Castro
Mao Zedong
Johannes XXIII
|
Castro |
Mao Zedong |
Johannes XXIII |
| De jaren zestig, welk beeld roepen
die op? Dat hangt sterk af van de persoon aan wie je dat vraagt. Voor de
een zijn het de jaren waarin verstarde
structuren doorbroken worden, waar
in de verbeelding (tijdelijk) aan de
macht is, waarin eindelijk ruimte
komt voor de mondige burger en
waarin de hoognodige emancipatie
van jongeren en vrouwen nieuwe stimulansen krijgt. Voor anderen zijn
het jaren waarin de vrijzinnigheid en
de secularisatie baan breken, de kerken een politiek evangelie verkondigen, de christelijke moraal afbrokkelt,
mensen de illusie koesteren dat de
maatschappij maakbaar is en waarin
men op allerlei terrein (ook in gezinnen, bedrijven en universiteiten) van
gezag niet meer wil weten. Studentenopstanden in Parijs doen in 1968 het regime van De Gaulle wankelen en vinden ook elders weerklank. In de VS is het de slepende Vietnamoorlog die op grote schaal protest en rebellie oproept. Ook elders doet die oorlog afbreuk aan het Amerikaanse imago. Alom worden protestmarsen georganiseerd. In Nederland draagt het omstreden huwelijk van de kroonprinses in 1966 bij aan de oplopende spanningen. De val van het kabinet-Cals in datzelfde jaar voegt daar nog het een en ander aan toe. D66 behaalt in 1967 in één klap zeven kamerzetels. De Boerenpartij, een andersoortige protestpartij, boekt eveneens successen. De KVP, die niet langer op de vanzelfsprekende steun van de bisschoppen kan rekenen, lijdt daarentegen forse verliezen. Toch beginnen de jaren zestig vrij rustig. De welvaart neemt toe. Brede lagen van de bevolking delen daarin. Auto, telefoon, televisie en koelkast doen hun intrede in menig huishouden. Hoger onderwijs komt binnen het bereik van sociale lagen waar studeren vroeger volstrekt niet aan de orde was. In Afrika wordt aan het begin van de jaren zestig de ene na de andere kolonie onafhankelijk. In het voormalige Belgisch Kongo leidt die onafhankelijkheid al spoedig tot muiterij en burgeroorlog. Het zal de laatste keer niet zijn. De moord op de Amerikaanse president Kennedy in 1963 schokt de wereld. Straten, pleinen, bruggen worden naar hem genoemd. Zijn opvolger Johnson zet zich in voor verbetering van de burgerrechten van de zwarte Amerikanen, die niet langer bereid zijn hun ondergeschikte positie te accepteren. Enkele maanden voor de moord op Kennedy organiseert Martin Luther King een massale Mars op Washington. In 1968 wordt ook hij vermoord. De Koude Oorlog duurt voort. De Praagse Lente wordt in 1968 door de inzet van Russische tanks wreed ver stoord. Op grond van de Breznjev-doctrine acht het Kremlin zich bevoegd in te grijpen wanneer zijn veiligheidsbelangen in Oost-Europa op het spel staan. In het Midden-Oosten komt de gespannen verhouding tussen Israël en zijn buurlanden opnieuw tot uitbarsting. In 1967 verovert Israël in de Zesdaagse Oorlog de Westoever van de Jordaan, de Sinaïwoestijn en de Golanhoogte. De Arabieren lijden een smadelijke nederlaag. Heel Jeruzalem komt nu in Joodse handen. |
|
|
