Drees
Adenauer
Chroesjtsjov
|
Drees |
Adenauer |
Chroesjtsjov |
| Wat de buitenlandse politiek betreft
staan de jaren vijftig in het teken van
de Koude Oorlog. In 1950 begint de
Korea-oorlog. Met veel moeite weten
de Amerikanen de communistische
opmars te stuiten. In Vietnam vechten
de Fransen zonder succes tegen de
communistische rebellen. Na de dood van Stalin in 1953 wordt in de Sovjet-Unie een collectief leiderschap ingevoerd. In 1956 houdt de nieuwe partijsecretaris Chroesjtsjov een geheime rede waarin hij Stalin van zijn voetstuk stoot. Veel verandert er voorlopig niet. De Hongaarse opstand van 1956 wordt door de inzet van Russische tanks in bloed gesmoord. De koloniale mogendheden moeten steeds meer terrein prijsgeven. Frankrijk is in Algerije, dat het als een integraal onderdeel van het moederland beschouwt, gewikkeld in een bloedige oorlog. Onder druk van opstandige Franse generaals komt in 1958 De Gaulle aan de macht, maar ook hij kan de onafhankelijkheid van Algerije niet tegenhouden. Wel weet hij het Franse staatsbestel ingrijpend te hervormen. In 1956 nationaliseert de Egyptische president Nasser het Suezkanaal. Dat leidt tot een militaire actie van Frankrijk en Groot-Brittannië, waarbij ook Israël betrokken is. Zonder de steun van de VS moeten zij echter bakzeil halen. Hun vroegere machtspositie is voorbij. De jaren vijftig staan ook in het teken van de herwonnen welvaart. Zelfs het zwaargetroffen Duitsland (althans het westelijke deel) komt er geleidelijk aan bovenop, onder leiding van Adenauer en zijn minister van Economische Zaken Erhard. Om economische en politieke redenen wordt in 1957 besloten tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Zes landen, Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de Beneluxlanden, nemen hier aan deel. De voorgenomen samenwerking op defensiegebied strandt echter in 1954 in het Franse parlement. Ook in Nederland neemt de welvaart toe. Er is geld voor het Deltaplan, om een herhaling van de Watersnood van 1953 te voorkomen. Maar ook de sociale wetgeving wordt uitgebreid. In 1957 worden de eerste AOW-uitkeringen uitbetaald. De woningnood blijft voorlopig een groot probleem. Onder leiding van W. Drees, die van 1948 tot 1958 premier is, profiteert met name de PvdA van de groei van de welvaart en de uitbouw van de sociale wetgeving. Daarentegen moet de eens zo invloedrijke ARP bij de stembus de ene nederlaag na de andere incasseren. In rooms-katholieke kring houdt het Bischoppelijk Mandement van 1954 de kiezers voorlopig nog wel in het kamp van de KVP. In de VS worden onder president Eisenhower nieuwe stappen gezet om de rassenscheiding in het openbare leven te doorbreken. Het hooggerechtshof spreekt in 1954 uit dat een systeem van gelijkwaardige maar gescheiden voorzieningen voor zwart en blank (separate but equal) niet langer aanvaardbaar is. |
|
|
