma stil (het zogeheten Amadproject), maar hetzelfde personeel ging door met een ander nucleair programma. Voor Netanyahu zegt dat genoeg.

De premier noemde het akkoord over nucleaire energie dat Iran in 2015 sloot met de zes grootmachten, „een verschrikkelijke deal die nooit gesloten had moeten worden.” Hij is ervan overtuigd dat Iran met deze overeenkomst bezig is een atoombom te maken.

Volgens Iraanse leiders heeft Israël geen bestaansrecht. Daarom is een Iraanse atoombom voor Israël onaanvaardbaar. Als kernmacht verstoort Iran trouwens ook de machtsbalans in het Midden-Oosten. Dan willen ook andere Arabische landen immers kernbommen hebben.

Zoals vaker tijdens belangrijke toespraken kwam Netanyahu verrassend uit de hoek. Hij onthulde een kast vol ordners en cd’s, door een gordijn weg te trekken. Daarmee wilde hij aantonen dat het om veel bewijsmateriaal ging. De premier gebruikte een groot scherm om zaken aan te wijzen. Ook toonde hij een video waarin de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Mohammad Javad Zarif, ontkent dat Iran ooit een nucleair wapenprogramma had. „Ja, je had het wel”, zei Netanyahu. „En je hebt het nog. En het atoomarchief bewijst het.”

Hij sprak grotendeels in het Engels, omdat zijn boodschap voor internationaal gebruik bedoeld is. De Amerikaanse president Trump besluit op 12 mei of zijn land in het akkoord blijft.

Een oud-medewerker van voormalig president Obama, Rob Malley, zei dat genoemde feiten de noodzaak van een deal juist bevestigen. Hij had niets nieuws gehoord tijdens de presentatie.

Het premierskantoor maakte bekend dat Netanyahu gesproken heeft met de Duitse bondskanselier Merkel, de Franse president Macron en de Russische president Poetin. Deze leiders willen graag dat de deal wordt gehandhaafd. Netanyahu wil zo spoedig mogelijk ook met de Britse en Chinese leiders spreken.

EU-buitenlandchef Mogherini liet weten dat ze Netanyahu’s presentatie niet overtuigend vond.

Syrië

Israëlische media besteedden veel aandacht aan de raketaanval op militaire bases bij Hama en Aleppo in Syrië. Televisiebeelden lieten hevige explosies zien. Volgens bronnen in Syrië zelf zouden er zondag 200 raketten zijn vernietigd en zestien militairen zijn gedood, onder wie elf Iraniërs.

Als gevolg van de aanval ontstond er volgens het Europese Mediterrane Seismologische Centrum een aardbeving van 2,6 op de schaal van Richter.

Officieel is niet bekend wie de aanval heeft uitgevoerd. Ook Israël heeft zich er niet over uitgelaten. Amos Yadlin, hoofd van het Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies in Tel Aviv, zei maandag dat Israël preventieve aanvallen uitvoert in Syrië om te voorkomen dat Teheran een militaire presentie in dat land opbouwt.

Israël heeft aangegeven dat het niet zal toestaan dat het Iraanse leger zich in Syrië vestigt. Tot nu toe waren de Israëlische preventieve aanvallen erop gericht dat er geen nucleaire dreiging zou ontstaan aan de andere kant van de grens. Nu wil Israël voorkomen dat de Iraniërs in Syrië een sterk leger opbouwen.

„De dreiging wordt heel serieus”, aldus de deskundige Yadlin. „Het dilemma is nu een kleine prijs te betalen met preventieve aanvallen, of in de toekomst een zeer zware prijs te betalen.”

Netanyahu zet bondgenoten onder druk over atoomprogramma Iran

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?