Den Uyl
Sadat
Brandt
|
Den Uyl |
Sadat |
Brandt |
|
Zijn de jaren zeventig veel anders
dan een voorzetting van de jaren zestig? De Vietnamoorlog sleept zich
voort. Het anti-Amerikanisme dat hij
oproept, blijft eveneens doorwerken.
Pas in 1973 is Amerika bereid toe te
geven dat het die oorlog niet kan winnen. Twee jaar later valt Saigon in
handen van de communisten, tot grote vreugde van de vele westerse sympathisanten van de Vietcong. De tienduizenden bootvluchtelingen waar Zuidoost-Azië in later jaren mee te maken krijgt, verstoren het positieve beeld dat men van het nieuwe Vietnam heeft. Deze mensen kiezen immers voor een vlucht op overvolle en vaak weinig zeewaardige boten boven het leven in het bevrijde Vietnam. In Cambodja wordt het communistische gelijkheidsideaal nog krachtiger doorgevoerd door Pol Pot en zijn Rode Khmer. Iedereen die onbruikbaar lijkt voor de nieuwe heilsstaat (bijvoorbeeld doordat hij een bril draagt en er daarom van verdacht wordt een intellectueel te zijn) is ten dode opgeschreven. Eind 1979 tracht de Sovjet-Unie zijn invloedssfeer uit te breiden door een invasie in Afghanistan. Een jarenlange guerrillastrijd volgt. In de jaren tachtig zullen de Sovjets hier hun ‘Vietnam’ vinden. In Nederland treedt in 1973, na een moeilijke kabinetsformatie, het kabinet-Den Uyl aan. Een duidelijk progressief kabinet. Links heeft hoge verwachtingen van de maatschappijhervormingen die het tot stand zal brengen. Rechts vreest revolutionaire ingrepen. In de praktijk loopt het alle maal zo’n vaart niet. Omdat Nederland in de Jom Kippoeroorlog de kant van Israël heeft gekozen, wordt het het slachtoffer van een olieboycot. Het kabinet reageert met de instelling van een autoloze zondag. Anders dan bij de vorige autoloze zondagen in de jaren vijftig, is het voor predikanten en kerk gangers moeilijk een vergunning te krijgen om per auto naar de kerk te gaan. De boycot valt bij nader inzien wel mee. Een begin 1974 ingevoerde benzinedistributie wordt een flop omdat er bij de pompen brandstof genoeg is. Voor de onafhankelijkheid van Suriname hoeft geen schot gelost te worden. Veeleer wordt die onafhankelijkheid de Surinamers opgedrongen. Velen van hen verkiezen echter een enkele reis Nederland boven het leven in een onafhankelijk land. Het Koninklijk Huis komt in discrediet door de Lockheed-affaire. Ook hier blijkt: Vest op prinsen geen betrouwen. Prins Bernhard verliest zijn militaire functies en moet zijn uniformen voortaan in de kast laten hangen. Door verstandig optreden weet Den Uyl een constitutionele crisis te voorkomen. Het verzuilde Nederland wordt in korte tijd afgebroken. De oude scheidslijnen zijn in veler oog niet meer van betekenis. Rooms-katholieken en protestanten vinden elkaar in het CDA. Tussen de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken komt een toenaderingsproces op gang. Er ontstaan echter ook tegenbewegingen tegen de golf van secularisatie en nieuwe vrijzinnigheid. In 1970 wordt de EO toegelaten tot het omroepbestel, in 1971 verschijnt het Reformatorisch Dagblad, in 1975 wordt de RPF opgericht. |
|
|
